VANCOMYCIN BILLEV

Każda fiolka zawiera 1000 mg wankomycyny w postaci chlorowodorku (Vancomycinum), co odpowiada 500 000 j.m.

Nadwrażliwość na wankomycynę.

W obrębie każdej grupy o określonej częstości występowania objawy niepożądane są wymienione zgodnie ze zmniejszającym się nasileniem. Działania niepożądane wymienione niżej określono według konwencji MedDRA i klasyfikacji układowo-narządowej:

bardzo często (≥1/10), często (≥1/100 do < 1/10), niezbyt często (≥1/1000 do < 1/100), rzadko (≥1/10 000 do < 1/1000), bardzo rzadko (< 1/10 000), częstość nieznana (nie może być określona na podstawie dostępnych danych).

Najczęściej występującymi działaniami niepożądanymi są zapalenie żyły i objawy przypominające reakcje alergiczne, spowodowane zbyt szybkim podaniem dożylnym wankomycyny.

Zaburzenia krwi i układu chłonnego

Rzadko (≥1/10 000 do < 1/1000): trombocytopenia, neutropenia, agranulocytoza, eozynofilia.

Zaburzenia układu immunologicznego

Rzadko (≥1/10 000 do < 1/1000): reakcje anafilaktyczne, reakcje nadwrażliwości.

Zaburzenia ucha i błędnika

Niezbyt często (≥1/1000 do < 1/100): przemijająca lub trwała utrata słuchu.

Rzadko (≥1/10 000 do < 1/1000): szumy uszne, zawroty głowy.

Zaburzenia serca

Bardzo rzadko (< 1/10 000): zatrzymanie czynności serca.

Zaburzenia naczyniowe

Często (≥1/100 do < 1/10): zmniejszenie ciśnienia tętniczego, zakrzepowe zapalenie żył.

Rzadko (≥1/10 000 do < 1/1000): zapalenie naczyń krwionośnych.

Zaburzenia układu oddechowego, klatki piersiowej i śródpiersia

Często (≥1/100 do < 1/10): duszność, świst krtaniowy.

Zaburzenia żołądka i jelit

Rzadko (≥1/10 000 do < 1/1000): nudności.

Bardzo rzadko (< 1/10 000): rzekomobłoniaste zapalenie okrężnicy.

Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej

Często (≥1/100 do < 1/10): wysypka i zapalenie błon śluzowych, świąd, pokrzywka.

Bardzo rzadko (< 1/10 000): złuszczające zapalenie skóry, zespół Stevensa-Johnsona, zespół Lella, linijna IgA dermatoza pęcherzowa.

Zaburzenia nerek i dróg moczowych

Często (≥1/100 do < 1/10): niewydolność nerek, objawiająca się głównie zwiększeniem stężenia kreatyniny lub mocznika w surowicy.

Rzadko (≥1/10 000 do < 1/1000): śródmiąższowe zapalenie nerek, ostra niewydolność nerek.

Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania

Często (≥1/100 do < 1/10): zaczerwienienie górnej części ciała i twarzy, bóle i kurcze mięśni klatki piersiowej i pleców.

Rzadko (≥1/10 000 do < 1/1000): gorączka polekowa, dreszcze.

Podczas szybkiej infuzji lub wkrótce po niej mogą wystąpić reakcje anafilaktyczne. Reakcje te ustępują po przerwaniu podawania leku, zwykle w ciągu 20 minut do 2 godzin po zakończeniu podawania.

Ototoksyczność notowano przede wszystkim u pacjentów otrzymujących duże dawki lub jednocześnie leczonych innymi lekami o działaniu ototoksycznym, lub z wcześniej występującym osłabieniem czynności nerek lub słuchu.

Wankomycynę w postaci proszku do sporządzania roztworu do infuzji należy podawać dożylnie. Każdą dawkę należy podawać z szybkością nie większą niż 10 mg/min lub przez co najmniej 60 minut (zależnie od tego, co trwa dłużej).

Dawkę należy dobrać indywidualnie dla każdego pacjenta, uwzględniając jego masę ciała, wiek i czynność nerek.

