Alendronat Ratiopharm 70 tabletki | 70 mg | 4 tabl.

Każda tabletka zawiera 70 mg kwasu alendronowego (Acidum alendronicum) (w postaci sodu alendronianu trójwodnego).

Substancje pomocnicze: 136 mg laktozy

Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1.

• Choroby przełyku i (lub) inne patologie opóźniające proces opróżniania przełyku, takie jak zwężenie lub achalazja.

• Niemożność utrzymania pozycji stojącej lub siedzącej, przez co najmniej 30 minut.

• Nadwrażliwość na alendronian, inne bisfosfoniany lub którykolwiek ze składników produktu leczniczego.

• Hipokalcemia.

Patrz również punkt 4.4.

W rocznym badaniu przeprowadzonym u kobiet po menopauzie i z osteoporozą, całościowy profil bezpieczeństwa dla alendronianu w postaci tabletek do stosowania raz w tygodniu (n=519) i alendronianu 10 mg do stosowania raz na dobę (n=370) był zbliżony.

W dwóch trzyletnich badaniach o prawie identycznym schemacie, przeprowadzonych u kobiet po menopauzie (alendronian 10 mg: n=196; placebo: n=397), całościowy profil bezpieczeństwa dla alendronianu w postaci 10 mg raz na dobę był zbliżony do placebo.

Działania niepożądane, opisywane przez badaczy jako możliwe, prawdopodobne lub na pewno związane ze stosowaniem produktu leczniczego, przedstawione zostały poniżej, jeżeli występowały u ≥ 1% leczonych w którejkolwiek z grup w rocznym badaniu, lub u ≥ 1% pacjentów leczonych alendronianem w dawce 10 mg raz na dobę i z większą częstością niż u pacjentów otrzymujących placebo w badaniach trzyletnich.

Badanie roczne Badania trzyletnie

Alendronian raz Alendronian 10 Alendronian 10 Placebo na tydzień mg mg (n=397)

(n=519) raz na dobę raz na dobę %

% (n=370) (n=196)

% %

Zaburzenia żołądka i jelit

Bóle brzucha 3,7 3,0 6,6 4 , 8

Niestrawność 2,7 2,2 3,6 3 , 5

Zarzucanie kwaśnej treści do 1,9 2,4 2,0 4 , 3 przełyku

Nudności 1,9 2,4 3,6 4 , 0

Wzdęcie 1,0 1,4 1,0 0 , 8

Zaparcia 0,8 1,6 3,1 1 , 8

Biegunka 0,6 0,5 3,1 1 , 8

Trudności w połykaniu 0,4 0,5 1,0 0 , 0

Oddawanie gazów 0,4 1,6 2,6 0 , 5

Zapalenie błony śluzowej 0,2 1,1 0,5 1 , 3 żołądka

Choroba wrzodowa żołądka 0,0 1,1 0,0 0 , 0

Owrzodzenie przełyku 0,0 0,0 1,5 0 , 0

Zaburzenia mięśniowoszkieletowe

Bóle mięśniowo-szkieletowe 2,9 3,2 4,1 2 , 5

( kości, mięśni lub stawów )

Kurcze mięśni 0,2 1,1 0,0 1 , 0

Zaburzenia neurologiczne

Bóle głowy 0,4 0,3 2,6 1 , 5

Następujące działania niepożądane były również opisywane w badaniach klinicznych i (lub) po wprowadzeniu produktu leczniczego do obrotu:

Nie nieznana: (częstość nie może być określona na podstawie dostępnych danych)> .

Zaburzenia metabolizmu i odżywiania

Rzadko: Objawowa hipokalcemia, zazwyczaj przy obecności schorzeń, które jej sprzyjają (patrz punkt 4.4).

Zaburzenia układu nerwowego Często: Ból głowy.

Częstość nieznana: Zawroty głowy, zaburzony smak.

Zaburzenia oka

Rzadko: zapalenie błony naczyniowej, zapalenie twardówki, zapalenie nadtwardówki.

Zaburzenia ucha i błędnika

Częstość nieznana: zawroty głowy pochodzenia błędnikowego.

