Dawkowanie 
 Dorośli: 
 Dawkowanie jest indywidualne i oparte na podstawie wywiadu dotyczącego stosowania opioidów u pacjenta oraz uwzględnia: 
 • 
 możliwość rozwoju tolerancji, 
 • 
 ogólny stan zdrowia pacjenta, stan kliniczny pacjenta, 
 • 
 stopień nasilenia choroby. 
 Wymaganą dawkę 
 fentanylu 
 dostosowuje się indywidualnie i należy ją regularnie oceniać przed każdym podaniem. 
 Pacjenci otrzymujący leczenie opioidami po raz pierwszy 
 Doświadczenia kliniczne z produktem 
 Fentanyl 
 Actavis 
 u pacjentów, którzy nie przyjmowali wcześniej opioidów jest ograniczone. 
 Jeśli stosowanie produktu 
 Fentanyl 
 Actavis 
 uważa się za właściwe u pacjentów, którzy wcześniej nie przyjmowali opioidów, zaleca się w tej grupie pacjentów stopniowe dostosowanie dawkowania, rozpoczynając od niskich dawek krótko działających opioidów. 
 Dostępne są systemy 
 transdermalne 
 uwalniające 12,5 mikrograma w ciągu godziny i powinny być one stosowane jako dawka początkowa. Następnie można zmienić je na system 
 transdermalny 
 uwalniający 25 mikrograma w ciągu godziny. Dawkę można potem zwiększać lub zmniejszać, jeśli jest taka potrzeba, o 12 lub 25 mikrogramów/godzinę w celu uzyskania najniższej skutecznej dawki produktu 
 Fentanyl 
 Actavis 
 , której wielkość zależy od odpowiedzi klinicznej i dawek dodatkowych stosowanych leków przeciwbólowych (patrz także punkt 4.4). 
 Nie zaleca się rozpoczynać leczenia od produktu 
 Fentanyl 
 Actavis 
 u pacjentów w wieku podeszłym lub bardzo osłabionych, ze względu na ich znaną wrażliwość na leczenie opioidami. W takich przypadkach zaleca się rozpoczęcie leczenia od małych dawek morfiny o natychmiastowym uwalnianiu i przepisanie produkt 
 Fentanyl 
 Actavis 
 po wyznaczeniu optymalnej dawki. 
 Pacjenci dobrze tolerujący opioidy 
 Początkowa dawka produktu 
 Fentanyl 
 Actavis 
 powinna opierać się na podstawie przeciwbólowych potrzeb pacjenta z poprzednich 24 godzin leczenia opioidami. 
 Zmiana z innych opioidów 
 W przypadku zmiany opioidów podawanych doustnie lub pozajelitowo na leczenie 
 fentanylem 
 , dawka początkowa powinna być obliczona w następujący sposób: 
 1. 
 Należy określić ilość leków przeciwbólowych podawanych w ciągu ostatnich 24 godzin. 
 2. 
 Należy obliczyć równoważną dawkę 
 fentanylu 
 w następujący sposób: 
 a) 
 za pomocą tabeli nr 1 zamiana z doustnie stosowanej morfiny na 
 fentanyl 
 dla pacjentów, którzy wymagają cyklicznych zmian leczenia opioidami (stosunek morfiny podawanej doustnie do 
 przezskórnie 
 podawanego 
 fentanylu 
 wynosi 150:1), 
 b) 
 za pomocą tabeli nr 2 dla pacjentów ze zrównoważoną, dobrze tolerowaną terapią opioidami (stosunek morfiny podawanej doustnie do 
 przezskórnie 
 podawanego 
 fentanylu 
 wynosi 
 100:1), 
 c) 
 za pomocą tabeli nr 3 dla dzieci i młodzieży. Zamiana z doustnie stosowanej morfiny na 
 fentanyl 
 (stosunek morfiny podawanej doustnie do 
 przezskórnie 
 podawanego 
 fentanylu 
 wynosi 150:1). 
 Tabela 1 
 : 
 Zalecane 
 dawki początkowe 
 przezskórnie 
 uwalnianego 
 fentanylu 
 ustalone na podstawie dobowej dawki morfiny 
 (dla pacjentów wymagających cyklicznych zmian leczenia opioidami). 
 Doustna 24 godz. dawka morfiny 
 (mg/dobę) 
 Przezskórnie 
 uwalniana dawka 
 fentanylu 
 (mikrogramy/godz.) 
| 
 
