Dawkowanie standardowe
Midazolam jest silnie działającym lekiem uspokajającym, który wymaga zwiększania dawki
indywidualnie dla każdego pacjenta oraz powolnego podawania. Bezwzględnie zaleca się zwiększanie
dawki indywidualnie dla każdego pacjenta, gdyż pozwala to na bezpieczne uzyskanie pożądanego
poziomu sedacji odpowiedniego dla potrzeb klinicznych, fizycznego stanu pacjenta, wieku pacjenta
oraz innych leków stosowanych równocześnie. U dorosłych w wieku powyżej 60 lat, u osób
wyniszczonych lub przewlekle chorych oraz u dzieci i młodzieży dawkę należy ustalać z
zachowaniem ostrożności i z uwzględnieniem indywidualnych czynników ryzyka. Typowe
dawkowanie podano w tabeli poniżej .
Dodatkowe informacje szczegółowe podano w tekście znajdującym się za tabelą.
Wskazanie Dorośli w wieku < 60 lat Dorośli w wieku > = 60 lat Dzieci
oraz pacjenci
wyniszczeni lub
przewlekle chorzy
Płytka sedacja Podanie dożylne Podanie dożylne Podanie dożylne u
Dawka początkowa: 2,0- Dawka początkowa: 0,5- pacjentów w wieku od 6
2,5 mg 1,0 mg miesięcy do 5 lat
Jednorazowa dawka Jednorazowa dawka Dawka początkowa:
dodatkowa: 1 mg dodatkowa: 0,5-1,0 mg 0,05-0,10 mg/kg
Dawka całkowita: 3,5- Dawka całkowita: < 3,5 Dawka całkowita: < 6 mg
7,5 mg mg Podanie dożylne u
pacjentów w wieku od 6
do 12 lat
Dawka początkowa:
0,025-0,050 mg/kg
Dawka całkowita:
< 10 mg
Podanie doodbytnicze
u pacjentów w wieku
> 6 miesięcy
0,3-0,5 mg/kg
Podanie domięśniowe
u pacjentów w wieku od
1 do 15 lat
0,05-0,15 mg/kg
Premedykacja Podanie dożylne Podanie dożylne Podanie doodbytnicze
przed 1 -2 mg w dawkach Dawka początkowa: u pacjentów w wieku
znieczuleniem powtarzanych 0,5 mg > 6 miesięcy
Podanie domięśniowe Jeśli konieczne, dawkę 0,3-0,5 mg/kg
0,07-0,10 mg/kg można powoli zwiększać Podanie domięśniowe
Podanie domięśniowe u pacjentów w wieku od
0,025-0,050 mg/kg 1 do 15 lat
0,08-0,20 mg/kg
Indukcja Podanie dożylne Podanie dożylne
znieczulenia 0,15-0,20 mg/kg 0,05-0,15 mg/kg
(0,30-0,35 bez (0,15-0,30 bez
premedykacji) premedykacji)
Jako składnik o Podanie dożylne Podanie dożylne
działaniu Dawki przerywane Mniejsze dawki niż dawki
sedacyjnym w wynoszące 0,03- zalecane dla dorosłych w
znieczuleniu 0,10 mg/kg lub wlew wieku < 60 lat
kombinowanym ciągły w dawce
0,03-0,10 mg/kg/h
Sedacja na Podanie dożylne Podanie dożylne u
OIOM-ie Dawka wysycająca: 0,03-0,30 mg/kg zwiększana noworodków
każdorazowo o 1,0-2,5 mg urodzonych przed 32.
Dawka podtrzymująca: 0,03-0,20 mg/kg/h tygodniem ciąży
0,03 mg/kg/h
Podanie dożylne
u noworodków
urodzonych po 32.
tygodniu ciąży oraz
u dzieci w wieku do 6
miesięcy
0,06 mg/kg/h
Podanie dożylne u
pacjentów w wieku > 6
miesięcy
Dawka wysycająca:
0,05-0,20 mg/kg
Dawka podtrzymująca:
0,06-0,12 mg/kg/h
Dawkowanie w sedacji płytkiej
W celu uzyskania sedacji płytkiej przed interwencją diagnostyczną lub chirurgiczną midazolam
podawany jest dożylnie. Dawka musi być indywidualnie dobrana i w razie potrzeby stopniowo
zwiększana - nie powinna być podawana szybko ani w postaci pojedynczego bolusu. Początek
działania sedacyjnego leku ujawnia się w różnym czasie po podaniu - zależnie od stanu fizycznego
pacjenta oraz określonych okoliczności podania produktu leczniczego (np. szybkości z jaką podano
produkt leczniczy, wielkości dawki). Jeśli konieczne, można podać kolejne dawki produktu
leczniczego zależnie od indywidualnych potrzeb. Początek działania ujawnia się po około 2 minutach
od wstrzyknięcia. Efekt maksymalny uzyskiwany jest w ciągu około 5-10 minut.
Dorośli
Dożylne wstrzyknięcie midazolamu należy wykonywać powoli, z szybkością około 1 mg na 30
sekund.
U dorosłych w wieku poniżej 60 lat dawka początkowa wynosi 2,0-2,5 mg podawanych 5-10 minut
przed rozpoczęciem zabiegu. W razie potrzeby można podawać kolejne dawki po 1 mg. Stwierdzono,
że średnio podaje się łącznie 3,5-7,5 mg. Zazwyczaj nie jest konieczne stosowanie dawki całkowitej
przekraczającej 5 mg.
