Preparaty wielominerałowe

Preparaty wielominerałowe

Co to są składniki mineralne?

Składniki mineralne to grupa związków, których organizm człowieka nie potrafi syntetyzować, dlatego zalicza się je do niezbędnych składników odżywczych. Oznacza to, że składniki mineralne muszą być dostarczane w odpowiednich ilościach i proporcjach z pożywieniem. Źródłem składników mineralnych dla człowieka są przede wszystkim produkty spożywcze i woda, a także sól kuchenna. Dlatego dla utrzymania odpowiedniego poziomu składników mineralnych, niezbędne jest stosowanie zdrowej, zbilansowanej diety.

Podział składników mineralnych

Ze względu na kryterium ilościowe składniki mineralne można podzielić na makroelementy i mikroelementy:

• makroelementy (makropierwiastki), czyli te składniki mineralne, których zawartość w organizmie człowieka wynosi >0,01%, a dzienne zapotrzebowanie przekracza 100 mg; zalicza się do nich: wapń, fosfor, magnez, potas, sód, chlor i siarkę.
• mikroelementy (mikropierwiastki), czyli składniki mineralne, których zawartość w organizmie człowieka jest mniejsza niż 0,01%, a dzienne zapotrzebowanie nie przekracza 100 mg/osobę; do mikroelementów, zwanych też pierwiastkami śladowymi, zalicza się: żelazo, cynk, miedź, mangan, jod, fluor, selen i chrom. W przypadku pierwiastków śladowych, należy pamiętać, że ich nadmierne ilości będą szkodliwe dla organizmu, a nadmiar mikroelementów może być wręcz toksyczny.
• Niekiedy w klasyfikacji ilościowej można uwzględnia się jeszcze jedną grupę – pierwiastki ultraśladowe. Do ultrapierwiastków należą składniki mineralne, które występują w organizmie człowieka w bardzo małych ilościach (1–10 mg); należą do nich m.in. nikiel, kobalt i wanad. Najczęściej jednak ultrapierwiastki zaliczane są do mikropierwiastków.

Poszczególne składniki mineralne pełnią w organizmie odpowiednie funkcje:

• składniki będące materiałem budulcowym układu kostnego, zębów, skóry i włosów: wapń, fosfor, magnez, siarka, fluor;
• składniki wchodzące w skład związków o podstawowym znaczeniu dla funkcjonowania organizmu, np. żelazo wchodzi w skład hemoglobiny i mioglobiny, jod  – tyroksyny, kobalt  – witaminy B12, fosfor – związków wysokoenergetycznych (ATP, ADP, AMP), a cynk, mangan, miedź, żelazo, selen i molibden są składnikami lub aktywatorami enzymów;
• składniki wpływające na gospodarkę wodno-elektrolitową i odpowiedzialne za równowagę kwasowo-zasadową: sód, potas, chlor, oraz pobudliwość nerwowo-mięśniową: wapń i magnez;
• składniki utrzymujące i stabilizujące przestrzenną strukturę szeregu związków, np. podwójnej spirali DNA: cynk i magnez.

Źródła składników mineralnych

Głównymi źródłami składników mineralnych są produkty żywnościowe. Ponadto składniki mineralne można czerpać z soli kuchennej, wody mineralnej oraz suplementów diety. Dla większości składników mineralnych zostały opracowane szczegółowe normy spożycia, aby zapobiegać ich niedoborom. Składniki mineralne w sumie stanowią ok. 4% masy ciała.

W przypadku niedoborów składników mineralnych, trudno uzupełnić je samą dietą, często konieczna jest dodatkowa suplementacja. Dostępne w aptekach preparaty wielominerałowe są stosowane w celu uzupełnienia i zapobiegania niedoborom składników mineralnych w organizmie, w szczególności u osób starszych, osób w okresie rekonwalescencji po chorobach i sportowców. W preparatach wielominerałowych możemy znaleźć makro-i mikroelementy takie jak: wapń, magnez, potas, cynk, selen, żelazo, chrom.

Należy pamiętać o tym, że organizm każdego człowieka jest inny i może mieć on zwiększone zapotrzebowanie na dany składnik mineralny lub grupę składników. Wpływa na to wiele najróżniejszych czynników np. stres, nieprawidłowo zbilansowana dieta, zanieczyszczenia środowiska, niedożywienie, aktywność fizyczna czy też choroby. Dlatego preparat zawierający składniki mineralne należy dobrać pod indywidualne zapotrzebowanie osoby rozpoczynającej suplementację. Pamiętajmy, że zapotrzebowanie na składniki mineralne będzie różne w poszczególnych grupach osób np. większe u dzieci i młodzieży ze względu na okres intensywnego wzrostu.