Poniżej podano zalecane schematy dawkowania.

Pacjenci z prawidłową czynnością nerek

Dorośli i młodzież w wieku powyżej 12 lat

Zalecana dawka dobowa wynosi 2000 mg, podawana dożylnie w dawkach podzielonych po 500 mg co 6 godzin lub po 1000 mg co 12 godzin.

W bakteryjnym zapaleniu wsierdzia ogólnie akceptowany schemat leczenia obejmuje dożylne podawanie 1000 mg wankomycyny co 12 godzin przez 4 tygodnie w monoterapii albo w skojarzeniu z innymi antybiotykami (gentamycyną z ryfampicyną, gentamycyną, streptomycyną). Zapalenie wsierdzia wywołane przez enterokoki leczy się przez 6 tygodni wankomycyną w skojarzeniu z antybiotykiem aminoglikozydowym (zgodnie z krajowymi zaleceniami).

Zapobieganie bakteryjnemu zapaleniu wsierdzia w okresie okołooperacyjnym. Dorośli otrzymują dożylnie 1000 mg wankomycyny przed operacją (przed wprowadzeniem do znieczulenia) i, zależnie od czasu i rodzaju zabiegu, można podać dożylnie kolejną dawkę 1000 mg 12 godzin po operacji.

Dzieci w wieku od jednego miesiąca do 12 lat

Zalecana dawka dożylna wynosi 10 mg/kg mc. co 6 godzin lub 20 mg/kg mc. co 12 godzin.

Niemowlęta i noworodki

Zalecana dawka początkowa wynosi 15 mg/kg mc., a następnie 10 mg/kg mc. co 12 godzin w pierwszym tygodniu życia i co 8 godzin u dzieci od drugiego tygodnia życia do 1 miesiąca. Zaleca się uważne kontrolowanie stężenia wankomycyny w surowicy (patrz niżej).

Pacjenci w podeszłym wieku

Może być konieczne zastosowanie mniejszych dawek podtrzymujących ze względu na związane z wiekiem pacjenta osłabienie czynności nerek.

Pacjenci otyli

Może być konieczna modyfikacja zwykle stosowanych dawek dobowych.

Pacjenci z niewydolnością wątroby

Nie ma dowodów, by konieczne było zmniejszenie dawki u pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby.

Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek

U pacjentów z zaburzeniami czynności nerek konieczna jest modyfikacja dawki, a w tym celu można skorzystać ze wskazówek w poniższym nomogramie. Zaleca się uważne kontrolowanie stężenia wankomycyny w surowicy (patrz niżej).

Nomogram dotyczący dawkowania u dorosłych z zaburzeniami czynności nerek

U pacjentów z lekkimi lub umiarkowanymi zaburzeniami czynności nerek dawka początkowa nie może być mniejsza niż 15 mg/kg mc. U pacjentów z ciężką niewydolnością nerek preferuje się raczej podawanie dawki podtrzymującej między 250 mg a 1000 mg co kilka dni, niż codzienne podawanie mniejszych dawek dobowych.

Pacjentom z bezmoczem (których nerki praktycznie nie funkcjonują) należy podawać dawkę 15 mg/kg mc. aż do chwili uzyskania terapeutycznego stężenia leku w surowicy. Dawka podtrzymująca wynosi 1,9 mg/kg mc. na 24 godziny. W celu ułatwienia procedury dorosłym pacjentom ze znacznie zaburzoną czynnością nerek można podawać dawkę podtrzymującą 250 do 1000 mg co kilka dni zamiast dawek podawanych codziennie.

Dawkowanie u pacjentów poddawanych hemodializie

U pacjentów bez czynnych nerek, regularnie poddawanych hemodializie, można również zastosować następujące dawkowanie:

dawka nasycająca 1000 mg, dawka podtrzymująca 1000 mg podawana co 7-10 dni.

Jeśli podczas hemodializy stosowane są polisulfonowe błony dializacyjne (dializatory wysokoprzepływowe), okres półtrwania wankomycyny jest skrócony. U pacjentów poddawanych regularnym zabiegom hemodializy może być konieczne stosowanie dodatkowej dawki podtrzymującej.