Zaburzenia żołąda i jelit

Często: ból brzucha, niestrawność, zaparcia, biegunka, wiatry, owrzodzenie przełyku*, zaburzenia połykania*, wzdęcia, zarzucanie kwasu żołądkowego.

Niezbyt często: nudności, wymioty, zapalenie błony śluzowej żołądka, zapalenie przełyku*, nadżerki przełyku*, smoliste stolce.

Rzadko: zwężenie przełyku*, owrzodzenie błony śluzowej jamy ustnej i przełyku*, w górnym odcinku układu pokarmowego perforacje, owrzodzenia i krwawienie (patrz punkt 4.4) *Patrz punkt 4.2 i 4.4.

Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej

Niezbyt często: wysypka, świąd, rumień, łysienie.

Rzadko: wysypka i nadwrażliwość na światło.

Bardzo rzadko: pojedyncze przypadki poważnych reakcji skórnych, w tym zespół Stevensa-Johnsona i toksyczne martwicze oddzielanie się naskórka.

Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej Często: ból kości, mięśni lub stawów.

Rzadko: ostry ból kości, mięśni lub stawów (patrz punkt 4.4).

U osób leczonych bisfosfonianami zgłaszano przypadki martwicy kości szczęki. Większość zgłoszeń dotyczy pacjentek chorych na nowotwór, lecz zgłaszano również przypadki pacjentek z osteoporozą. Martwica kości szczęki występuje na ogół po ekstrakcji zęba i (lub) miejscowym zakażeniu (w tym zapaleniu szpiku kostnego). Inne czynniki ryzyka to rak, chemioterapia, radioterapia, stosowanie kortykosteroidów, niewystarczająca higiena jamy ustnej i palenie tytoniu (patrz punkt 4.4). W okresie po wprowadzeniu produktu do obrotu zgłaszano następujące działania (rzadko): nietypowe złamania podkrętarzowe i trzonu kości udowej (działanie niepożądane leków należących do klasy bisfosfonianów)

Częstość nieznana: obrzęk stawów.

Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania

Rzadko: przemijające objawy w reakcji ostrej fazy (ból mięśni, złe samopoczucie i w rzadkich przypadkach gorączka), zazwyczaj na początku terapii. Częstość nieznana: Astenia, obrzęk obwodowy.

Badania

W badaniach klinicznych, bezobjawowe, nieznaczne i przemijające obniżenie stężenia wapnia i fosforanów w surowicy zaobserwowano odpowiednio u ok. 18 i 10 % pacjentów przyjmujących alendronian 10 mg/dobę wobec odpowiednio 12 i 3 % u tych, którzy przyjmowali placebo. Występowanie spadku stężenia wapnia w surowicy do < 8,0 mg/dl (2,0 mmol/l) i fosforanu do ≤2,0 mg/dl (0,65 mmol/l) była porównywalna w obu grupach.

Do stosowania doustnego.

Zalecana dawka to jedna 70 mg tabletka raz na tydzień.

Nie ustalono optymalnego czasu trwania leczenia bisfosfonianami. Należy okresowo oceniać konieczność dalszego leczenia u każdego pacjenta indywidualnie w oparciu o korzyści i potencjalne ryzyko związane ze stosowaniem Alendronatu-ratiopharm 70, zwłaszcza po upływie co najmniej 5 lat terapii.

W celu uzyskania odpowiedniego wchłaniania alendronianu:

Tabletki Alendronat-ratiopharm 70 należy przyjmować na czczo, zaraz po wstaniu z łóżka rano, popijając zwykłą wodą, co najmniej 30 minut przed spożyciem pierwszego pożywienia, napoju lub przyjęciem innych leków. Inne napoje (w tym woda mineralna), pokarm i niektóre leki mogą prawdopodobnie zmniejszać wchłanianie alendronianu (patrz punkt 4.5 Interakcje z innymi lekami i inne rodzaje interakcji).

Aby ułatwić przemieszczenie się produktu leczniczego do żołądka i tym samym zmniejszyć ryzyko podrażnienia przełyku lub działań niepożądanych w obrębie przełyku (patrz punkt 4.4)

• Tabletki Alendronat-ratiopharm 70należy połykać rano, zaraz po wstaniu z łóżka, popijając pełną szklanką wody (nie mniej niż 200 ml lub 7 uncji płynu).

