ERLIBELLE

Każda tabletka powlekana zawiera 0,03 miligrama etynyloestradiolu i 0,15 miligrama lewonorgestrelu .

Substancja pomocnicza o znanym działaniu : każda tabletka powlekana zawiera 54,84 mg laktozy jednowodnej.

Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz CHPL : punkt 6.1.

Nie wolno stosować złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych w przypadku występowania jakiejkolwiek z niżej wymienionych chorób. Jeżeli którakolwiek z poniższych chorób wystąpi podczas stosowania złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego, należy natychmiast przerwać jego przyjmowanie.

Nadwrażliwość na substancje czynne lub na którąkolwiek substancję pomocniczą wymienioną w CHPL w punkcie 6.1.

Występowanie obecnie lub w przeszłości zakrzepicy żylnej (zakrzepica żył głębokich, zatorowość płucna).

Występowanie obecnie lub w przeszłości zakrzepicy tętniczej (np. zawał mięśnia sercowego) lub stanów prodromalnych (np. przemijający napad niedokrwienny i dławica piersiowa).

Występowanie obecnie lub w przeszłości udaru naczyniowego mózgu. Obecność ciężkich lub wielu czynników ryzyka zakrzepicy tętniczej:

• cukrzyca ze zmianami naczyniowymi

• ciężkie nadciśnienie tętnicze

• ciężka dyslipoproteinemia

Wrodzone lub nabyte predyspozycje do zakrzepicy żylnej lub tętniczej, takie jak oporność na aktywowane białko C ( APC ), niedobór antytrombiny III, niedobór białka C, niedobór białka S, hiperhomocysteinemia i obecność przeciwciał antyfosfolipidowych (przeciwciał antykardiolipinowych , antykoagulantu toczniowego).

Występowanie obecnie lub w przeszłości zapalenia trzustki, jeśli przebiegało z ciężką hipertrójglicerydemią.

Występowanie obecnie lub w przeszłości ciężkiej choroby wątroby, tak długo jak parametry czynności wątroby nie powrócą do wartości prawidłowych.

Występowanie obecnie lub w przeszłości nowotworów wątroby.

Rozpoznanie lub podejrzenie wystąpienia nowotworu złośliwego zależnego od hormonów płciowych (np. narządów płciowych lub piersi).

Niezdiagnozowane krwawienie z pochwy.

Migrena z ogniskowymi objawami neurologicznymi w wywiadzie.

Stosowanie leku Erlibelle jest przeciwwskazane w skojarzeniu z produktami leczniczymi zawierającymi ombitaswir/parytaprewir/ rytonawir i dasabuwir , (patrz CHPL : punkty 4.4 i 4.5).

Ciężkie działania niepożądane, patrz CHPL : punkt 4.4. Następuj ące działania niepożądane obserwowano podczas stosowania produktów leczniczych zawierających etynyloestradiol i lewonorgestrel .

Działania niepożądane sklasyfikowano zgodnie z częstością występowania, przy użyciu następującej konwencji:

Bardzo często (> 1/10)

Często (> 1/100 do < 1/10)

Niezbyt często (> 1/1 000 do < 1/100)

Rzadko (> 1/10 000 do < 1/1 000)

Bardzo rzadko (< 1/10 000)

Częstość nieznana (częstość nie możne być określona na podstawie dostępnych danych).

Podczas stosowania tabletek zawierających substancje czynne etynyloestradiol i lewonorgestrel bardzo często (> 10%) występującymi działaniami niepożądanymi były: ból głowy (z migreną włącznie), plamienie lub krwawienie śródcykliczne.

Następuj ące działania niepożądane zgłoszono podczas stosowania złożonych doustnych produktów antykoncepcyjnych z substancjami czynnymi etynyloestradiol + lewonorgestrel :

Klasyfikacja układów i narządów	Częstość występowania działań niepożądanych
	Często	Niezbyt często	Rzadko	Bardzo rzadko	Częstość nieznana
Zakażenia i zarażenia pasożytnicze	Zapalenie pochwy, w tym kandydoza
Zaburzenia układu immunologi cz-nego			Reakcje alergiczne	Pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy, reakcje anafilaktyczne	Zaostrzenie tocznia rumieniowate- g° układowego, opryszczka ciężarnych
Zaburzenia metabolizmu i odżywiania		Zmiany apetytu (zwiększenie lub zmniejszenie)	Nietolerancja glukozy
Zaburzenia psychiczne	Zaburzenia nastroju, w tym nastrój depresyjny, zmiany popędu płciowego
Zaburzenia układu nerwowego	Nerwowość, zawroty głowy				Zaostrzenie pląsawicy Sydenhama
Zaburzenia oka			Nietolerancja szkieł kontaktowych		Zapalenie nerwu wzrokowego (może czasami powodować częściową lub całkowitą utratę widzenia)
Zaburzenia żołądka i jelit	Nudności, wymioty, ból brzucha	Skurcze i wzdęcia brzucha			Niedokrwienne zapalenie okrężnicy, zaostrzenie przewlekłego zapalenia jelit (choroba Leśniowskiego - Crohna i wrzodziej ące zapalenie jelita grubego)
Zapalenie wątroby i dróg żółciowych			Żółtaczka cholestatyczna		Zapalenie trzustki w tym ciężka hipertrójglicerydemia, choroby pęcherzyka żółciowego, w

					tym kamienie żółciowe (złożone doustne środki antykoncepcyjne mogą powodować występowanie kamieni żółciowych lub zaostrzenie istniejącej choroby)
Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej	Trądzik	Wysypka, ostuda, hirsutyzm, łysienie	Rumień guzowaty	Rumień wielopostaciowy
Zaburzenia układu rozrodczego i piersi	Ból w klatce piersiowej, zmiany we wrażliwości piersi, powiększenie piersi, wydzielina z gruczołu piersiowego, bolesne miesiączkowanie, zmiany w krwawieniu miesiączkowym, zmiany w szyjce macicy i wydzielina z szyjki macicy, brak miesiączki
Zaburzenia ogólne	Zatrzymanie płynów				Pogorszenie żylaków, zespół hemolitycznomocznicowy , otoskleroza, zaostrzenie porfirii
Badania diagnostycz ne	Zmiany masy ciała (zwiększenie lub zmniejszenie)	Zwiększenie ciśnienia tętniczego krwi, zmiany w stężeniu lipidów we krwi, w tym hipertrójglicery
		demia
Nowotwory łagodne, złośliwe i nieokreślone (w tym torbiele i polipy)				Rak wątrobowokomórkowy , łagodne nowotwory wątroby (np. ogniskowy rozrost guzkowy, gruczolak wątroby)

U kobiet stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne obserwowano następuj ące działania niepożądane (patrz CHPL : punkt 4.4 Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotycz ące stosowania):

• Żylne zaburzenia zakrzepowo-zatorowe.

