RIFAMPICYNA TZF

Jedna kapsułka zawiera 150 mg lub 300 mg ryfampicyny (Rifampicinum) Substancje pomocnicze, patrz: pkt 6.1.

Nadwrażliwość na ryfampicynę lub inne antybiotyki z grupy ryfamycyny. Ciężka niewydolność wątroby, żółtaczka.

Podczas stosowania ryfampicyny mogą wystąpić:

- Zaburzenia krwi i układu chłonnego: trombocytopenia - występuje głównie w leczeniu przerywanym, u pacjentów przyjmujących wysokie dawki ryfampicyny i ustępuje po odstawieniu leku. W przypadku wystąpienia trombocytopenii lek należy natychmiast odstawić, gdyż mogą wystąpić krwawienia do mózgu, nawet ze skutkiem śmiertelnym. Przemijająca leukopenia, niedokrwistość hemolityczna, zmniejszenie stężenia hemoglobiny we krwi.

- Zaburzenia układu nerwowego: ból i (lub) zawroty głowy, znużenie, senność, ataksja, niemożność koncentracji, stan splątania, zmiany zachowania, bóle i drętwienie kończyn.

- Zaburzenia oka: zaburzenia widzenia.

- Zaburzenia żołądka i jelit: zgaga, bóle brzucha, zmniejszenie łaknienia, nudności, wymioty, wzdęcia, biegunka (może być objawem rzekomobłoniastego zapalenia jelita grubego).

- Zaburzenia nerek i dróg moczowych: hemoglobinuria, krwiomocz, śródmiąższowe zapalenie nerek, niewydolność nerek występują sporadycznie, głównie u pacjentów stosujących leczenie przerywane. Objawy te ustępują po odstawieniu leku i zastosowaniu odpowiedniego leczenia.

- Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: łagodne, samoistnie ustępujące reakcje skórne takie jak zaczerwienienie, świąd, niekiedy wysypka.

- Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej: osłabienie mięśniowe, miopatia.

- Zaburzenia endokrynologiczne: zaburzenia miesiączkowania mogą pojawić się u kobiet długotrwale leczonych ryfampicyną.

- Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania: pomarańczowe zabarwienie śliny, moczu, łez, potu, kału.

- Zaburzenia układu immunologicznego: obrzęk twarzy i kończyn, objawy grypopodobne (gorączka, dreszcze, bóle głowy i mięśni, zawroty głowy), krótki oddech, sapanie, spadek ciśnienia krwi a nawet wstrząs anafilaktyczny. Objawy te najczęściej pojawiają się u pacjentów stosujących leczenie przerywane i (lub) przyjmujących wysokie dawki ryfampicyny (powyżej 600 mg na dobę).

Reakcje uczuleniowe:

Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej: wysypka, pokrzywka, świąd, zaczerwienienie

skóry, opryszczkowe zapalenie jamy ustnej i języka, obrzęk naczynioruchowy złuszczające zapalenie skóry, zespół Lyella.

Zaburzenia układu immunologicznego: gorączka, eozynofilia.

Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych: zapalenie wątroby, żółtaczka.

Ryfampicynę należy stosować razem z innymi lekami przeciwprątkowymi. Lek podaje się na czczo, popijając szklanką wody, około 1 godziny przed jedzeniem lub 2 godziny po jedzeniu, raz na dobę.

Dorośli: dawka wynosi zwykle 10 mg/kg mc./dobę

- osobom o masie ciała poniżej 50 kg podaje się 450 mg/dobę

- osobom o masie ciała powyżej 50 kg podaje się 600 mg/dobę

Dawki te stosuje się zarówno w leczeniu ciągłym, jak i przerywanym - tj. 2 do 3 razy w tygodniu.

Dzieci: dawka wynosi zwykle 10 do 20 mg/kg mc./dobę.

Uwaga! Nie należy podawać wyższej dawki niż 600 mg na dobę. Wyższe dawki ryfampicyny są źle tolerowane przez pacjentów i nie mają wpływu na uzyskanie lepszych efektów leczenia.

