Tolerancja leku
Działanie nasenne może zmniejszyć się po wielokrotnym stosowaniu leku przez okres kilku tygodni.
Uzależnienie
Przewlekłe stosowanie benzodiazepin może powodować fizyczne i psychiczne uzależnienie od leku. Ryzyko uzależnienia wzrasta wraz ze zwiększeniem dawki oraz wydłużaniem czasu leczenia. Zwiększone ryzyko uzależnienia występuje również u pacjentów nadużywających leki bądź alkohol. Uzależnienie lekowe może wystąpić podczas stosowania dawek terapeutycznych i (lub) u pacjentów, u których nie występują indywidualne czynniki ryzyka. Istnieje zwiększone ryzyko uzależnienia lekowego w przypadku jednoczesnego stosowania kilku benzodiazepin bez względu na wskazanie anksjolityczne czy hipnotyczne. Zgłaszano również przypadki nadużywania. Po rozwinięciu się fizycznego uzależnienia, gwałtowne przerwanie leczenia wywołuje objawy odstawienia leku. Obejmują one m.in. bóle głowy, bóle mięśni, wzmożony lęk, napięcie, zaburzenia snu, niepokój ruchowy, splątanie i zdenerwowanie. Ciężkie przypadki mogą obejmować m.in. depersonalizację, utratę poczucia rzeczywistości, zwiększoną ostrość słuchu, odrętwienie i mrowienie kończyn, nadwrażliwość na światło, hałas i kontakt fizyczny, a także omamy i drgawki. Objawy odstawienne mogą pojawić się kilka dni po zakończeniu leczenia.
Zjawisko nasilania się lęku i napięcia po zaprzestaniu leczenia
Po zakończeniu leczenia alprazolamem może wystąpić przemijający zespół, w którym występują objawy podobne do tych, które skłoniły do leczenia benzodiazepinami (lub substancjami podobnymi do benzodiazepin) i które w pierwszej chwili wydają się być bardziej intensywne niż wcześniej. Zespołowi objawów mogą towarzyszyć: zmiany nastroju, bezsenność i niepokój. Ponieważ ryzyko wystąpienia objawów odstawiennych i (lub) objawów z odbicia jest większe w przypadku nagłego obniżenia dawki lub nagłego przerwania leczenia, dawka winna być zmniejszana, a leczenie przerywane stopniowo.
Czas trwania leczenia
Czas trwania leczenia powinien być jak najkrótszy (patrz punkt 4.2) w zależności od wskazania, ale w przypadku lęku i napięcia nie powinien przekraczać 8 do12 tygodni, wliczając w tym okres stopniowego odstawiania leku i stopniowe zmniejszanie dawki. Przedłużenie czasu trwania leczenia jest możliwe wyłącznie po ponownej ocenie stanu pacjenta.
Istotne może być poinformowanie pacjenta w momencie rozpoczynania leczenia, że będzie ono miało ograniczony czas trwania oraz dokładne wytłumaczenie, w jaki sposób odbywać się będzie stopniowe zmniejszanie dawkowania.
Ważne jest, aby przygotować pacjentów na wystąpienie objawów odstawiennych, w celu uniknięcia, na ile to możliwe, utrudnień związanych z wystąpieniem takich objawów podczas odstawiania leku. W przypadku benzodiazepin o krótkim okresie półtrwania istnieją wskazania, w których objawy odstawienne mogą wystąpić w trakcie zmiany dawki, szczególnie gdy mamy do czynienia z dużymi dawkami leku. W przypadku stosowania benzodiazepin o długim okresie półtrwania jest istotne aby podkreślić, że nie należy zamieniać ich na benzodiazepiny o krótkim okresie półtrwania, ze względu na możliwość wystąpienia objawów odstawiennych.
Niepamięć
Podobnie jak inne benzodiazepiny, alprazolam może powodować niepamięć następczą. Występuje ona na ogół w ciągu kilku godzin po przyjęciu produktu (patrz punkt 4.8).
Reakcje psychiczne i paradoksalne
W przypadku pojawienia się objawów takich jak: niepokój, pobudzenie, drażliwość, napady agresji, koszmary, bezsenność, omamy, psychozy, nieodpowiednie zachowanie, majaczenia senne oraz inne zaburzenia zachowania, należy przerwać stosowanie leku. Reakcje paradoksalne występują częściej u dzieci i u pacjentów w podeszłym wieku.
Szczególne grupy pacjentów
Dotychczas nie potwierdzono bezpieczeństwa i skuteczności stosowania u dzieci i młodzieży w wieku do 18 lat; z tego względu nie należy stosować alprazolamu w tej grupie wiekowej.
Pacjenci w podeszłym wieku powinni otrzymywać mniejszą dawkę niż zwykle stosowana (patrz punkt 4.2). U pacjentów w podeszłym wieku i (lub) u pacjentów osłabionych alprazolam należy stosować ostrożnie, aby uniemożliwić rozwinięcie się ataksji lub nadmiernego uspokojenia oraz ze względu na wystąpienie upadków w następstwie zwiotczającego działania benzodiazepin.
Mniejszą dawkę należy również stosować u pacjentów z przewlekłą niewydolnością oddechową, ze względu na możliwość wystąpienia depresji oddechowej.
Benzodiazepiny nie są przeznaczone do stosowania u pacjentów z ciężką niewydolnością wątroby, ponieważ mogą wywołać encefalopatię. Należy zachować ostrożność w przypadku stosowania u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek oraz u pacjentów z niewydolnością wątroby w stopniu łagodnym do umiarkowanego.
Benzodiazepiny nie są skuteczne w leczeniu podstawowym psychoz.
W kilku przypadkach zgłoszono epizody maniakalne u pacjentów z utajoną depresją.
Benzodiazepiny nie są skuteczne w podstawowym leczeniu ciężkiej depresji i nie należy ich stosować w monoterapii lęków związanych z ciężką depresją, gdyż w takich przypadkach może dojść do samobójstwa. Stosowanie ich u pacjentów z ciężką depresją lub u pacjentów ze skłonnością do prób samobójczych wymaga odpowiedniego monitorowania i przepisywania wyłącznie odpowiedniej ilości leku.
Stwierdzono, że zaburzenia lękowe były powiązane z pierwotną i wtórną depresją oraz ze zwiększoną ilością zachowań samobójczych u nieleczonych pacjentów. Dlatego duże dawki alprazolamu należy stosować w leczeniu zaburzeń lękowych bardzo ostrożnie, podobnie jak w przypadku innych leków psychotropowych używanych w leczeniu pacjentów z depresją lub u pacjentów podejrzanych o występowanie myśli czy też zamiarów samobójczych. Należy wziąć to pod uwagę przepisując leczenie alprazolamem.
Ze względu na możliwość wystąpienia działań niepożądanych związanych z aktywnością antycholinergiczną, benzodiazepiny należy stosować szczególnie ostrożnie u pacjentów z jaskrą z wąskim kątem przesączania lub u pacjentów ze skłonnościami do niej.
Benzodiazepiny należy przepisywać szczególnie ostrożnie pacjentom ze stwierdzonym w wywiadzie nadużywaniem alkoholu lub narkotyków.
Tabletki zawierają laktozę.
Pacjenci z rzadkimi zaburzeniami dziedzicznymi, takimi jak nietolerancja galaktozy, niedobór laktazy typu Lapp lub zespół złego wchłaniania glukozy-galaktozy nie powinni przyjmować tego produktu leczniczego.