• Tętnicze zaburzenia zakrzepowo-zatorowe.

• Nadciśnienie tętnicze.

• Nowotwory wątroby.

• Występowanie lub nasilenie schorzeń, dla których nie udowodniono związku z przyjmowaniem złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych: choroba Leśniowskiego- Crohna , wrzodziej ące zapalenie jelita grubego, padaczka, migrena, mięśniak macicy, porfiria, toczeń rumieniowaty układowy, opryszczka ciężarnych, pląsawica Sydenhama , zespół hemolitycznomocznicowy , żółtaczka cholestatyczna .

• Ostuda.

• W ostrych i przewlekłych chorobach wątroby, złożone doustne środki antykoncepcyjne nie powinny być przyjmowane do czasu aż parametry czynności wątroby wrócą do wartości prawidłowych.

• U pacjentek z dziedzicznym obrzękiem naczynioruchowych, egzogenne estrogeny mogą wywoływać lub pogarszać objawy choroby.

Liczba przypadków rozpoznania raka piersi u kobiet stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne jest nieznacznie zwiększona. W związku z tym, że rak piersi występuje rzadko u kobiet w wieku poniżej 40 lat, to liczba rozpoznań jest niewielka w stosunku do całkowitego ryzyka wystąpienia raka piersi. Związek przyczynowo-skutkowy raka piersi z doustnymi złożonymi produktami antykoncepcyjnymi nie jest znany. Dodatkowe informacje, patrz CHPL : punkty 4.3 oraz 4.4.

Zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych

Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych. Umożliwia to nieprzerwane monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka stosowania produktu leczniczego. Osoby należące do fachowego personelu medycznego powinny zgłaszać wszelkie podejrzewane działania niepożądane za pośrednictwem Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych: Al. Jerozolimskie 181C, 02-222 Warszawa, tel.

+ 48 22 49 21 301, fax: + 48 22 49 21 309, e-mail: ndl @urpl.gov.pl.

Działania niepożądane można zgłaszać również podmiotowi odpowiedzialnemu.

Podanie doustne

Dawkowanie

Tabletki powlekane powinny być przyjmowane w kolejności wskazanej na blistrze. Należy przyjmować jedną tabletkę powlekaną raz na dobę, o tej samej porze i jeśli to konieczne popić niewielką ilością płynu. Przez 21 kolejnych dni należy przyjmować po jednej tabletce powlekanej na dobę. Przyjmowanie tabletek z kolejnego opakowania należy rozpocząć po 7-dniowej przerwie, podczas której nie przyjmuje się tabletek i wtedy zwykle występuje krwawienie z odstawienia. Krwawienie rozpoczyna się zwykle w 2. do 3. dnia po przyjęciu ostatniej tabletki powlekanej i może się nie zakończyć przed rozpoczęciem przyjmowania tabletek z kolejnego opakowania.

Jak rozpocząć przyjmowanie produktu leczniczego Erlibelle

• Antykoncepcja doustna nie była stosowana (w poprzednim miesiącu):

Przyjmowanie tabletek należy rozpocząć w 1. dniu naturalnego cyklu miesiączkowego

(tzn. w pierwszym dniu krwawienia miesiączkowego). Stosowanie Erlibelle można rozpocząć później (tj. w okresie od 2. do 5. dnia cyklu), ale w tym przypadku zalecane jest stosowanie dodatkowej metody mechanicznej w ciągu pierwszych 7 dni pierwszego cyklu.

• Zmiana z innego złożonego hormonalnego środka antykoncepcyjnego (złożony doustny środek antykoncepcyjny, system terapeutyczny dopochwowy lub system transdermalny ):

Przyjmowanie produktu leczniczego Erlibelle należy najlepiej rozpocząć w pierwszym dniu po przyjęciu ostatniej tabletki zawierającej substancje czynne poprzedniego złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego, ale nie później niż w pierwszym dniu po zwykłej przerwie w stosowaniu tabletek zawierających substancje czynne lub następnego dnia po przyjęciu tabletek placebo w ramach stosowania poprzedniego produktu leczniczego. W przypadku zmiany ze stosowania systemu

terapeutycznego dopochwowego lub systemu transdermalnego , zaleca się rozpocząć przyjmowanie produktu leczniczego w dniu usunięcia systemu, ale nie później niż w dniu, w którym należałoby zastosować kolejny system.

• Zmiana z produktu leczniczego zawierającego wyłącznie progestagen ( minitabletka , wstrzyknięcie, implant) lub systemu terapeutycznego domacicznego uwalniającego progestagen (IUS):

Można dokonać zmiany z minitabletki w dowolnym dniu cyklu, z implantu lub systemu terapeutycznego domacicznego uwalniającego progestagen (IUS) w dniu ich usunięcia i ze wstrzyknięcia w dniu planowanego kolejnego wstrzyknięcia. We wszystkich tych przypadkach, przez pierwsze 7 dni przyjmowania tabletek, należy stosować inne niehormonalne metody antykoncepcji (metoda barierowa).

•  Po poronieniu w pierwszym trymestrze ciąży

Przyjmowanie tabletek powlekanych można rozpocząć natychmiast. W takim przypadku nie jest konieczne stosowanie dodatkowych metod antykoncepcji.

•  Po porodzie lub po poronieniu w drugim trymestrze ciąży

Przyjmowanie tabletek należy rozpocząć w 21. do 28. dnia po porodzie lub poronieniu w drugim trymestrze ciąży. Jeśli pacjentka rozpocznie stosowanie tabletek później, powinna zostać poinformowana o konieczności stosowania dodatkowej antykoncepcji niehormonalnej (metoda barierowa) przez pierwsze 7 dni przyjmowania tabletek. Jeśli jednak doszło do współżycia płciowego, przed przyjęciem tabletek, należy upewnić się, że pacjentka nie jest w ciąży lub odczekać do wystąpienia pierwszego krwawienia miesiączkowego.

Stosowanie podczas karmienia piersią, patrz CHPL : punkt 4.6.

Postępowanie w przypadku pominięcia tabletek:

• Jeśli pacjentka zorientuje się w ciągu 12 godzin od planowego czasu przyjęcia tabletki, że jej nie przyjęła, powinna ją niezwłocznie zażyć. Skuteczność ochrony antykoncepcyjnej w takim przypadku nie ulega zmniejszeniu. Wszystkie kolejne tabletki powlekane należy przyjmować o zwykłej porze.