Pacjenci z niewydolnością wątroby

U pacjentów z niewydolnością wątroby nie należy przekraczać dawki 8 mg/kg mc./dobę.

Pacjenci w podeszłym wieku

U pacjentów w podeszłym wieku, zwłaszcza z niewydolnością wątroby, należy zachować ostrożność.

- Podczas stosowania leku pacjent powinien pozostawać pod kontrolą pulmonologa lub innego lekarza odpowiedniej specjalności.

- U każdego pacjenta przed rozpoczęciem leczenia ryfampicyną zaleca się wykonanie badania krwi i testów wątrobowych.

- Pacjenci z niewydolnością wątroby powinni otrzymywać ryfampicynę w dawkach zmniejszonych, dostosowanych do wydolności wątroby, pod ścisłą kontrolą lekarską. U pacjentów tych zaleca się kontrolowanie czynności wątroby, zwłaszcza aktywności aminotransferazy asparaginianowej i alaninowej. Badanie te należy Wykonać przed rozpoczęciem leczenia, a następnie co 2 do 4 tygodni podczas leczenia.

Jeśli wystąpią objawy świadczące o uszkodzeniu komórek wątrobowych, lek należy odstawić.

Ryfampicynę należy również odstawić, jeśli podczas leczenia pojawią się poważne kliniczne objawy, świadczące o niewydolności wątroby. Należy rozważyć alternatywną metodę leczenia gruźlicy. Jeśli ponownie rozpoczyna się stosowanie ryfampicyny po normalizacji czynności wątroby, zaleca się codzienne kontrolowanie parametrów czynności wątroby.

U pacjentów z prawidłową czynnością wątroby zwiększenie stężenia bilirubiny, aktywności fosfatazy alkalicznej lub aminotransferaz na początku leczenia nie jest wskazaniem do odstawienia leku. Powyższe objawy są najczęściej przemijające. Zaleca się powtórzenie badania w czasie leczenia.

W leczeniu gruźlicy zaleca się podawanie ryfampicyny codziennie. Leczenie przerywane, obarczone ryzykiem występowania nasilonych działań niepożądanych, może być stosowane tylko u pacjentów, którzy z różnych powodów nie gwarantują regularnego przyjmowania leków. Pacjenci leczeni w schemacie przerywanym powinni być pod ścisłym nadzorem personelu medycznego. Zaleca się częste wykonywanie badań w celu uniknięcia powikłań związanych ze stosowaniem powyższego schematu dawkowania. Dawki ryfampicyny powyżej 600 mg podawane raz lub dwa razy w tygodniu w leczeniu przerywanym są źle tolerowane. Obserwuje się nasilone występowanie działań niepożądanych, jak objawy grypopodobne, zaburzenia ze strony układu hematologicznego, odczyny skórne, zaburzenia ze strony układu pokarmowego, zaburzenia czynności wątroby i (lub) nerek, krótki oddech, sapanie, wstrząs anafilaktyczny. Uważa się, że ryfampicyna podawana 2 razy w tygodniu w dawce 600 mg wraz z izoniazydem 15 mg/kg mc. jest skuteczna w leczeniu gruźlicy i znacznie lepiej tolerowana.

W trakcie leczenia ryfampicyną ślina, plwocina, łzy, mocz mogą mieć czerwono brązowe lub pomarańczowe zabarwienie. Zabarwiać się mogą również miękkie soczewki kontaktowe.

Ryfampicynę należy stosować z dużą ostrożnością u pacjentów pijących alkohol, ze względu na zwiększone ryzyko toksycznego działania na wątrobę. Wystąpienie biegunki podczas leczenia ryfampicyną może świadczyć o rzekomobłoniastym zapaleniu jelit.

- Podczas stosowania leku pacjent powinien pozostawać pod kontrolą pulmonologa lub innego lekarza odpowiedniej specjalności.

- U każdego pacjenta przed rozpoczęciem leczenia ryfampicyną zaleca się wykonanie badania krwi i testów wątrobowych.

