Preparaty zawierające żelazo

Żelazo

Żelazo jest mikroelementem niezbędnym dla wielu procesów zachodzących w ludzkim organizmie. Jego źródłem jest zbilansowana dieta, uzupełniana w razie potrzeby odpowiednią suplementacją. Zdarza się jednak, że poziom żelaza odbiega od normy, prowadząc do anemii. Jak ustrzec się choroby? Jakie objawy powinny nas zaniepokoić?

Żelazo – wielozadaniowy pierwiastek

Żelazo zaliczane jest do mikroelementów, czyli tzw. pierwiastków śladowych. Dzięki swoim właściwościom, wpływa na wiele procesów zapewniających prawidłowe funkcjonowanie całego organizmu. Jedną z najważniejszych ról żelaza jest tworzenie hemu, wchodzącego w skład hemoglobiny – białka zawartego w erytrocytach. Jego obecność umożliwia przyłączanie cząsteczek tlenu i jego transport do poszczególnych tkanek. Ponadto, żelazo wchodzi w skład wielu innych białek, w tym enzymów, odpowiedzialnych za przebieg niezliczonych reakcji chemicznych.

Do innych, równie ważnych funkcji żelaza należy:

• zapewnienie odpowiedniej pracy układu odpornościowego i nerwowego,
• udział w procesie rozwoju i regeneracji tkanek,
• tworzenie mioglobiny, odpowiedzialnej za magazynowanie tlenu w mięśniach,
• zapewnienie prawidłowego procesu syntezy DNA i związków wysokoenergetycznych.

Żelazo możemy podzielić na dwie pule. Pierwsza to żelazo krążące we krwi, związane z transferyną i zużywane na bieżące potrzeby. Druga to żelazo magazynowane, występujące w postaci połączenia z ferrytyną, m.in. w wątrobie.

Niedobór żelaza

Niedobór żelaza może być spowodowany przez wiele różnych czynników, wymagających odpowiedniej diagnostyki. Z czasem prowadzi do rozwoju poważnej choroby – anemii.

Przyczyny niedoboru żelaza

Jedną z najczęstszych przyczyn niedoboru żelaza jest brak odpowiedniej podaży pierwiastka z dietą, zwłaszcza w przypadku wegetarian. W produktach mięsnych znajduje się bowiem żelazo hemowe, o zdecydowanie lepszej przyswajalności niż niehemowe, zawarte w produktach roślinnych.

Innym problemem prowadzącym do niedoboru żelaza jest jego ograniczona przyswajalność. Odpowiednie strawienie białek i uwolnienie żelaza z pokarmu wymaga właściwej kwasowości żołądka. Pacjenci regularnie zażywający leki zobojętniające lub zmniejszające wydzielanie soku żołądkowego (leki z grupy IPP), są szczególnie narażeni na rozwój anemii.

Kolejną przyczyną niedoboru żelaza są krwawienia, m.in. z przewodu pokarmowego, dróg rodnych, wskutek urazów lub przeprowadzonych zabiegów. Wykazano także związek między anemią, a chorobami zapalnymi jelit, dysbiozą jelitową oraz infekcjami bakteryjnymi i pasożytniczymi. Patogeny chorobotwórcze pozbawiają organizm żelaza, wykorzystując je do własnych potrzeb.

Objawy niedoboru żelaza

Niedobór żelaza daje szereg niespecyficznych objawów, które powinny skłonić nas do wykonania badań krwi. Zaliczamy do nich:

• osłabienie, podatność na infekcje,
• spadek koncentracji, apatię,
• sińce pod oczami,
• bladość błon śluzowych,
• kołatanie serca,
• zajady w kącikach ust,
• pogorszenie kondycji włosów, skóry i paznokci.

Pamiętaj, że wczesne wykrycie choroby pozwala na szybkie wdrożenie leczenia, a tym samym uniknięcie poważniejszych powikłań.

Jak zdiagnozować niedobór żelaza?

Diagnostyka anemii wymaga odpowiednich badań laboratoryjnych krwi. Zaliczamy do nich oznaczenie poziomu ferrytyny, transferyny oraz ustalenie całkowitej i utajonej zdolności wiązania żelaza. Nieoceniona jest także morfologia, dostarczająca informacji o stężeniu hemoglobiny, a także ilości i objętości erytrocytów. Dodatkowo, warto oznaczyć poziom witaminy B12 i kwasu foliowego.

Niedobór żelaza – leczenie

Skuteczne leczenie anemii wymaga trafnej diagnozy i eliminacji przyczyny zaburzeń. Konieczna jest modyfikacja diety, do której wprowadzić należy produkty takie jak wątróbka wieprzowa i wołowa, czerwone mięso, żółtka jaj oraz tłuste ryby. Wegetarianie mogą czerpać żelazo z roślin strączkowych, orzechów, gruboziarnistych kasz, natki pietruszki czy suszonych moreli.

Poważne niedobory żelaza wymagają kuracji preparatami, dostępnymi jedynie z przepisu lekarza. W aptece dostępne są także leki bez recepty oraz liczne suplementy diety . Przyswajalność żelaza zwiększa się w obecności witaminy C lub laktoferyny, poprawiającej jego wchłanianie

Dostępność wybranych preparatów w aptekach w swojej okolicy możesz z łatwością sprawdzić za pomocą portalu KtoMaLek.pl

Jak uchronić się przed niedoborem żelaza?

Skuteczna profilaktyka anemii wymaga przede wszystkim właściwej diety, a także systematycznego wykonywania badań kontrolnych. Niewskazane jest suplementowanie żelaza bez wcześniejszego oznaczenia jego poziomu, gdyż nadmiar tego pierwiastka jest szkodliwy dla organizmu.

W przypadku osób, które rozpoczynają dietę wegetariańską, warto skonsultować swój jadłospis z doświadczonym dietetykiem, który doradzi, w jaki sposób pomimo eliminacji niektórych produktów, zapewnić podaż odpowiednich witamin i składników mineralnych.