• Jeżeli od czasu planowego przyjęcia tabletki upłynęło więcej niż 12 godzin, skuteczność ochrony antykoncepcyjnej nie może być w pełni zagwarantowana. W przypadku pominięcia przyjęcia tabletek należy postępować zgodnie z następującymi dwiema podstawowymi zasadami:

1. Nigdy nie należy przerywać stosowania tabletek na dłużej niż 7 dni.

2. Tabletki należy przyjmować regularnie, przez co najmniej 7 dni, aby uzyskać skuteczne hamowanie osi podwzgórzowo-przysadkowo-jajnikowej.

W związku z powyższym należy stosować następuj ące postępowanie:

Pominięcie przyjęcia tabletek

Pomiędzy dniem 1.- 7. (tydzień pierwszy):

Pominiętą tabletkę należy przyjąć tak szybko jak to możliwe, nawet jeżeli oznacza to jednoczesne przyjęcie dwóch tabletek tego samego dnia. Następnie należy kontynuować przyjmowanie kolejnych tabletek o zwykłej porze. Ponadto przez kolejne 7 dni należy dodatkowo stosować antykoncepcję niehormonalną (np. prezerwatywy). Jeżeli jednak ostatnio doszło do współżycia płciowego, należy uwzględnić możliwość zajścia w ciążę. Im więcej tabletek pominięto oraz im bliżej do przerwy w stosowaniu tabletek, tym większe jest ryzyko zajścia w ciążę.

Pomiędzy dniem 8. - 14. (tydzień drugi):

Ostatnią pominiętą tabletkę należy przyjąć tak szybko jak to możliwe, nawet jeżeli oznacza to jednoczesne przyjęcie dwóch tabletek tego samego dnia. Następnie należy kontynuować przyjmowanie kolejnych tabletek o zwykłej porze. Jeżeli w ciągu 7 dni przed pominięciem tabletki stosowano właściwe dawkowanie, nie ma konieczności stosowania dodatkowych metod antykoncepcyjnych. Jeśli pominięto więcej niż jedną tabletkę, należy przez 7 dni stosować niehormonalną metodę antykoncepcji (np. prezerwatywy).

Pomiędzy dniem 15. - 21. (tydzień trzeci):

Istnieje zwiększone ryzyko zmniejszenia skuteczności antykoncepcji ze względu na krótki okres przed rozpoczęciem 7-dniowej przerwy w przyjmowaniu tabletek. Można zapobiegać zmniejszonej skuteczności ochrony antykoncepcyjnej poprzez odpowiednie przyjmowanie tabletek zgodnie z zaleceniami. Nie ma konieczności używania dodatkowych metod antykoncepcji, pod warunkiem, że

tabletki są przyjmowane regularnie przez kolejne 7 dni po pierwszej zapomnianej tabletce i jeżeli jedno z dwóch następujących zaleceń jest ściśle przestrzegane. W przeciwnym razie należy poinformować pacjentkę, że powinna zastosować się do pierwszego z wymienionych poniżej dwóch zaleceń oraz że przez 7 kolejnych dni powinna stosować niehormonalną metodę antykoncepcji (np. prezerwatywy).

1. Ostatnią pominiętą tabletkę należy przyjąć tak szybko j ak to możliwe, nawet j eżeli oznacza to jednoczesne przyjęcie dwóch tabletek tego samego dnia. Następnie należy kontynuować przyjmowanie tabletek o zwykłej porze. Przyjmowanie tabletek z następnego opakowania musi rozpocząć się niezwłocznie po przyjęciu ostatniej tabletki z bieżącego opakowania (bez przerwy w przyjmowaniu tabletek). Do czasu wykorzystania wszystkich tabletek z drugiego opakowania nie powinno raczej wystąpić krwawienie z odstawienia, niemniej jednak może wystąpić krwawienie śródcykliczne lub plamienie o większym nasileniu.

2. Alternatywnie można również zalecić zaprzestanie przyjmowania tabletek z bieżącego opakowania i zrobienie przerwy w przyjmowaniu tabletek. Po przerwie do 7 dni w przyjmowaniu tabletek, wliczaj ąc dni, w których pominięto przyjmowanie tabletek, należy rozpocząć przyjmowanie tabletek z kolejnego opakowania.

W przypadku braku krwawienia z odstawienia podczas pierwszej normalnej przerwy w stosowaniu tabletek po pominięciu dawek należy uwzględnić możliwość zajścia w ciążę.

Zalecenia w przypadku wystąpienia zaburzeń żołądka i jelit

W przypadku wystąpienia ciężkich zaburzeń żołądka i jelit (np. wymioty lub biegunka), wchłanianie produktu leczniczego może nie być całkowite i w takim przypadku należy stosować niehormonalne metody antykoncepcyjne. Jeżeli w ciągu 3 do 4 godzin po przyjęciu tabletki wystąpią wymioty należy przyjąć dodatkową tabletkę tak szybko jak to możliwe, najlepiej w ciągu 12 godzin od normalnej pory przyjęcia produktu leczniczego. Jeżeli upłynie więcej niż 12 godzin od przyjęcia tabletki należy zastosować zalecenia dotycz ące pominięcia dawek przedstawione w CHPL w punkcie 4.2. Jeżeli pacjentka nie chce zmieniać dotychczasowego schematu stosowania tabletek, powinna przyjąć dodatkową(dodatkowe) tabletkę(tabletki) z kolejnego opakowania.

Jak zmienić lub opóźnić dzień wystąpienia krwawienia z odstawienia

Aby opóźnić dzień wystąpienia krwawienia z odstawienia, po skończeniu aktualnego opakowania produktu leczniczego, należy pominąć przerwę i od razu rozpocząć przyjmowanie tabletek z kolejnego opakowania. Można przyjmować tabletki nawet do wyczerpania drugiego opakowania. W czasie stosowania tabletek z następnego opakowania, może pojawić się niewielkie krwawienie śródcykliczne lub plamienie. Powrót do normalnego przyjmowania może nastąpić po 7-dniowej przerwie. Aby przełożyć wystąpienie krwawienia z odstawienia na inny dzień tygodnia niż w stosowanym obecnie schemacie, można skrócić przerwę w przyjmowaniu tabletek o liczbę dni według potrzeby. Im krótsza będzie przerwa, tym większe jest prawdopodobieństwo, że krwawienie z odstawienia nie wystąpi, a w trakcie przyjmowania tabletek z drugiego opakowania będą występowały niewielkie krwawienia śródcykliczne i plamienia, (podobnie jak w przypadku opóźnienia dnia wystąpienia krwawienia z odstawienia).