 Doustna 24 godz. dawka morfiny 
 (mg/dobę) 
 
 | 
 
 Przezskórnie 
 uwalniana dawka 
 fentanylu 
 * (mikrogramy/godz.) 
 
 | 
| 
 
 225-314 
 
 | 
 
 75 
 
 | 
| 
 
 315-404 
 
 | 
 
 100 
 
 | 
| 
 
 405-494 
 
 | 
 
 125 
 
 | 
| 
 
 495-584 
 
 | 
 
 150 
 
 | 
| 
 
 585-674 
 
 | 
 
 175 
 
 | 
| 
 
 675-764 
 
 | 
 
 200 
 
 | 
| 
 
 765-854 
 
 | 
 
 225 
 
 | 
| 
 
 855-944 
 
 | 
 
 250 
 
 | 
| 
 
 945-1034 
 
 | 
 
 275 
 
 | 
| 
 
 1035-1124 
 
 | 
 
 300 
 
 | 
 Tabela 2: 
 Zalecane 
 dawki początkowe 
 przezskórnie 
 uwalnianego 
 fentanylu 
 ustalone na podstawie dobowej dawki morfiny 
 (dla pacjentów ze zrównoważoną i dobrze tolerowaną terapią opioidami) Doustna dawka morfiny (mg/24h) 
 Poprzez połączenie kilku systemów 
 transdermalnych 
 , można uzyskać szybkość uwalniania 
 fentanylu 
 większą niż 100 mikrogramów w ciągu godziny. 
 Poprzednie leczenie przeciwbólowe powinno być stopniowo wycofywane od momentu pierwszego zastosowania systemu 
 transdermalnego 
 do uzyskania działania przeciwbólowego produktu 
 Fentanyl 
 Actavis 
 . W obu grupach pacjentów: zarówno po raz pierwszy stosujących silny opioid jak i tolerujących opioidy, nie należy oceniać działania przeciwbólowego produktu leczniczego 
 Fentanyl 
 Actavis 
 przed upływem 24 godzin od nałożenia systemu 
 transdermalnego 
 z powodu stopniowego zwiększania stężenia 
 fentanylu 
 w surowicy do tego czasu. 
 Dobór dawki i leczenie podtrzymujące 
 System 
 transdermalny 
 należy zmieniać co 72 godziny. Dawkę należy dobierać indywidualnie, aż do uzyskania działania przeciwbólowego. U pacjentów, u których nastąpiło zmniejszenie działania w okresie 48-72 godzin po zastosowaniu, może być konieczna wymiana systemu 
 transdermalnego 
 po 48 godzinach. 
 Dostępne są systemy 
 transdermalne 
 z szybkością uwalniania 12,5 mikrograma/godzinę, które są odpowiednie przy dostosowaniu dawki w zakresie małych dawek. Jeśli działanie przeciwbólowe jest niewystarczające pod koniec okresu po zastosowaniu pierwszego systemu 
 transdermalnego 
 , dawka może zostać zwiększona po 3 dniach do momentu osiągnięcia pożądanego efektu u każdego pacjenta. 
 Jeśli jest to konieczne, należy zwiększać dawkę z 25 mikrogramów/godzinę do 
 75 mikrogramów/godzinę następująco: 25 mikrogramów/godzinę, 37 mikrogramów/godzinę, 50 mikrogramów/godzinę, 62 mikrogramy/godzinę i 75 mikrogramów/godzinę. Następnie w celu dostosowania dawkę należy zwiększać o 25 mikrogramów/godzinę, biorąc pod uwagę konieczność stosowania dodatkowych leków przeciwbólowych (morfina podawana doustnie w dawce 90 mg/dobę « 
 Fentanyl 
 Actavis 
 25 mikrogramów/godzinę) oraz nasilenie bólu u pacjenta. W celu uzyskania właściwej dawki można zastosować więcej niż jeden system 
 transdermalny 
 Fentanyl 
 Actavis 
 . 
 Pacjenci mogą wymagać okresowo dodatkowych dawek krótko działającego leku przeciwbólowego w celu opanowania „bólu przebijającego". W przypadku, gdy dawka produktu 