• Tabletki Alendronat-ratiopharm 70należy połknąć w całości. Tabletek nie należy kruszyć, żuć, ssać lub przetrzymywać w jamie ustnej z powodu ryzyka wystąpienia owrzodzeń błony śluzowej jamy ustnej lub gardła.

• Pacjenci nie powinni kłaść się do spożycia pierwszego posiłku, który można spożyć, co najmniej 30 minut po połknięciu tabletki.

• Pacjenci nie powinni kłaść się przez 30 minut po przyjęciu tabletek Alendronat-ratiopharm 70.

• Tabletki Alendronat-ratiopharm 70nie należy przyjmować przed położeniem się spać lub rano, przed wstaniem z łóżka.

Pacjenci powinni przyjmować preparaty wapnia i witaminy D w przypadku nieodpowiedniej diety ( patrz punkt 4.4).

Stosowanie u pacjentów w podeszłym wieku

W badaniach klinicznych nie stwierdzono związanych z wiekiem różnic dotyczących profilu skuteczności i bezpieczeństwa alendronianu. W związku z tym zmiana dawkowania nie jest konieczna u pacjentów w podeszłym wieku.

Stosowanie u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek

Zmiana dawkowania nie jest konieczna u pacjentów, u których wskaźnik przesączania kłębuszkowego (ang. GFR) jest większy niż 35 ml/min. Alendronian nie jest zalecany u pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności nerek, u których wartość GFR jest mniejsza niż 35 ml/min ze względu na brak odpowiednich badań klinicznych.

Stosowanie u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby Zmiana dawkowania nie jest konieczna.

Populacja pediatryczna

Alendronian sodu nie jest zalecany do stosowania u dzieci poniżej 18 lat ze względu na niewystarczające dane dotyczące bezpieczeństwa i skuteczności stosowania w leczeniu osteoporozy u dzieci (patrz także punkt 5.1).

Nie ma danych klinicznych dotyczących stosowania Alendronat-ratiopharm 70 w leczeniu osteoporozy wywołanej glikokortykosteroidami.

Alendronian może powodować miejscowe podrażnienie błony śluzowej górnego odcinka przewodu pokarmowego. Z powodu ryzyka zaostrzenia choroby podstawowej należy zachować ostrożność podczas stosowania alendronianu u pacjentów z czynnymi schorzeniami górnego odcinka przewodu pokarmowego, takimi jak trudności w połykaniu, choroby przełyku, zapalenie błony śluzowej żołądka lub dwunastnicy, choroba wrzodowa, bądź w przypadku niedawno przebytych (w ciągu ostatniego roku) ciężkich chorób przewodu pokarmowego, takich jak owrzodzenie żołądka, czynne krwawienie lub zabieg chirurgiczny w obrębie górnego odcinka przewodu pokarmowego z wyjątkiem plastyki wpustu żołądka (patrz punkt 4.3). U pacjentów, u których stwierdzono przełyk Barretta lekarz powinien rozważyć korzyści i możliwe ryzyko z zastosowania alendronianiu na podstawie indywidualnej oceny pacjenta.

Działania niepożądane w obrębie przełyku (w niektórych przypadkach ciężkie i wymagające leczenia szpitalnego) takie jak: zapalenie, owrzodzenia lub nadżerki, w rzadkich przypadkach prowadzące do zwężenia przełyku, obserwowano u pacjentów stosujących alendronian. Lekarz dlatego powinien obserwować, czy występują u pacjenta jakiekolwiek objawy (przedmiotowe i podmiotowe), które mogą świadczyć o wystąpieniu działań niepożądanych w obrębie przełyku. Należy pouczyć pacjenta o konieczności przerwania leczenia alendronianem i skontaktowania się z lekarzem w przypadku wystąpienia objawów podrażnienia przełyku, takich jak trudności lub ból podczas połykania, ból zamostkowy lub pojawienie się lub nasilenie zgagi.