Jeżeli występuje którykolwiek z poniższych stanów lub czynników ryzyka, przed rozpoczęciem stosowania złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego należy ocenić i omówić z kobietą indywidualny bilans korzyści i ryzyka związany ze stosowaniem tego produktu leczniczego. W przypadku pogorszenia, zaostrzenia lub wystąpienia po raz pierwszy któregokolwiek z wymienionych stanów lub czynników ryzyka kobieta powinna zgłosić się do lekarza prowadzącego. Lekarz zdecyduje, czy przyjmowanie złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego będzie kontynuowane.

Zaburzenia krążenia

Stosowanie złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego niesie zwiększone ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej w porównaniu z pacjentkami, które nie stosują takich metod antykoncepcji. Zwiększone ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej jest największe w pierwszym roku stosowania złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego.

Wyniki badań epidemiologicznych wykazały, że żylna choroba zakrzepowo-zatorowa u pacjentek stosujących doustne środki antykoncepcyjne z małą zawartością estrogenów (< 50 mikrogramów etynyloestradiolu ) występuje w zakresie od 20 przypadków na 100 000 kobieto-lat (dla złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych zawierających lewonorgestrel ) do 40 przypadków na 100 000 kobieto-lat (dla złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych zawierających dezogestrel i(lub) gestogen ). W porównaniu z 5 do 10 przypadków na 100 000 kobieto-lat u pacjentek, które nie stosują doustnych środków antykoncepcyjnych oraz 60 przypadków na 100 000 ciąż. Choroba zakrzepowo-zatorowa jest śmiertelna w 1 do 2% przypadków.

Badania epidemiologiczne wskazują również na związek stosowania złożonej doustnej antykoncepcji ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia zakrzepicy tętniczej (zawału mięśnia sercowego, przemijającego napadu niedokrwiennego, czy udaru mózgu).

U kobiet stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne bardzo rzadko opisywano występowanie zakrzepicy w innych naczyniach krwionośnych (np.: żył lub tętnic wątrobowych, krezkowych, nerkowych, mózgu, siatkówki). Nie ustalono jednoznacznie związku pomiędzy występowaniem wymienionych powyżej zdarzeń, a stosowaniem złożonych doustnych środków antykoncepcyj nych.

Objawy zakrzepicy żylnej lub tętniczej, incydentów zakrzepowo-zatorowych lub udaru naczyniowego mózgu mogą obejmować:

• nietypowy, jednostronny ból nogi i (lub) obrzęk

• nagły silny ból w klatce piersiowej, który może promieniować do lewego ramienia

• nagłą duszność

• nagłe napady kaszlu

• nietypowy, ciężki, długotrwały ból głowy

• nagłą częściową lub całkowitą utratę widzenia

• podwójne widzenie

• niewyraźną mowę lub afazję

• układowe zawroty głowy

• utratę przytomności z lub bez ogniskowego napadu padaczkowego

• osłabienie lub silne drętwienie, pojawiaj ące się nagle, dotycz ące jednej połowy lub jednej części ciała

• zaburzenia ruchowe

• "ostry" brzuch.

Czynniki zwiększaj ące ryzyko wystąpienia żylnych zaburzeń zakrzepowo-zatorowych u pacjentek stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne:

• wiek

• niektóre wrodzone, nabyte postacie zakrzepicy żylnej (tj. żylnych zaburzeń zakrzepowozatorowych u rodzeństwa lub rodziców w stosunkowo młodym wieku). Jeżeli podejrzewa się predyspozycje genetyczne, przed podjęciem decyzji o zastosowaniu produktu leczniczego Erlibelle , pacjentka powinna poradzić się lekarza.

• jeżeli to możliwe należy przerwać stosowanie doustnego produktu antykoncepcyjnego, co najmniej 4 tygodnie przed planowanym zabiegiem chirurgicznym lub w przypadku długotrwałego unieruchomienia, a leczenia nie należy wznawiać przed upływem co najmniej dwóch tygodni po odzyskaniu sprawności ruchowej. W przypadku, jeśli produkt leczniczy nie zostanie odstawiony w odpowiednim czasie, należy rozważyć wdrożenie profilaktyki przeciwzakrzepowej.

• otyłość (BMI - wskaźnik masy ciała powyżej 30 kg/m ² )

• brak jest zgody odnośnie roli żylaków i powierzchniowego zakrzepowego zapalenia żył w wystąpieniu po raz pierwszy lub nasileniu zakrzepicy żylnej.

Czynniki zwiększaj ące ryzyko wystąpienia tętniczych zaburzeń zakrzepowo-zatorowych u pacjentek stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne:

• wiek

• palenie tytoniu (pacjentkom w wieku powyżej 35 lat należy zalecić zaprzestanie palenia, jeżeli chcą stosować złożony doustny środek antykoncepcyjny) zaburzenia metabolizmu tłuszczów nadciśnienie tętnicze migrena otyłość (BMI - wskaźnik masy ciała powyżej 30 kg/m ² ) niektóre wrodzone, nabyte postacie żylnej trombofilii (tj. żylnych zaburzeń zakrzepowozatorowych u rodzeństwa lub rodziców w stosunkowo młodym wieku). Jeżeli podejrzewa się predyspozycje genetyczne, przed podjęciem decyzji o zastosowaniu produktu leczniczego Erlibelle , pacjentka powinna poradzić się lekarza.

• wada zastawkowa serca migotanie przedsionków, komorowe zaburzenia rytmu.

Obecność jednego poważnego czynnika ryzyka lub wielu czynników ryzyka wystąpienia choroby żylnej lub tętniczej może również stanowić przeciwwskazanie. Należy także wziąć pod uwagę możliwość leczenia przeciwzakrzepowego. Pacjentki stosuj ące złożony doustny środek antykoncepcyjny należy odpowiednio pouczyć, aby w przypadku wystąpienia objawów wskazujących na zakrzepicę skontaktowały się z lekarzem. W przypadku podejrzenia lub rozpoznania zakrzepicy, należy przerwać stosowanie złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego. Ze względu na teratogenne działanie terapii przeciwzakrzepowej (kumaryny) należy zastosować odpowiednie alternatywne metody antykoncepcji.

Należy uwzględnić zwiększone ryzyko wystąpienia choroby zakrzepowo-zatorowej w okresie połogu (w celu uzyskania dalszych informacji patrz CHPL : punkt 4.6 „Wpływ na płodność, ciążę i laktację")

Do innych chorób sprzyjających wystąpieniu zdarzeń niepożądanych ze strony układu krążenia zalicza się cukrzycę, toczeń rumieniowaty układowy, zespół hemolityczno-mocznicowy, przewlekłe nieswoiste zapalenia jelit (chorobę Leśniowskiego- Crohna lub wrzodziej ące zapalenie jelita grubego) oraz niedokrwistość sierpowatokrwinkową.