Kontrolowanie stężenia wankomycyny w surowicy

Stężenie wankomycyny w surowicy należy oznaczać drugiego dnia leczenia, bezpośrednio przed podaniem następnej dawki oraz 1 godzinę po infuzji. Terapeutyczne stężenie wankomycyny we krwi, mierzone po 1 godzinie od zakończenia infuzji, powinno wynosić od 30 do 40 mg/l (maksymalnie 50 mg/l), zaś stężenie minimalne (na krótko przed podaniem następnej dawki) powinno mieć wartość od 5 do 10 mg/l.

Stężenie leku zwykle należy kontrolować dwa lub trzy razy w tygodniu.

Sposób podawania

Wankomycynę można podawać pozajelitowo jedynie w postaci powolnej infuzji dożylnej (podawanej z szybkością nie większą niż 10 mg/min przez co najmniej 60 minut) po odpowiednim rozcieńczeniu (500 mg w co najmniej 100 ml lub 1000 mg w co najmniej 200 ml).

U niektórych pacjentów, u których konieczne jest ograniczenie objętości podawanych płynów, można zastosować roztwór 500 mg w 50 ml lub 1000 mg w 100 ml. Jednak stosowanie bardziej stężonych roztworów zwiększa ryzyko działań niepożądanych związanych z podawaniem leku w postaci infuzji.

Informacje na temat przygotowania roztworu do infuzji, patrz punkt 6.6.

Czas trwania leczenia

Długość leczenia zależy od ciężkości zakażenia oraz od klinicznego i bakteriologicznego przebiegu choroby.

Ostrzeżenia

U pacjentów z ostrym bezmoczem lub uszkodzeniem ślimaka wankomycynę można stosować wyłącznie wtedy, gdy jest to bezwzględnie konieczne i brak innego, bardziej bezpiecznego sposobu leczenia.

W razie wystąpienia ciężkich, ostrych reakcji nadwrażliwości (np. anafilaksji) leczenie wankomycyną trzeba natychmiast przerwać i wdrożyć odpowiednie standardowe postępowanie ratunkowe (np. podanie leków przeciwhistaminowych, kortykosteroidów i, w razie konieczności, oddechu wspomaganego).

Szybkie podanie (bolus), np. w ciągu kilku minut, może wywołać ciężkie niedociśnienie tętnicze (w tym wstrząs i rzadko zatrzymanie czynności serca), reakcję histaminopodobną i wysypkę plamkowo-grudkową lub rumieniową (zespół „czerwonego człowieka” lub „zespół czerwonej szyi”). Wankomycynę należy podawać powoli (przez co najmniej 60 minut) w rozcieńczonym roztworze (2,5 do 5,0 g/l), z szybkością nie większą niż 10 mg/min, aby uniknąć reakcji związanych z szybkim podaniem leku. Przerwanie infuzji z reguły powoduje natychmiastowe ustąpienie opisanych reakcji.

Wankomycynę należy podawać wyłącznie dożylnie ze względu na ryzyko martwicy. Ryzyko podrażnienia żyły zostaje zminimalizowane przez podanie leku w postaci rozcieńczonej i przez zmiany miejsca wstrzyknięcia.

Podawanie wankomycyny we wstrzyknięciu dootrzewnowym podczas zabiegu ciągłej ambulatoryjnej dializy otrzewnowej wiązało się z wystąpieniem zespołu chemicznego zapalenia otrzewnej.

Działanie nefrotoksyczne. Wankomycynę trzeba stosować ostrożnie u pacjentów z niewydolnością nerek ze względu na znacznie większą możliwość rozwoju działań toksycznych w przypadku dłuższego utrzymywania się dużego stężenia leku we krwi. Podczas leczenia tych pacjentów oraz osób otrzymujących jednocześnie inne leki o działaniu nefrotoksycznym (np. antybiotyki aminoglikozydowe) konieczne jest wielokrotne badanie czynności nerek i przestrzeganie odpowiednich schematów dawkowania w celu zminimalizowania ryzyka toksycznego działania na nerki (patrz punkt 4.2).