- Pacjenci z niewydolnością wątroby powinni otrzymywać ryfampicynę w dawkach zmniejszonych, dostosowanych do wydolności wątroby, pod ścisłą kontrolą lekarską. U pacjentów tych zaleca się kontrolowanie czynności wątroby, zwłaszcza aktywności aminotransferazy asparaginianowej i alaninowej. Badanie te należy Wykonać przed rozpoczęciem leczenia, a następnie co 2 do 4 tygodni podczas leczenia.

Jeśli wystąpią objawy świadczące o uszkodzeniu komórek wątrobowych, lek należy odstawić.

Ryfampicynę należy również odstawić, jeśli podczas leczenia pojawią się poważne kliniczne objawy, świadczące o niewydolności wątroby. Należy rozważyć alternatywną metodę leczenia gruźlicy. Jeśli ponownie rozpoczyna się stosowanie ryfampicyny po normalizacji czynności wątroby, zaleca się codzienne kontrolowanie parametrów czynności wątroby.

U pacjentów z prawidłową czynnością wątroby zwiększenie stężenia bilirubiny, aktywności fosfatazy alkalicznej lub aminotransferaz na początku leczenia nie jest wskazaniem do odstawienia leku. Powyższe objawy są najczęściej przemijające. Zaleca się powtórzenie badania w czasie leczenia.

W leczeniu gruźlicy zaleca się podawanie ryfampicyny codziennie. Leczenie przerywane, obarczone ryzykiem występowania nasilonych działań niepożądanych, może być stosowane tylko u pacjentów, którzy z różnych powodów nie gwarantują regularnego przyjmowania leków. Pacjenci leczeni w schemacie przerywanym powinni być pod ścisłym nadzorem personelu medycznego. Zaleca się częste wykonywanie badań w celu uniknięcia powikłań związanych ze stosowaniem powyższego schematu dawkowania. Dawki ryfampicyny powyżej 600 mg podawane raz lub dwa razy w tygodniu w leczeniu przerywanym są źle tolerowane. Obserwuje się nasilone występowanie działań niepożądanych, jak objawy grypopodobne, zaburzenia ze strony układu hematologicznego, odczyny skórne, zaburzenia ze strony układu pokarmowego, zaburzenia czynności wątroby i (lub) nerek, krótki oddech, sapanie, wstrząs anafilaktyczny. Uważa się, że ryfampicyna podawana 2 razy w tygodniu w dawce 600 mg wraz z izoniazydem 15 mg/kg mc. jest skuteczna w leczeniu gruźlicy i znacznie lepiej tolerowana.

W trakcie leczenia ryfampicyną ślina, plwocina, łzy, mocz mogą mieć czerwono brązowe lub pomarańczowe zabarwienie. Zabarwiać się mogą również miękkie soczewki kontaktowe.

Ryfampicynę należy stosować z dużą ostrożnością u pacjentów pijących alkohol, ze względu na zwiększone ryzyko toksycznego działania na wątrobę. Wystąpienie biegunki podczas leczenia ryfampicyną może świadczyć o rzekomobłoniastym zapaleniu jelit.

- Ryfampicyna aktywuje enzymy mikrosomalne wątroby, zmieniając metabolizm wielu leków, których eliminacja przebiega z udziałem tych enzymów. Utrzymanie odpowiedniego stężenia terapeutycznego leków, po dołączeniu ryfampicyny, może wymagać odpowiedniej zmiany ich dawkowania.