Ryzyko wystąpienia ciężkich działań niepożądanych dotyczących przełyku wydaje się większe u pacjentów, którzy nie stosują alendronianu w sposób prawidłowy i (lub) kontynuują leczenie alendronianem pomimo wystąpienia objawów podrażnienia przełyku. Jest bardzo ważne, aby pacjent otrzymał wszystkie zalecenia dotyczące stosowania produktu leczniczego i aby były one dla niego całkowicie zrozumiałe (patrz punkt 4.2). Pacjenci powinni być poinformowani, że ryzyko wystąpienia zaburzeń przełyku może zwiększać się, jeżeli nie będą stosowali się do podanych zaleceń.

Oprócz tego, że nie obserwowano zwiększenia ryzyka wystąpienia działań niepożądanych podczas szeroko zakrojonych badań klinicznych, po wprowadzeniu alendronianu do sprzedaży donoszono o rzadkich przypadkach owrzodzeń żołądka i (lub) dwunastnicy, czasami ciężkich i przebiegających z powikłaniami. Nie można wykluczyć związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy stosowaniem alendronianu i wystąpieniem wymienionych działań niepożądanych (patrz punkt 4.8).

Jeżeli pacjenci zapomną przyjąć dawkę produktu leczniczego Alendronat-ratiopharm 70, należy ich pouczyć, żeby przyjęli tabletkę następnego dnia, rano. Pacjentom nie wolno przyjmować dwóch tabletek tego samego dnia, lecz powinni powrócić do przyjmowania 1 tabletki raz na tydzień, tak jak w oryginalnym schemacie dawkowania, w wybranym przez nich dniu.

Alendronian nie jest zalecany u pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności nerek, jeżeli wartość GFR jest mniejsza niż 35 ml/min (patrz punkt 4.2).

Należy rozważyć inne przyczyny osteoporozy poza niedoborem estrogenów i starzeniem.

Hipokalcemię należy wyrównać przed rozpoczęciem leczenia alendronianem (patrz punkt 4.3). Inne zaburzenia gospodarki mineralnej (takie jak niedobór witaminy D, niedoczynność przytarczyc) powinny być skutecznie leczone przed rozpoczęciem stosowania alendronianu. U tych pacjentów, stężenie wapnia w surowicy krwi i objawy hipokalcemii należy ściśle monitorować podczas leczenia alendronianem.

W związku z pozytywnym działaniem klinicznym alendronianu, jak zwiększenie mineralizacji kości, może wystąpić zmniejszenie stężenia wapnia i fosforanów w surowicy w szczególności u pacjentów stosujących glikokortykosteroidy u których może być zmniejszone wchłanianie wapnia. Występuje ono zazwyczaj o niewielkim nasileniu i przebiega bezobjawowo. Jednakże, w rzadkich przypadkach donoszono o wystąpieniu objawowej hipokalcemii, bardzo rzadko o ciężkim przebiegu i często obserwowaną u pacjentów z czynnikami predysponującymi (jak na przykład: niedoczynność przytarczyc, niedobór witaminy D, zaburzenia wchłaniania wapnia). Dlatego szczególnie ważne jest upewnienie się, że pacjenci stosujący glikokortykosteroidy przyjmują odpowiednią ilość wapnia i witaminy D.

U pacjentów z rakiem leczonych według schematów obejmujących przede wszystkim dożylnie podawane bisfosfoniany obserwowano przypadki martwicy kości szczęki, wiąże się to zwykle z ekstrakcjami zębów i (lub) miejscowymi zakażeniami (w tym z zapaleniem szpiku). U wielu spośród tych pacjentów stosowano również chemioterapię i kortykosteroidy. Notowano także przypadki martwicy kości szczęki u pacjentów z osteoporozą leczonych doustnymi bisfosfonianami. U pacjentów ze współistniejącymi czynnikami ryzyka (takimi jak rak, chemioterapia, radioterapia, kortykosteroidy, niewłaściwa higiena jamy ustnej, choroba przyzębia, palenie) należy przed rozpoczęciem leczenia bisfosfonianami rozważyć przeprowadzenie badania stomatologicznego i wykonanie odpowiednich zabiegów stomatologicznych, mających charakter zapobiegawczy. Jeżeli to jest możliwe, u tych pacjentów w czasie leczenia należy unikać inwazyjnych zabiegów stomatologicznych. U pacjentów, u których w czasie leczenia bisfosfonianami rozwinie się martwica kości szczęki, zabiegi stomatologiczne mogą zaostrzyć przebieg choroby. Nie ma wystarczających danych, by ocenić, czy odstawienie bisfosfonianów u pacjentów wymagających zabiegów stomatologicznych zmniejsza ryzyko martwicy kości szczęki.