Działanie ototoksyczne. Działanie toksyczne na narząd słuchu (które może być przemijające lub trwałe, patrz punkt 4.8) opisywano u pacjentów z wcześniejszą głuchotą, otrzymujących dożylnie zbyt duże dawki leku lub otrzymujących jednocześnie inne substancje czynne o działaniu ototoksycznym, takie jak antybiotyki aminoglikozydowe. Głuchotę mogą poprzedzać szumy uszne. Doświadczenie z innymi antybiotykami sugeruje, że utrata słuchu może postępować mimo przerwania leczenia. W celu zmniejszenia ryzyka ototoksycznego działania wankomycyny należy okresowo oznaczać jej stężenie we krwi i badać słuch pacjenta.

Środki ostrożności

Wankomycyna działa silnie drażniąco na tkanki i powoduje martwicę w miejscu wstrzyknięcia po podaniu domięśniowym. U wielu pacjentów otrzymujących lek może wystąpić ból i zapalenie żył, czasami ciężkie. Częstość występowania i nasilenie zapalenia żył można zminimalizować przez powolne podawanie rozcieńczonego leku (patrz punkt 6.6) i regularną zmianę miejsca podawania leku. Częstość reakcji związanych z infuzją (niedociśnienie tętnicze, uderzenia gorąca, rumień, pokrzywka i świąd) zwiększa się podczas jednoczesnego podawania leków znieczulających. Reakcje takie można osłabić podając wankomycynę w infuzji trwającej 60 minut, przed wprowadzeniem do znieczulenia.

Wankomycynę należy podawać ostrożnie pacjentom uczulonym na teikoplaninę, ze względu na możliwość występowania krzyżowej reakcji alergicznej.

Wankomycyna może nasilać hamujące działanie na czynność mięśnia sercowego leków stosowanych w znieczuleniu. W trakcie znieczulenia trzeba odpowiednio rozcieńczyć lek i podawać go powoli z równoczesną ścisłą kontrolą czynności serca. Należy wstrzymać się od zmiany pozycji ciała pacjenta do czasu zakończenia infuzji, aby umożliwić odpowiednie rozmieszczenie się leku w organizmie.

U pacjentów otrzymujących wankomycynę przez dłuższy czas lub jednocześnie z innymi lekami, które mogą spowodować neutropenię lub agranulocytozę, należy w regularnie kontrolować liczbę leukocytów.

U każdego pacjenta otrzymującego wankomycynę należy przeprowadzać okresowe badania krwi, moczu oraz czynności wątroby i nerek.

Przedłużone stosowanie wankomycyny może prowadzić do nadkażenia opornymi drobnoustrojami, dlatego stan pacjentów leczonych przez dłuższy czas należy regularnie kontrolować. Jeśli podczas leczenia stwierdzone zostanie nadkażenie, należy wdrożyć odpowiednie postępowanie.

Podczas stosowania niemal każdego z leków przeciwbakteryjnych, w tym wankomycyny, opisywano wystąpienie rzekomobłoniastego zapalenia okrężnicy o nasileniu od lekkiego do zagrażającego życiu. Dlatego ważne jest uwzględnienie takiego rozpoznania u pacjentów, u których wystąpi biegunka w następstwie podawania wankomycyny. Podawanie leków hamujących perystaltykę jelit jest przeciwwskazane.

Zaleca się regularne kontrolowanie stężenia wankomycyny we krwi, jeśli lek stosowany jest przez dłuższy czas, zwłaszcza u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek lub zmniejszoną zdolnością słyszenia oraz u pacjentów, którzy otrzymują jednocześnie leki o działaniu, odpowiednio, nefro- lub ototoksycznym.

Dawki produktu leczniczego należy zwiększać w oparciu o stężenie leku w surowicy. Należy regularnie kontrolować stężenie leku w surowicy i czynność nerek.

Na ogół zaleca się kontrolowanie stężenia wankomycyny w surowicy 2-3 razy w tygodniu.

Pacjenci w podeszłym wieku są szczególnie podatni na uszkodzenie słuchu i należy przeprowadzać u nich badania słuchu, jeśli przekroczyli 60 lat. Należy unikać jednoczesnego lub sekwencyjnego podawania innych substancji o działaniu neurotoksycznym.