Ryfampicyna przyspiesza metabolizm następujących leków: leki przeciwdrgawkowe (np. fenytoina), przeciwarytmiczne (np. dizopiramid, meksyletyna, chinidyna, tokainid), doustne leki przeciwzakrzepowe, leki przeciwgrzybicze pochodne azolowe (np. flukonazol, itrakonazol, ketokonazol), barbiturany, leki blokujące receptory B adrenergiczne, antagoniści kanału wapniowego (np. diltiazem, nifedypina, werapamil), cyklosporyna, glikozydy naparstnicy, klofibrat, leki hormonalne (np. doustne środki antykoncepcyjne, kortykosteroidy), antybiotyki [np. dapson, doksycyklina, chloramfenikol, klarytromycyna, fluorochinolony (np. cyprofloksacyna), zydowudyna], haloperydol, doustne pochodne sulfonylomocznika, lewotyroksyna, metadon, narkotyczne leki przeciwbólowe, progestageny, chinina, takrolimus, trójcykliczne leki przeciwdepresyjne pochodne teofiliny (np. amitryptylina, nortryptylina). Jednoczesne stosowanie ryfampicyny i wyżej podanych leków, może wiązać się z koniecznością zwiększenia ich dawki w celu utrzymania efektu terapeutycznego. Pacjentki stosujące doustne środki antykoncepcyjne podczas leczenia ryfampicyną powinny stosować alternatywne, niehormonalne metody antykoncepcji.

- W przypadku jednoczesnego podawania ryfampicyny i leków przeciwzakrzepowych, pochodnych kumaryny, wskazane jest codzienne oznaczanie czasu protrombinowego i odpowiednia modyfikacja dawki leku.

- U pacjentów z cukrzycą przyjmujących ryfampicynę mogą pojawić się trudności z uzyskaniem prawidłowych wartości stężenia glukozy we krwi (normoglikemii).

- Jednoczesne stosowanie kwasu para-aminosalicylowego (PAS) i ryfampicyny powoduje obniżenie stężenia ryfampicyny we krwi. Dlatego zaleca się zachowanie 8 godzinnej przerwy między podaniem obu leków.

- Leki zobojętniające kwas solny (np. wodorowęglan sodu, wodorotlenek glinu, trójkrzemian magnezu) zmniejszają wchłanianie ryfampicyny. Zaleca się przyjmowanie tych leków nie wcześniej niż godzinę po przyjęciu ryfampicyny.

- Jednoczesne stosowanie ryfampicyny i enalaprylu zmniejsza jego stężenie we krwi.

W zależności od objawów klinicznych pacjenta może być konieczne zwiększenie dawki enalaprylu.

- Kotrimoksazol i probenecyd zwiększają stężenie ryfampicyny w surowicy krwi.

- Jednoczesne stosowanie ryfampicyny z halotanem lub izoniazydem zwiększa hepatotoksyczność.

- Jednoczesne stosowanie ryfampicyny i sulfasalazyny powoduje zmniejszenie stężenie sulfapirydyny w surowicy.

Wpływ na wyniki badań laboratoryjnych:

- U pacjentów przyjmujących ryfampicynę obserwowano fałszywie dodatnie testy wykrywające opioidy. W celu różnicowania zaleca się stosowanie metody gazowej chromatografii spektrometrycznej.

Terapeutyczne stężenia ryfampicyny w surowicy mogą maskować wyniki testów wykonywanych metodą mikrobiologiczną na oznaczanie kwasu foliowego i witaminy B12. Zaleca się stosowanie alternatywnych metod.

- Badanie stężenia bilirubiny, aktywności fosfatazy alkalicznej lub aminotransferazy, a także kontrastowe badania woreczka żółciowego u pacjentów przyjmujących ryfampicynę powinny być wykonywane rano, przed przyjęciem leku.

Brak danych dotyczących wpływu leku na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługiwania urządzeń mechanicznych.

W krótkim czasie po przedawkowaniu ryfampicyny mogą wystąpić nudności, wymioty, żółtaczka, a nawet śpiączka, w przypadku ostrej niewydolności wątroby. W przypadku zatrucia ryfampicyną należy jak najszybciej usunąć z organizmu nie wchłoniętą jeszcze substancję leczniczą lub zmniejszyć jej wchłanianie z przewodu pokarmowego (sprowokowanie wymiotów, płukanie żołądka, podanie węgla aktywowanego - jeśli pacjent jest przytomny).

Postępowanie w zatruciu jest przede wszystkim objawowe i polega na monitorowaniu i podtrzymywaniu podstawowych czynności życiowych. Ryfampicyna może być usunięta z organizmu w procesie hemodializy.