Lekarz prowadzący powinien dokonać oceny klinicznej, aby określić plan postępowania z każdym pacjentem w oparciu o indywidualną ocenę stosunku korzyści do ryzyka.

U pacjentów przyjmujących bisfosfoniany odnotowano bóle kości, stawów i (lub) mięśni. Po wprowadzeniu bisfosfonianów do obrotu rzadko objawy te były ciężkie i (lub) powodowały niezdolność do poruszania (patrz punkt 4.8). Czas wystąpienia tych objawów był różny, od jednego dnia do kilku miesięcy po rozpoczęciu leczenia. U wielu pacjentów objawy te przemijały po zaprzestaniu leczenia. W podgrupie pacjentów następował nawrót objawów po ponownym podaniu tego samego produktu leczniczego lub po zastosowaniu innego bisfosfonianu.

Punkt 4.4 Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania

Nietypowe złamania kości udowej

Zgłaszano przypadki nietypowych złamań podkrętarzowych i trzonu kości udowej u osób stosujących bisfosfoniany, głównie u pacjentów długotrwale leczonych z powodu osteoporozy. Te poprzeczne lub krótkie skośne złamania mogą pojawić się w dowolnym miejscu wzdłuż całej kości udowej - od miejsca zlokalizowanego tuż pod krętarzem mniejszym aż do okolicy nadkłykciowej. Do tego typu złamań dochodzi po minimalnym urazie lub bez urazu, a niektórzy pacjenci odczuwają ból uda lub ból w pachwinie. W badaniach obrazowych często na kilka tygodni lub miesięcy przed całkowitym złamaniem kości udowej widoczne są cechy złamań z przeciążenia. Złamania często występują obustronnie, dlatego u leczonych bisfosfonianami pacjentów, u których stwierdzono złamanie trzonu kości udowej, należy zbadać kość udową w drugiej kończynie. Zgłaszano również słabe gojenie się tych złamań. Na podstawie indywidualnej oceny stosunku korzyści do ryzyka u pacjentów, u których podejrzewa się nietypowe złamanie kości udowej, należy rozważyć odstawienie bisfosfonianów do czasu przeprowadzenia oceny.

Należy zalecić pacjentom, żeby zgłaszali pojawienie się jakiegokolwiek bólu w obrębie uda, biodra lub pachwiny występującego w trakcie leczenia bisfosfonianami, a każdy pacjent zgłaszający się z takimi objawami powinien być zbadany pod względem obecności niecałkowitego złamania kości udowej.

Produkt leczniczy Alendronat-ratiopharm 70 zawiera laktozę. Pacjenci z rzadką dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy (typu Lapp), zespołem złego wchłaniania glukozygalaktozy nie powinni stosować tego produktu leczniczego.

Alendronian może powodować miejscowe podrażnienie błony śluzowej górnego odcinka przewodu pokarmowego. Z powodu ryzyka zaostrzenia choroby podstawowej należy zachować ostrożność podczas stosowania alendronianu u pacjentów z czynnymi schorzeniami górnego odcinka przewodu pokarmowego, takimi jak trudności w połykaniu, choroby przełyku, zapalenie błony śluzowej żołądka lub dwunastnicy, choroba wrzodowa, bądź w przypadku niedawno przebytych (w ciągu ostatniego roku) ciężkich chorób przewodu pokarmowego, takich jak owrzodzenie żołądka, czynne krwawienie lub zabieg chirurgiczny w obrębie górnego odcinka przewodu pokarmowego z wyjątkiem plastyki wpustu żołądka (patrz punkt 4.3). U pacjentów, u których stwierdzono przełyk Barretta lekarz powinien rozważyć korzyści i możliwe ryzyko z zastosowania alendronianiu na podstawie indywidualnej oceny pacjenta.