Zwiększenie częstości występowania i nasilenia migrenowych bólów głowy (co może stanowić objaw zwiastujący zaburzenia naczyniowe mózgu) w trakcie przyjmowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych może wymagać natychmiastowego zaprzestania stosowania złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego.

Nowotwory

Niektóre badania epidemiologiczne wskazały, że długotrwałe stosowanie złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych (> 5 lat) u kobiet może zwiększać ryzyko wystąpienia raka szyjki macicy. Jednakże nie wyjaśniono w jakim stopniu wpływają na to ryzyko zachowania seksualne oraz inne czynniki, takie jak wirus brodawczaka ludzkiego (Human Papilloma Virus , HPV).

W metaanalizie 54 badań epidemiologicznych wykazano, że istnieje nieznacznie zwiększone ryzyko względne (ang. Relative Risk , RR=1,24) wystąpienia raka piersi u kobiet aktualnie stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne. Zwiększone ryzyko stopniowo zanika w ciągu 10 lat od zakończenia przyjmowania złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego. Rak piersi rzadko występuje u kobiet przed 40 rokiem życia, tak więc zwiększona liczba rozpoznań tego nowotworu u kobiet aktualnie lub niedawno stosujących złożony doustny środek antykoncepcyjny jest niewielka w stosunku do całkowitego ryzyka wystąpienia raka piersi. Nie mniej jednak we wspomnianych badaniach nie dostarczono dowodów na istnienie związku przyczynowo-skutkowego.

Obserwowane zwiększone ryzyko może wynikać z wcześniejszego rozpoznawania raka piersi u kobiet stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne, skutków biologicznych stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych lub obu tych czynników łącznie. U kobiet, które stosowały złożone doustne środki antykoncepcyjne, rozpoznawany rak piersi jest zwykle mniej zaawansowany klinicznie niż u kobiet, które nigdy nie stosowały tych produktów leczniczych.

W rzadkich przypadkach, u kobiet stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne opisywano występowanie łagodnych gruczolaków wątroby. W pojedynczych przypadkach guzy te ulegały pęknięciu i prowadziło to do wystąpienia zagrażających życiu krwotoków do jamy brzusznej. U kobiet przyjmujących złożone doustne środki antykoncepcyjne w czasie diagnostyki różnicowej silnego bólu w nadbrzuszu, powiększenia wątroby lub objawów krwotoku do jamy brzusznej należy uwzględnić możliwość obecności nowotworu wątroby.

Przy zastosowaniu wysokich dawek złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych (50 mikrogramów etynyloestradiolu ) ryzyko wystąpienia raka endometrium lub raka jajnika zmniejsza się. Nie potwierdzono jeszcze czy dotyczy to również niskich dawek złożonych doustnych środków antykoncepcyj nych.

Inne stany

U kobiet z hipertrójglicerydemią lub dodatnim wywiadem rodzinnym w kierunku hipertrójglicerydemii może istnieć zwiększone ryzyko zapalenia trzustki podczas stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych.

Chociaż u wielu kobiet przyjmujących złożone doustne środki antykoncepcyjne obserwowano niewielkie zwiększenie ciśnienia tętniczego krwi, jednak rzadko rozpoznawano istotne klinicznie zwiększenie ciśnienia tętniczego krwi. Jednak w tych rzadkich przypadkach stosowanie złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego powinno być niezwłocznie przerwane. U pacjentek stosujących produkt leczniczy Erlibelle z istniejącym uprzednio nadciśnieniem tętniczym krwi, w przypadku utrwalonego nadciśnienia tętniczego lub znacznego zwiększenia ciśnienia tętniczego krwi, które nie reaguje na leczenie odpowiednimi przeciwnadciśnieniowymi produktami leczniczymi, leczenie złożonym doustnym środkiem antykoncepcyjnym musi być przerwane. Ponowne stosowanie złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych można rozważyć po uzyskaniu prawidłowych wartości ciśnienia tętniczego na skutek leczenia przeciwnadciśnieniowego.

Opisywano występowanie następujących stanów lub pogorszenie ich przebiegu zarówno w czasie ciąży, jak i podczas stosowania złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego, jednak nie dowiedziono w pełni istnienia związku pomiędzy tymi stanami, a stosowaniem złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego: żółtaczka i (lub) świąd związane z zastojem żółci, kamica żółciowa, porfiria, toczeń rumieniowaty układowy, zespół hemolityczno-mocznicowy, pląsawica Sydenhama , opryszczka ciężarnych, utrata słuchu związana z otosklerozą.

U kobiet z dziedzicznym obrzękiem naczynioruchowym, egzogenne estrogeny mogą wywoływać lub nasilać objawy tej choroby.

Ostre lub przewlekłe zaburzenia czynności wątroby mogą wymagać przerwania stosowania złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego do czasu powrotu parametrów czynności wątroby do wartości prawidłowych. Nawrót żółtaczki cholestatycznej i (lub) świądu związanego z zastojem żółci, która po raz pierwszy wystąpiła w ciąży lub podczas poprzedniego stosowania innego doustnego środka antykoncepcyjnego, wymaga zaprzestania przyjmowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych.

Chociaż złożone doustne produkty antykoncepcyjne mogą mieć wpływ na insulinooporność i tolerancję glukozy, to nie ma dowodów potwierdzających konieczność zmiany ustalonej terapii przeciwcukrzycowej u kobiet przyjmujących złożone doustne środki antykoncepcyjne zawieraj ące małą dawkę estrogenów (< 0,05 mg etynyloestradiolu ). Niemniej jednak podczas stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych należy dokładnie monitorować stan kobiet chorujących na cukrzycę.

Podczas stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych obserwowano pogorszenie endogennej depresji, padaczki, choroby Leśniowskiego- Crohna oraz wrzodziejącego zapalenia okrężnicy.

Może pojawić się ostuda, zwłaszcza u kobiet, u których w przeszłości wystąpiła ostuda ciążowa. Kobiety predysponowane do występowania ostudy powinny unikać ekspozycji na słońce lub promieniowanie ultrafioletowe podczas stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych.

Zwiększenie aktywności AlAT

W czasie badań klinicznych z udziałem pacjentów zakażonych wirusem zapalenia wątroby typu C (ang. Hepatitis C Virus , HCV) leczonych produktami leczniczymi zawierającymi ombitaswir/parytaprewir/ rytonawir i dasabuwir z rybawiryną lub bez rybawiryny , zwiększenie aktywności AlAT (ALT) przekraczaj ące 5-krotność górnej granicy normy ( ULN ) występowało znacząco częściej wśród kobiet stosujących leki zawieraj ące etynyloestradiol , takie jak złożone hormonalne środki antykoncepcyjne (ang. combined hormonal contrceptives , CHCs ) - patrz CHPL : punkty 4.3 i 4.5.