Wankomycynę należy stosować ze szczególną ostrożnością u wcześniaków i dzieci ze względu na niedojrzałość ich nerek i możliwość zwiększenia się stężenia leku w surowicy. Dlatego stężenie wankomycyny we krwi należy uważnie kontrolować. Jednoczesne stosowanie wankomycyny i środków znieczulających u dzieci wiązało się z wystąpieniem rumienia i reakcji rzekomoanafilaktycznych. Jeśli podanie wankomycyny jest konieczne ze względu na zapobieganie zakażeniom okołooperacyjnym, zleca się podanie środka znieczulającego po zakończeniu infuzji wankomycyny.

Ostrzeżenia

U pacjentów z ostrym bezmoczem lub uszkodzeniem ślimaka wankomycynę można stosować wyłącznie wtedy, gdy jest to bezwzględnie konieczne i brak innego, bardziej bezpiecznego sposobu leczenia.

W razie wystąpienia ciężkich, ostrych reakcji nadwrażliwości (np. anafilaksji) leczenie wankomycyną trzeba natychmiast przerwać i wdrożyć odpowiednie standardowe postępowanie ratunkowe (np. podanie leków przeciwhistaminowych, kortykosteroidów i, w razie konieczności, oddechu wspomaganego).

Szybkie podanie (bolus), np. w ciągu kilku minut, może wywołać ciężkie niedociśnienie tętnicze (w tym wstrząs i rzadko zatrzymanie czynności serca), reakcję histaminopodobną i wysypkę plamkowo-grudkową lub rumieniową (zespół „czerwonego człowieka” lub „zespół czerwonej szyi”). Wankomycynę należy podawać powoli (przez co najmniej 60 minut) w rozcieńczonym roztworze (2,5 do 5,0 g/l), z szybkością nie większą niż 10 mg/min, aby uniknąć reakcji związanych z szybkim podaniem leku. Przerwanie infuzji z reguły powoduje natychmiastowe ustąpienie opisanych reakcji.

Wankomycynę należy podawać wyłącznie dożylnie ze względu na ryzyko martwicy. Ryzyko podrażnienia żyły zostaje zminimalizowane przez podanie leku w postaci rozcieńczonej i przez zmiany miejsca wstrzyknięcia.

Podawanie wankomycyny we wstrzyknięciu dootrzewnowym podczas zabiegu ciągłej ambulatoryjnej dializy otrzewnowej wiązało się z wystąpieniem zespołu chemicznego zapalenia otrzewnej.

Działanie nefrotoksyczne. Wankomycynę trzeba stosować ostrożnie u pacjentów z niewydolnością nerek ze względu na znacznie większą możliwość rozwoju działań toksycznych w przypadku dłuższego utrzymywania się dużego stężenia leku we krwi. Podczas leczenia tych pacjentów oraz osób otrzymujących jednocześnie inne leki o działaniu nefrotoksycznym (np. antybiotyki aminoglikozydowe) konieczne jest wielokrotne badanie czynności nerek i przestrzeganie odpowiednich schematów dawkowania w celu zminimalizowania ryzyka toksycznego działania na nerki (patrz punkt 4.2).

Działanie ototoksyczne. Działanie toksyczne na narząd słuchu (które może być przemijające lub trwałe, patrz punkt 4.8) opisywano u pacjentów z wcześniejszą głuchotą, otrzymujących dożylnie zbyt duże dawki leku lub otrzymujących jednocześnie inne substancje czynne o działaniu ototoksycznym, takie jak antybiotyki aminoglikozydowe. Głuchotę mogą poprzedzać szumy uszne. Doświadczenie z innymi antybiotykami sugeruje, że utrata słuchu może postępować mimo przerwania leczenia. W celu zmniejszenia ryzyka ototoksycznego działania wankomycyny należy okresowo oznaczać jej stężenie we krwi i badać słuch pacjenta.