Działania niepożądane w obrębie przełyku (w niektórych przypadkach ciężkie i wymagające leczenia szpitalnego) takie jak: zapalenie, owrzodzenia lub nadżerki, w rzadkich przypadkach prowadzące do zwężenia przełyku, obserwowano u pacjentów stosujących alendronian. Lekarz dlatego powinien obserwować, czy występują u pacjenta jakiekolwiek objawy (przedmiotowe i podmiotowe), które mogą świadczyć o wystąpieniu działań niepożądanych w obrębie przełyku. Należy pouczyć pacjenta o konieczności przerwania leczenia alendronianem i skontaktowania się z lekarzem w przypadku wystąpienia objawów podrażnienia przełyku, takich jak trudności lub ból podczas połykania, ból zamostkowy lub pojawienie się lub nasilenie zgagi.

Ryzyko wystąpienia ciężkich działań niepożądanych dotyczących przełyku wydaje się większe u pacjentów, którzy nie stosują alendronianu w sposób prawidłowy i (lub) kontynuują leczenie alendronianem pomimo wystąpienia objawów podrażnienia przełyku. Jest bardzo ważne, aby pacjent otrzymał wszystkie zalecenia dotyczące stosowania produktu leczniczego i aby były one dla niego całkowicie zrozumiałe (patrz punkt 4.2). Pacjenci powinni być poinformowani, że ryzyko wystąpienia zaburzeń przełyku może zwiększać się, jeżeli nie będą stosowali się do podanych zaleceń.

Oprócz tego, że nie obserwowano zwiększenia ryzyka wystąpienia działań niepożądanych podczas szeroko zakrojonych badań klinicznych, po wprowadzeniu alendronianu do sprzedaży donoszono o rzadkich przypadkach owrzodzeń żołądka i (lub) dwunastnicy, czasami ciężkich i przebiegających z powikłaniami. Nie można wykluczyć związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy stosowaniem alendronianu i wystąpieniem wymienionych działań niepożądanych (patrz punkt 4.8).

Jeżeli pacjenci zapomną przyjąć dawkę produktu leczniczego Alendronat-ratiopharm 70, należy ich pouczyć, żeby przyjęli tabletkę następnego dnia, rano. Pacjentom nie wolno przyjmować dwóch tabletek tego samego dnia, lecz powinni powrócić do przyjmowania 1 tabletki raz na tydzień, tak jak w oryginalnym schemacie dawkowania, w wybranym przez nich dniu.

Alendronian nie jest zalecany u pacjentów z ciężkimi zaburzeniami czynności nerek, jeżeli wartość GFR jest mniejsza niż 35 ml/min (patrz punkt 4.2).

Należy rozważyć inne przyczyny osteoporozy poza niedoborem estrogenów i starzeniem.

Hipokalcemię należy wyrównać przed rozpoczęciem leczenia alendronianem (patrz punkt 4.3). Inne zaburzenia gospodarki mineralnej (takie jak niedobór witaminy D, niedoczynność przytarczyc) powinny być skutecznie leczone przed rozpoczęciem stosowania alendronianu. U tych pacjentów, stężenie wapnia w surowicy krwi i objawy hipokalcemii należy ściśle monitorować podczas leczenia alendronianem.

W związku z pozytywnym działaniem klinicznym alendronianu, jak zwiększenie mineralizacji kości, może wystąpić zmniejszenie stężenia wapnia i fosforanów w surowicy w szczególności u pacjentów stosujących glikokortykosteroidy u których może być zmniejszone wchłanianie wapnia. Występuje ono zazwyczaj o niewielkim nasileniu i przebiega bezobjawowo. Jednakże, w rzadkich przypadkach donoszono o wystąpieniu objawowej hipokalcemii, bardzo rzadko o ciężkim przebiegu i często obserwowaną u pacjentów z czynnikami predysponującymi (jak na przykład: niedoczynność przytarczyc, niedobór witaminy D, zaburzenia wchłaniania wapnia). Dlatego szczególnie ważne jest upewnienie się, że pacjenci stosujący glikokortykosteroidy przyjmują odpowiednią ilość wapnia i witaminy D.