Badania i konsultacje lekarskie

Przed rozpoczęciem lub powrotem do stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych należy zebrać pełny wywiad chorobowy (w tym wywiad rodzinny) oraz przeprowadzić dokładne badanie lekarskie i wykluczyć ciążę. Należy dokonać pomiaru ciśnienia tętniczego krwi oraz przeprowadzić badanie lekarskie, maj ąc na uwadze przeciwwskazania (patrz CHPL : punkt 4.3 „Przeciwwskazania") oraz ostrzeżenia (patrz CHPL : punkt 4.4). Należy poinformować również pacjentkę o konieczności dokładnego zapoznania się z treścią ulotki i zastosowania się do zawartych w niej zaleceń. Częstość i rodzaj badań powinny być oparte na przyjętych praktycznych wytycznych oraz dostosowane indywidualnie.

Należy poinformować pacjentkę, że doustne środki antykoncepcyjne nie chronią przed zakażeniem HIV (AIDS) oraz innymi chorobami przenoszonymi drogą płciową.

Zmniejszenie skuteczności

Skuteczność produktu leczniczego Erlibelle może być zmniejszona w przypadku np. pominięcia tabletki (patrz CHPL : punkt 4.2), wystąpienia wymiotów lub biegunki (patrz CHPL : punkt 4.2) lub równoczesnego

stosowania niektórych produktów leczniczych (patrz CHPL : punkt 4.5).

Nieregularne krwawienia

Podczas stosowania wszystkich złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych może wystąpić krwawienie śródcykliczne lub plamienie, zwłaszcza w pierwszych miesiącach stosowania tabletek. Dlatego ocena jakiegokolwiek krwawienia śródcyklicznego jest odpowiednia po około 3 miesiącach przyjmowania tabletek.

Jeśli nieregularne krwawienie utrzymuje się lub powtarza się po wcześniejszych regularnych cyklach, należy rozważyć przyczyny niehormonalne, podobnie jak w przypadku każdego nietypowego krwawienia z pochwy, należy przeprowadzić odpowiednie badania diagnostyczne (w tym wyłyżeczkowanie jamy macicy), aby wykluczyć chorobę nowotworową lub ciążę.

U niektórych kobiet może nie wystąpić krwawienie z odstawienia w okresie przerwy w przyjmowaniu tabletek. Jeśli produkt leczniczy Erlibelle nie był stosowany zgodnie z zaleceniami w CHPL w punkcie 4.2, przed pierwszym brakiem krwawienia z odstawienia lub gdy krwawienie z odstawienia nie wystąpiło dwukrotnie, należy wykluczyć ciążę przed kontynuowaniem stosowania złożonego doustnego środku antykoncepcyj nego.

Środki ostrożności dotycz ące przyjmowania

Produkt leczniczy Erlibelle zawiera laktozę jednowodną i nie powinien być stosowany u pacjentów z rzadko występuj ąc ą dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy (typu Lapp ) lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy (patrz CHPL : punkt 2).

Jeżeli występuje którykolwiek z poniższych stanów lub czynników ryzyka, przed rozpoczęciem stosowania złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego należy ocenić i omówić z kobietą indywidualny bilans korzyści i ryzyka związany ze stosowaniem tego produktu leczniczego. W przypadku pogorszenia, zaostrzenia lub wystąpienia po raz pierwszy któregokolwiek z wymienionych stanów lub czynników ryzyka kobieta powinna zgłosić się do lekarza prowadzącego. Lekarz zdecyduje, czy przyjmowanie złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego będzie kontynuowane.

Zaburzenia krążenia

Stosowanie złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego niesie zwiększone ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej w porównaniu z pacjentkami, które nie stosują takich metod antykoncepcji. Zwiększone ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej jest największe w pierwszym roku stosowania złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego.

Wyniki badań epidemiologicznych wykazały, że żylna choroba zakrzepowo-zatorowa u pacjentek stosujących doustne środki antykoncepcyjne z małą zawartością estrogenów (< 50 mikrogramów etynyloestradiolu ) występuje w zakresie od 20 przypadków na 100 000 kobieto-lat (dla złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych zawierających lewonorgestrel ) do 40 przypadków na 100 000 kobieto-lat (dla złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych zawierających dezogestrel i(lub) gestogen ). W porównaniu z 5 do 10 przypadków na 100 000 kobieto-lat u pacjentek, które nie stosują doustnych środków antykoncepcyjnych oraz 60 przypadków na 100 000 ciąż. Choroba zakrzepowo-zatorowa jest śmiertelna w 1 do 2% przypadków.

Badania epidemiologiczne wskazują również na związek stosowania złożonej doustnej antykoncepcji ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia zakrzepicy tętniczej (zawału mięśnia sercowego, przemijającego napadu niedokrwiennego, czy udaru mózgu).

U kobiet stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne bardzo rzadko opisywano występowanie zakrzepicy w innych naczyniach krwionośnych (np.: żył lub tętnic wątrobowych, krezkowych, nerkowych, mózgu, siatkówki). Nie ustalono jednoznacznie związku pomiędzy występowaniem wymienionych powyżej zdarzeń, a stosowaniem złożonych doustnych środków antykoncepcyj nych.

Objawy zakrzepicy żylnej lub tętniczej, incydentów zakrzepowo-zatorowych lub udaru naczyniowego mózgu mogą obejmować:

• nietypowy, jednostronny ból nogi i (lub) obrzęk

• nagły silny ból w klatce piersiowej, który może promieniować do lewego ramienia

• nagłą duszność

• nagłe napady kaszlu

• nietypowy, ciężki, długotrwały ból głowy

• nagłą częściową lub całkowitą utratę widzenia

• podwójne widzenie

• niewyraźną mowę lub afazję

• układowe zawroty głowy

• utratę przytomności z lub bez ogniskowego napadu padaczkowego

• osłabienie lub silne drętwienie, pojawiaj ące się nagle, dotycz ące jednej połowy lub jednej części ciała

• zaburzenia ruchowe

• "ostry" brzuch.

Czynniki zwiększaj ące ryzyko wystąpienia żylnych zaburzeń zakrzepowo-zatorowych u pacjentek stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne:

• wiek

• niektóre wrodzone, nabyte postacie zakrzepicy żylnej (tj. żylnych zaburzeń zakrzepowozatorowych u rodzeństwa lub rodziców w stosunkowo młodym wieku). Jeżeli podejrzewa się predyspozycje genetyczne, przed podjęciem decyzji o zastosowaniu produktu leczniczego Erlibelle , pacjentka powinna poradzić się lekarza.