 Fentanyl 
 Actavis 
 system 
 transdermalny 
 przekracza dawkę 300 mikrogramów/godzinę, należy wziąć pod uwagę dodatkowe lub alternatywne metody leczenia bólu. 
 Obserwowano objawy 
 odstawienne 
 (patrz punkt 4.8) po zmianie długotrwałego leczenia morfiną na 
 przezskórnie 
 podawany 
 fentanyl 
 , pomimo odpowiedniego działania przeciwbólowego. W przypadku objawów 
 odstawiennych 
 zaleca się ich leczenie małymi dawkami krótko działającej morfiny. 
 Przerwanie leczenia 
 Jeśli konieczne jest przerwanie stosowania produktu 
 Fentanyl 
 Actavis 
 , jego zastąpienie innymi opioidami powinno być stopniowe, rozpoczynając od małej dawki i powoli ją zwiększając. Jest to spowodowane stopniowym 
 zmniej 
 szeniem stężenia 
 fentanylu 
 po usunięciu systemu 
 transdermalnego 
 ze średnim okresem półtrwania, który wynosi od 13 do 25 godzin. Ogólnie przyjmuje się, że przerwanie leczenia przeciwbólowego opioidami powinno odbywać się stopniowo, aby zapobiec objawom odstawienia (nudności, wymioty, biegunka, niepokój i drżenie mięśni). Nie należy stosować 
 tabeli nr 1 i 2 do zmiany leczenia z 
 przezskórnie 
 podawanego 
 fentanylu 
 na morfinę. 
 Stosowanie u pacjentów w podeszłym wieku 
 Wyniki badań dotyczących dożylnego podawania 
 fentanylu 
 wskazują na to, że pacjenci w podeszłym wieku mogą mieć zmniejszony klirens leku, wydłużony okres półtrwania i mogą być bardziej wrażliwi na działanie substancji czynnej niż młodsi pacjenci. Badania z zastosowaniem produktu 
 Fentanyl 
 Actavis 
 u pacjentów w podeszłym wieku wykazały, że farmakokinetyka 
 fentanylu 
 nie różni się istotnie od farmakokinetyki u pacjentów młodych, choć stężenie 
 fentanylu 
 w osoczu bywa wyższe. Pacjenci w podeszłym wieku, wyniszczeni i osłabieni powinni być poddani wnikliwej obserwacji pod kątem objawów toksyczności 
 fentanylu 
 i w razie konieczności należy zmniejszyć dawkę leku. 
 U bardzo starych i osłabionych pacjentów nie zaleca się rozpoczynania leczenia produktem 
 Fentanyl 
 Actavis 
 z powodu znanej wrażliwości na leczenie opioidami. W takich przypadkach, zaleca się rozpoczynanie leczenia od niskich dawek morfiny o natychmiastowym uwalnianiu a następnie po określeniu optymalnego dawkowania przepisanie produktu 
 Fentanyl 
 Actavis 
 . 
 Dzieci i młodzież 
 Młodzież w wieku 16 lat i powyżej: 
 Stosować dawkowanie jak u dorosłych. 
 Dzieci i młodzież w wieku od 2 do 16 lat: 
 Produkt 
 Fentanyl 
 Actavis 
 należy stosować tylko u 
 tolerujących opioidy pacjentów w wieku od 2 do 16 lat, 
 którzy otrzymują już równoważniki co najmniej 30 mg doustnej morfiny na dobę. W celu zmiany z doustnych opioidów na produkt leczniczy 
 Fentanyl 
 Actavis 
 należy posłużyć się tabelą 3. 
 Tabela 3: 
 Zalecana 
 dawka początkowa 
 przezskórnego 
 fentanylu 
 ustalona na podstawie dobowej doustnej dawki morfiny 
 1 
 dla dzieci i młodzieży 
 2 
 . 
| 
 