U pacjentów z rakiem leczonych według schematów obejmujących przede wszystkim dożylnie podawane bisfosfoniany obserwowano przypadki martwicy kości szczęki, wiąże się to zwykle z ekstrakcjami zębów i (lub) miejscowymi zakażeniami (w tym z zapaleniem szpiku). U wielu spośród tych pacjentów stosowano również chemioterapię i kortykosteroidy. Notowano także przypadki martwicy kości szczęki u pacjentów z osteoporozą leczonych doustnymi bisfosfonianami. U pacjentów ze współistniejącymi czynnikami ryzyka (takimi jak rak, chemioterapia, radioterapia, kortykosteroidy, niewłaściwa higiena jamy ustnej, choroba przyzębia, palenie) należy przed rozpoczęciem leczenia bisfosfonianami rozważyć przeprowadzenie badania stomatologicznego i wykonanie odpowiednich zabiegów stomatologicznych, mających charakter zapobiegawczy. Jeżeli to jest możliwe, u tych pacjentów w czasie leczenia należy unikać inwazyjnych zabiegów stomatologicznych. U pacjentów, u których w czasie leczenia bisfosfonianami rozwinie się martwica kości szczęki, zabiegi stomatologiczne mogą zaostrzyć przebieg choroby. Nie ma wystarczających danych, by ocenić, czy odstawienie bisfosfonianów u pacjentów wymagających zabiegów stomatologicznych zmniejsza ryzyko martwicy kości szczęki.

Lekarz prowadzący powinien dokonać oceny klinicznej, aby określić plan postępowania z każdym pacjentem w oparciu o indywidualną ocenę stosunku korzyści do ryzyka.

U pacjentów przyjmujących bisfosfoniany odnotowano bóle kości, stawów i (lub) mięśni. Po wprowadzeniu bisfosfonianów do obrotu rzadko objawy te były ciężkie i (lub) powodowały niezdolność do poruszania (patrz punkt 4.8). Czas wystąpienia tych objawów był różny, od jednego dnia do kilku miesięcy po rozpoczęciu leczenia. U wielu pacjentów objawy te przemijały po zaprzestaniu leczenia. W podgrupie pacjentów następował nawrót objawów po ponownym podaniu tego samego produktu leczniczego lub po zastosowaniu innego bisfosfonianu.

Punkt 4.4 Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania

Nietypowe złamania kości udowej

Zgłaszano przypadki nietypowych złamań podkrętarzowych i trzonu kości udowej u osób stosujących bisfosfoniany, głównie u pacjentów długotrwale leczonych z powodu osteoporozy. Te poprzeczne lub krótkie skośne złamania mogą pojawić się w dowolnym miejscu wzdłuż całej kości udowej - od miejsca zlokalizowanego tuż pod krętarzem mniejszym aż do okolicy nadkłykciowej. Do tego typu złamań dochodzi po minimalnym urazie lub bez urazu, a niektórzy pacjenci odczuwają ból uda lub ból w pachwinie. W badaniach obrazowych często na kilka tygodni lub miesięcy przed całkowitym złamaniem kości udowej widoczne są cechy złamań z przeciążenia. Złamania często występują obustronnie, dlatego u leczonych bisfosfonianami pacjentów, u których stwierdzono złamanie trzonu kości udowej, należy zbadać kość udową w drugiej kończynie. Zgłaszano również słabe gojenie się tych złamań. Na podstawie indywidualnej oceny stosunku korzyści do ryzyka u pacjentów, u których podejrzewa się nietypowe złamanie kości udowej, należy rozważyć odstawienie bisfosfonianów do czasu przeprowadzenia oceny.

Należy zalecić pacjentom, żeby zgłaszali pojawienie się jakiegokolwiek bólu w obrębie uda, biodra lub pachwiny występującego w trakcie leczenia bisfosfonianami, a każdy pacjent zgłaszający się z takimi objawami powinien być zbadany pod względem obecności niecałkowitego złamania kości udowej.

Produkt leczniczy Alendronat-ratiopharm 70 zawiera laktozę. Pacjenci z rzadką dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy (typu Lapp), zespołem złego wchłaniania glukozygalaktozy nie powinni stosować tego produktu leczniczego.