• jeżeli to możliwe należy przerwać stosowanie doustnego produktu antykoncepcyjnego, co najmniej 4 tygodnie przed planowanym zabiegiem chirurgicznym lub w przypadku długotrwałego unieruchomienia, a leczenia nie należy wznawiać przed upływem co najmniej dwóch tygodni po odzyskaniu sprawności ruchowej. W przypadku, jeśli produkt leczniczy nie zostanie odstawiony w odpowiednim czasie, należy rozważyć wdrożenie profilaktyki przeciwzakrzepowej.

• otyłość (BMI - wskaźnik masy ciała powyżej 30 kg/m ² )

• brak jest zgody odnośnie roli żylaków i powierzchniowego zakrzepowego zapalenia żył w wystąpieniu po raz pierwszy lub nasileniu zakrzepicy żylnej.

Czynniki zwiększaj ące ryzyko wystąpienia tętniczych zaburzeń zakrzepowo-zatorowych u pacjentek stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne:

• wiek

• palenie tytoniu (pacjentkom w wieku powyżej 35 lat należy zalecić zaprzestanie palenia, jeżeli chcą stosować złożony doustny środek antykoncepcyjny) zaburzenia metabolizmu tłuszczów nadciśnienie tętnicze migrena otyłość (BMI - wskaźnik masy ciała powyżej 30 kg/m ² ) niektóre wrodzone, nabyte postacie żylnej trombofilii (tj. żylnych zaburzeń zakrzepowozatorowych u rodzeństwa lub rodziców w stosunkowo młodym wieku). Jeżeli podejrzewa się predyspozycje genetyczne, przed podjęciem decyzji o zastosowaniu produktu leczniczego Erlibelle , pacjentka powinna poradzić się lekarza.

• wada zastawkowa serca migotanie przedsionków, komorowe zaburzenia rytmu.

Obecność jednego poważnego czynnika ryzyka lub wielu czynników ryzyka wystąpienia choroby żylnej lub tętniczej może również stanowić przeciwwskazanie. Należy także wziąć pod uwagę możliwość leczenia przeciwzakrzepowego. Pacjentki stosuj ące złożony doustny środek antykoncepcyjny należy odpowiednio pouczyć, aby w przypadku wystąpienia objawów wskazujących na zakrzepicę skontaktowały się z lekarzem. W przypadku podejrzenia lub rozpoznania zakrzepicy, należy przerwać stosowanie złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego. Ze względu na teratogenne działanie terapii przeciwzakrzepowej (kumaryny) należy zastosować odpowiednie alternatywne metody antykoncepcji.

Należy uwzględnić zwiększone ryzyko wystąpienia choroby zakrzepowo-zatorowej w okresie połogu (w celu uzyskania dalszych informacji patrz CHPL : punkt 4.6 „Wpływ na płodność, ciążę i laktację")

Do innych chorób sprzyjających wystąpieniu zdarzeń niepożądanych ze strony układu krążenia zalicza się cukrzycę, toczeń rumieniowaty układowy, zespół hemolityczno-mocznicowy, przewlekłe nieswoiste zapalenia jelit (chorobę Leśniowskiego- Crohna lub wrzodziej ące zapalenie jelita grubego) oraz niedokrwistość sierpowatokrwinkową.

Zwiększenie częstości występowania i nasilenia migrenowych bólów głowy (co może stanowić objaw zwiastujący zaburzenia naczyniowe mózgu) w trakcie przyjmowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych może wymagać natychmiastowego zaprzestania stosowania złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego.

Nowotwory

Niektóre badania epidemiologiczne wskazały, że długotrwałe stosowanie złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych (> 5 lat) u kobiet może zwiększać ryzyko wystąpienia raka szyjki macicy. Jednakże nie wyjaśniono w jakim stopniu wpływają na to ryzyko zachowania seksualne oraz inne czynniki, takie jak wirus brodawczaka ludzkiego (Human Papilloma Virus , HPV).

W metaanalizie 54 badań epidemiologicznych wykazano, że istnieje nieznacznie zwiększone ryzyko względne (ang. Relative Risk , RR=1,24) wystąpienia raka piersi u kobiet aktualnie stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne. Zwiększone ryzyko stopniowo zanika w ciągu 10 lat od zakończenia przyjmowania złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego. Rak piersi rzadko występuje u kobiet przed 40 rokiem życia, tak więc zwiększona liczba rozpoznań tego nowotworu u kobiet aktualnie lub niedawno stosujących złożony doustny środek antykoncepcyjny jest niewielka w stosunku do całkowitego ryzyka wystąpienia raka piersi. Nie mniej jednak we wspomnianych badaniach nie dostarczono dowodów na istnienie związku przyczynowo-skutkowego.

Obserwowane zwiększone ryzyko może wynikać z wcześniejszego rozpoznawania raka piersi u kobiet stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne, skutków biologicznych stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych lub obu tych czynników łącznie. U kobiet, które stosowały złożone doustne środki antykoncepcyjne, rozpoznawany rak piersi jest zwykle mniej zaawansowany klinicznie niż u kobiet, które nigdy nie stosowały tych produktów leczniczych.

W rzadkich przypadkach, u kobiet stosujących złożone doustne środki antykoncepcyjne opisywano występowanie łagodnych gruczolaków wątroby. W pojedynczych przypadkach guzy te ulegały pęknięciu i prowadziło to do wystąpienia zagrażających życiu krwotoków do jamy brzusznej. U kobiet przyjmujących złożone doustne środki antykoncepcyjne w czasie diagnostyki różnicowej silnego bólu w nadbrzuszu, powiększenia wątroby lub objawów krwotoku do jamy brzusznej należy uwzględnić możliwość obecności nowotworu wątroby.

Przy zastosowaniu wysokich dawek złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych (50 mikrogramów etynyloestradiolu ) ryzyko wystąpienia raka endometrium lub raka jajnika zmniejsza się. Nie potwierdzono jeszcze czy dotyczy to również niskich dawek złożonych doustnych środków antykoncepcyj nych.

Inne stany

U kobiet z hipertrójglicerydemią lub dodatnim wywiadem rodzinnym w kierunku hipertrójglicerydemii może istnieć zwiększone ryzyko zapalenia trzustki podczas stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych.