 Doustna 24-godz. dawka morfiny 
 (mg/dobę) 
 
 | 
 
 Przezskórnie 
 uwalniana dawka 
 fentanylu 
 
 (mikrogramy/godz.) 
 
 | 
| 
 
 30-44 
 
 | 
 
 12 
 
 | 
| 
 
 45-134 
 
 | 
 
 25 
 
 | 
 1 
  W badaniach klinicznych następujące zakresy dawek doustnie stosowanej morfiny użyto jako podstawę do zamiany na odpowiednią dawkę 
 fentanylu 
 w postaci systemu 
 transdermalnego 
 . 
 2 
  Zamiana na większe niż 25 mikrogramów/godzinę dawki 
 fentanylu 
 w postaci 
 transdermalnego 
 systemu - jak dla pacjentów dorosłych. 
 Obecnie dysponujemy ograniczoną wiedzą pochodzącą z badań klinicznych na temat dzieci otrzymujących doustną morfinę w dawce większej niż 90 mg na dobę. W badaniach dotyczących dzieci dawkę 
 fentanylu 
 w postaci systemu 
 transdermalnego 
 wyliczono zachowawczo: 30 mg 
 do 44 mg doustnej morfiny na dobę (lub odpowiadającą jej dawkę innego opioidu) odpowiada 
 jednemu systemowi 
 transdermalnemu 
 fentanylu 
 o szybkości uwalniania 12 mikrogamów/godzinę. Należy zauważyć, że ww. schemat ma zastosowanie wyłącznie w przypadku zamiany leczenia doustną morfiną (lub jej ekwiwalentem) na leczenie produktem 
 Fentanyl 
 Actavis 
 w postaci systemu 
 transdermalnego 
 . Schematu tego nie można zaś stosować do zamiany produktu 
 Fentanyl 
 Actavis 
 na 
 inne opioidy ze względu na możliwość przedawkowania. 
 Działanie przeciwbólowe pierwszej dawki produktu 
 Fentanyl 
 Actavis 
 system 
 transdermalny 
 nie będzie optymalne przez pierwsze 24 godziny. Dlatego też podczas pierwszych 12 godzin po zmianie na produkt 
 Fentanyl 
 Actavis 
 pacjent powinien otrzymać poprzednio stosowaną dawkę leku przeciwbólowego. W czasie kolejnych 12 godzin dawkę leków przeciwbólowych należy ustalać w zależności od potrzeb klinicznych. 
 Ze względu na to, że największe stężenie 
 fentanylu 
 występuje po upływie 12 do 24 godzin leczenia, zaleca się, aby przez co najmniej 48 godzin po rozpoczęciu leczenia produktem 
 Fentanyl 
 Actavis 
 lub po zwiększeniu dawki, dziecko było monitorowane pod kątem wystąpienia działań niepożądanych, które mogą obejmować hipowentylację (patrz punkt 4.4). 
 Zwiększanie dawki i leczenie podtrzymujące 
 Jeśli działanie przeciwbólowe produktu 
 Fentanyl 
 Actavis 
 jest niewystarczające, należy podać uzupełniająco morfinę lub inny krótko działający lek opioidowy. Zależnie od potrzeby zastosowania dodatkowego leku przeciwbólowego i od nasilenia bólu u dziecka, można podjąć decyzję o zastosowaniu większej dawki. 
 W celu dostosowania dawki należy zwiększać ją o 12,5 mikrograma na godzinę. 
 Stosowanie u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby lub nerek 
 Pacjenci z zaburzeniami czynności wątroby lub nerek powinni być ściśle obserwowani i jeśli jest to konieczne należy zmniejszyć dawkę (patrz punkt 4.4) 
 Sposób podawania 
 Podanie przezskórne. 
 Produkt 
 Fentanyl 
 Actavis 