Środki ostrożności

Wankomycyna działa silnie drażniąco na tkanki i powoduje martwicę w miejscu wstrzyknięcia po podaniu domięśniowym. U wielu pacjentów otrzymujących lek może wystąpić ból i zapalenie żył, czasami ciężkie. Częstość występowania i nasilenie zapalenia żył można zminimalizować przez powolne podawanie rozcieńczonego leku (patrz punkt 6.6) i regularną zmianę miejsca podawania leku. Częstość reakcji związanych z infuzją (niedociśnienie tętnicze, uderzenia gorąca, rumień, pokrzywka i świąd) zwiększa się podczas jednoczesnego podawania leków znieczulających. Reakcje takie można osłabić podając wankomycynę w infuzji trwającej 60 minut, przed wprowadzeniem do znieczulenia.

Wankomycynę należy podawać ostrożnie pacjentom uczulonym na teikoplaninę, ze względu na możliwość występowania krzyżowej reakcji alergicznej.

Wankomycyna może nasilać hamujące działanie na czynność mięśnia sercowego leków stosowanych w znieczuleniu. W trakcie znieczulenia trzeba odpowiednio rozcieńczyć lek i podawać go powoli z równoczesną ścisłą kontrolą czynności serca. Należy wstrzymać się od zmiany pozycji ciała pacjenta do czasu zakończenia infuzji, aby umożliwić odpowiednie rozmieszczenie się leku w organizmie.

U pacjentów otrzymujących wankomycynę przez dłuższy czas lub jednocześnie z innymi lekami, które mogą spowodować neutropenię lub agranulocytozę, należy w regularnie kontrolować liczbę leukocytów.

U każdego pacjenta otrzymującego wankomycynę należy przeprowadzać okresowe badania krwi, moczu oraz czynności wątroby i nerek.

Przedłużone stosowanie wankomycyny może prowadzić do nadkażenia opornymi drobnoustrojami, dlatego stan pacjentów leczonych przez dłuższy czas należy regularnie kontrolować. Jeśli podczas leczenia stwierdzone zostanie nadkażenie, należy wdrożyć odpowiednie postępowanie.

Podczas stosowania niemal każdego z leków przeciwbakteryjnych, w tym wankomycyny, opisywano wystąpienie rzekomobłoniastego zapalenia okrężnicy o nasileniu od lekkiego do zagrażającego życiu. Dlatego ważne jest uwzględnienie takiego rozpoznania u pacjentów, u których wystąpi biegunka w następstwie podawania wankomycyny. Podawanie leków hamujących perystaltykę jelit jest przeciwwskazane.

Zaleca się regularne kontrolowanie stężenia wankomycyny we krwi, jeśli lek stosowany jest przez dłuższy czas, zwłaszcza u pacjentów z zaburzeniami czynności nerek lub zmniejszoną zdolnością słyszenia oraz u pacjentów, którzy otrzymują jednocześnie leki o działaniu, odpowiednio, nefro- lub ototoksycznym.

Dawki produktu leczniczego należy zwiększać w oparciu o stężenie leku w surowicy. Należy regularnie kontrolować stężenie leku w surowicy i czynność nerek.

Na ogół zaleca się kontrolowanie stężenia wankomycyny w surowicy 2-3 razy w tygodniu.

Pacjenci w podeszłym wieku są szczególnie podatni na uszkodzenie słuchu i należy przeprowadzać u nich badania słuchu, jeśli przekroczyli 60 lat. Należy unikać jednoczesnego lub sekwencyjnego podawania innych substancji o działaniu neurotoksycznym.

Wankomycynę należy stosować ze szczególną ostrożnością u wcześniaków i dzieci ze względu na niedojrzałość ich nerek i możliwość zwiększenia się stężenia leku w surowicy. Dlatego stężenie wankomycyny we krwi należy uważnie kontrolować. Jednoczesne stosowanie wankomycyny i środków znieczulających u dzieci wiązało się z wystąpieniem rumienia i reakcji rzekomoanafilaktycznych. Jeśli podanie wankomycyny jest konieczne ze względu na zapobieganie zakażeniom okołooperacyjnym, zleca się podanie środka znieczulającego po zakończeniu infuzji wankomycyny.