Chociaż u wielu kobiet przyjmujących złożone doustne środki antykoncepcyjne obserwowano niewielkie zwiększenie ciśnienia tętniczego krwi, jednak rzadko rozpoznawano istotne klinicznie zwiększenie ciśnienia tętniczego krwi. Jednak w tych rzadkich przypadkach stosowanie złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego powinno być niezwłocznie przerwane. U pacjentek stosujących produkt leczniczy Erlibelle z istniejącym uprzednio nadciśnieniem tętniczym krwi, w przypadku utrwalonego nadciśnienia tętniczego lub znacznego zwiększenia ciśnienia tętniczego krwi, które nie reaguje na leczenie odpowiednimi przeciwnadciśnieniowymi produktami leczniczymi, leczenie złożonym doustnym środkiem antykoncepcyjnym musi być przerwane. Ponowne stosowanie złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych można rozważyć po uzyskaniu prawidłowych wartości ciśnienia tętniczego na skutek leczenia przeciwnadciśnieniowego.

Opisywano występowanie następujących stanów lub pogorszenie ich przebiegu zarówno w czasie ciąży, jak i podczas stosowania złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego, jednak nie dowiedziono w pełni istnienia związku pomiędzy tymi stanami, a stosowaniem złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego: żółtaczka i (lub) świąd związane z zastojem żółci, kamica żółciowa, porfiria, toczeń rumieniowaty układowy, zespół hemolityczno-mocznicowy, pląsawica Sydenhama , opryszczka ciężarnych, utrata słuchu związana z otosklerozą.

U kobiet z dziedzicznym obrzękiem naczynioruchowym, egzogenne estrogeny mogą wywoływać lub nasilać objawy tej choroby.

Ostre lub przewlekłe zaburzenia czynności wątroby mogą wymagać przerwania stosowania złożonego doustnego środka antykoncepcyjnego do czasu powrotu parametrów czynności wątroby do wartości prawidłowych. Nawrót żółtaczki cholestatycznej i (lub) świądu związanego z zastojem żółci, która po raz pierwszy wystąpiła w ciąży lub podczas poprzedniego stosowania innego doustnego środka antykoncepcyjnego, wymaga zaprzestania przyjmowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych.

Chociaż złożone doustne produkty antykoncepcyjne mogą mieć wpływ na insulinooporność i tolerancję glukozy, to nie ma dowodów potwierdzających konieczność zmiany ustalonej terapii przeciwcukrzycowej u kobiet przyjmujących złożone doustne środki antykoncepcyjne zawieraj ące małą dawkę estrogenów (< 0,05 mg etynyloestradiolu ). Niemniej jednak podczas stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych należy dokładnie monitorować stan kobiet chorujących na cukrzycę.

Podczas stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych obserwowano pogorszenie endogennej depresji, padaczki, choroby Leśniowskiego- Crohna oraz wrzodziejącego zapalenia okrężnicy.

Może pojawić się ostuda, zwłaszcza u kobiet, u których w przeszłości wystąpiła ostuda ciążowa. Kobiety predysponowane do występowania ostudy powinny unikać ekspozycji na słońce lub promieniowanie ultrafioletowe podczas stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych.

Zwiększenie aktywności AlAT

W czasie badań klinicznych z udziałem pacjentów zakażonych wirusem zapalenia wątroby typu C (ang. Hepatitis C Virus , HCV) leczonych produktami leczniczymi zawierającymi ombitaswir/parytaprewir/ rytonawir i dasabuwir z rybawiryną lub bez rybawiryny , zwiększenie aktywności AlAT (ALT) przekraczaj ące 5-krotność górnej granicy normy ( ULN ) występowało znacząco częściej wśród kobiet stosujących leki zawieraj ące etynyloestradiol , takie jak złożone hormonalne środki antykoncepcyjne (ang. combined hormonal contrceptives , CHCs ) - patrz CHPL : punkty 4.3 i 4.5.

Badania i konsultacje lekarskie

Przed rozpoczęciem lub powrotem do stosowania złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych należy zebrać pełny wywiad chorobowy (w tym wywiad rodzinny) oraz przeprowadzić dokładne badanie lekarskie i wykluczyć ciążę. Należy dokonać pomiaru ciśnienia tętniczego krwi oraz przeprowadzić badanie lekarskie, maj ąc na uwadze przeciwwskazania (patrz CHPL : punkt 4.3 „Przeciwwskazania") oraz ostrzeżenia (patrz CHPL : punkt 4.4). Należy poinformować również pacjentkę o konieczności dokładnego zapoznania się z treścią ulotki i zastosowania się do zawartych w niej zaleceń. Częstość i rodzaj badań powinny być oparte na przyjętych praktycznych wytycznych oraz dostosowane indywidualnie.

Należy poinformować pacjentkę, że doustne środki antykoncepcyjne nie chronią przed zakażeniem HIV (AIDS) oraz innymi chorobami przenoszonymi drogą płciową.

Zmniejszenie skuteczności

Skuteczność produktu leczniczego Erlibelle może być zmniejszona w przypadku np. pominięcia tabletki (patrz CHPL : punkt 4.2), wystąpienia wymiotów lub biegunki (patrz CHPL : punkt 4.2) lub równoczesnego

stosowania niektórych produktów leczniczych (patrz CHPL : punkt 4.5).

Nieregularne krwawienia

Podczas stosowania wszystkich złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych może wystąpić krwawienie śródcykliczne lub plamienie, zwłaszcza w pierwszych miesiącach stosowania tabletek. Dlatego ocena jakiegokolwiek krwawienia śródcyklicznego jest odpowiednia po około 3 miesiącach przyjmowania tabletek.

Jeśli nieregularne krwawienie utrzymuje się lub powtarza się po wcześniejszych regularnych cyklach, należy rozważyć przyczyny niehormonalne, podobnie jak w przypadku każdego nietypowego krwawienia z pochwy, należy przeprowadzić odpowiednie badania diagnostyczne (w tym wyłyżeczkowanie jamy macicy), aby wykluczyć chorobę nowotworową lub ciążę.

U niektórych kobiet może nie wystąpić krwawienie z odstawienia w okresie przerwy w przyjmowaniu tabletek. Jeśli produkt leczniczy Erlibelle nie był stosowany zgodnie z zaleceniami w CHPL w punkcie 4.2, przed pierwszym brakiem krwawienia z odstawienia lub gdy krwawienie z odstawienia nie wystąpiło dwukrotnie, należy wykluczyć ciążę przed kontynuowaniem stosowania złożonego doustnego środku antykoncepcyj nego.

Środki ostrożności dotycz ące przyjmowania

Produkt leczniczy Erlibelle zawiera laktozę jednowodną i nie powinien być stosowany u pacjentów z rzadko występuj ąc ą dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy (typu Lapp ) lub zespołem złego wchłaniania glukozy-galaktozy (patrz CHPL : punkt 2).