 należy nakładać na płaską powierzchnię lub klatkę piersiową lub górną część ramienia na niepodrażnioną i nienapromienioną skórę. 
 Stosowanie u dzieci: 
 U małych dzieci preferowanym miejscem naklejenia systemu 
 transdermalnego 
 jest górna część pleców, aby zmniejszyć ryzyko odklejenia systemu 
 transdermalnego 
 przez dziecko. 
 Brak dostępnych danych na temat bezpieczeństwa stosowania i farmakokinetyki dla innych miejsc nałożenia plastra. 
 Wszyscy pacjenci: 
 Należy wybrać nieowłosioną powierzchnię skóry. Jeżeli nie jest to możliwe, włosy w miejscu nałożenia należy usunąć (nie golić). Jeżeli miejsce naklejenia produktu 
 Fentanyl 
 Actavis 
 wymaga oczyszczenia przed nałożeniem systemu, należy użyć do tego celu wody. Nie należy stosować mydeł, olejków, balsamów lub innych środków mogących powodować podrażnienie skóry lub zmieniać jej właściwości. Skórę należy dokładnie osuszyć przed zastosowaniem systemu 
 transdermalnego 
 . Plastry, które są przecięte, podzielone lub uszkodzone w jakikolwiek sposób, nie powinny być stosowane. 
 System 
 transdermalny 
 Fentanyl 
 Actavis 
 należy wyjąć z saszetki ochronnej przez karbowane wycięcie (które znajduje się blisko wierzchołka strzałki na etykiecie opakowania) a następnie należy ostrożnie rozerwać materiał opakowania. Jeśli do otwierania opakowania używa się nożyczek, to należy stosować je blisko krawędzi zewnętrznej, tak aby nie uszkodzić systemu 
 transdermalnego 
 w środku. 
 Produkt 
 Fentanyl 
 Actavis 
 należy nałożyć niezwłocznie po wyjęciu z zamkniętego opakowania. Należy unikać dotykania klejącej strony systemu 
 transdermalnego 
 . Po usunięciu obu części warstwy ochronnej, nałożyć system 
 transdermalny 
 , przyciskając go mocno dłonią w miejscu nałożenia przez około 30 sekund, upewniając się, że przyleganie jest dokładne, zwłaszcza przy brzegach. Następnie należy umyć ręce czystą wodą. 
 System 
 transdermalny 
 Fentanyl 
 Actavis 
 powinien być stale założony przez 72 godziny. Nowy system 
 transdermalny 
 , po usunięciu poprzedniego systemu 
 transdermalnego 
 , należy nakleić w innym miejscu na skórze. Przed naklejeniem nowego systemu na tę samą powierzchnię skóry powinno upłynąć kilka dni. Potrzebę kontynuacji leczenia należy oceniać w regularnych odstępach czasu. 
 Ponieważ system 
 transdermalny 
 jest chroniony przez wodoodporną folię zewnętrzną, może być również noszony podczas mycia pod prysznicem. 
 Czasami może być konieczne dodatkowe przymocowanie systemu 
 transdermalnego 
 . 
 Podczas intensywnego zwiększania dawki, może zabraknąć aktywnej powierzchni do dalszego zwiększania dawki. 
 Jeśli po usunięciu systemu 
 transdermalnego 
 pozostaną na skórze ślady, można je zmyć dużą ilością mydła i wody. Nie należy stosować alkoholu ani innych rozpuszczalników, ponieważ ze względu na działanie plastra mogą one przenikać przez skórę.