U dorosłych w wieku powyżej 60 lat oraz u pacjentów wyniszczonych lub przewlekle chorych dawkę
początkową należy zmniejszyć do 0,5-1,0 mg podawanych 5-10 minut przed rozpoczęciem zabiegu.
W razie potrzeby można podawać kolejne dawki po 0,5-1,0 mg. Ponieważ u tych pacjentów efekt
maksymalny może być osiągany wolniej, dodatkowe dawki midazolamu należy podawać w dużo
większych odstępach i z zachowaniem ostrożności. Zazwyczaj nie jest konieczne przekraczanie dawki
całkowitej wynoszącej 3,5 mg.
Dzieci
Podanie dożylne. Dawkę midazolamu należy zwiększać powoli do uzyskania pożądanego efektu
klinicznego. Dawkę początkową midazolamu należy podawać przez 2-3 minuty. Z oceną pełnego
efektu sedacyjnego przed rozpoczęciem zabiegu lub podaniem kolejnej dawki należy odczekać
dodatkowe 2-5 minut. Jeśli będzie konieczna głębsza sedacja, należy zwiększać dawkę małymi
ilościami do osiągnięcia odpowiedniego poziomu sedacji. Niemowlęta i małe dzieci w wieku poniżej 5
lat mogą wymagać znacznie większych dawek w przeliczeniu na kilogram masy ciała niż dzieci
starsze i młodzież.
• Dzieci w wieku poniżej 6 miesięcy: dzieci w wieku poniżej 6 miesięcy są szczególnie podatne
na obturację dróg oddechowych i hipowentylację. Z tego względu nie zaleca się stosowania
midazolamu w sedacji płytkiej u dzieci w wieku poniżej 6 miesięcy.
• Dzieci w wieku od 6 miesięcy do 5 lat: dawka początkowa wynosi
0,05-0,10 mg/kg. W celu osiągnięcia pożądanego efektu może być konieczne zastosowanie
dawki całkowitej sięgającej do 0,6 mg/kg, jednak nie powinno się przekraczać dawki całkowitej
wynoszącej 6 mg. Ze stosowaniem większych dawek może wiązać się przedłużona sedacja i
ryzyko hipowentylacji.
• Dzieci w wieku od 6 do 12 lat: dawka początkowa wynosi 0,025-0,050 mg/kg. Może być
konieczne zastosowanie dawki całkowitej sięgającej do 0,4 mg/kg, maksymalnie 10 mg. Ze
stosowaniem większych dawek może wiązać się przedłużona sedacja i ryzyko hipowentylacji.
• Dzieci i młodzież w wieku od 12 do 16 lat: dawkowanie jak u dorosłych.
Podanie doodbytnicze. Dawka całkowita midazolamu zazwyczaj mieści się w zakresie 0,3-0,5 mg/kg.
Podanie doodbytnicze roztworu z ampułki powinno być wykonywane z użyciem plastikowego
aplikatora zamocowanego na końcu strzykawki. Jeśli objętość roztworu, który ma zostać podany,
będzie zbyt mała, można rozcieńczyć go wodą do całkowitej objętości 10 ml. Dawkę całkowitą należy
podać jednorazowo - należy unikać powtórnego podania doodbytniczego.
Nie zaleca się stosowania tej metody u dzieci w wieku poniżej 6 miesięcy, gdyż dane dotyczące tej
populacji są ograniczone.
Podanie domięśniowe. Dawki stosowane mieszczą się w zakresie 0,05-0,15 mg/kg. Zazwyczaj nie jest
konieczne stosowanie dawki całkowitej przekraczającej 10 mg/kg. Tę drogę podawania należy
stosować w wyjątkowych wypadkach. Preferowane jest podanie doodbytnicze, gdyż podanie
domięśniowe jest bolesne.
U dzieci o masie ciała mniejszej niż 15 kg nie zaleca się stosowania roztworów midazolamu o stężeniu
przekraczającym 1 mg/ml. Roztwory o większym stężeniu należy rozcieńczać do stężenia 1 mg/ml.
Dawkowanie w znieczuleniu
Premedykacja
Premedykacja za pomocą midazolamu stosowana zaraz przed zabiegiem wywołuje sedację
(wywołanie senności lub ospałości oraz zmniejszenie lęku) oraz przedoperacyjne zaburzenia pamięci.
Midazolam można też podawać w skojarzeniu z cholinolitykami. W tym wskazaniu midazolam należy
podawać dożylnie lub domięśniowo (głęboko w duży mięsień) 20-60 minut przed indukcją
znieczulenia, przy czym u dzieci preferowaną drogą podawania jest droga doodbytnicza (patrz niżej).
Po zastosowaniu premedykacji obowiązkowe jest ścisłe i ciągłe monitorowanie stanu pacjenta, gdyż
wrażliwość na produkt leczniczy jest osobniczo zmienna i mogą pojawić się objawy przedawkowania.
Dorośli
Zalecana dawka stosowana w sedacji przedoperacyjnej oraz w celu uzyskania niepamięci zdarzeń w
okresie przedoperacyjnym u osób dorosłych z I i II grupy ryzyka okołooperacyjnego wg skali ASA w
wieku poniżej 60 lat wynosi 1-2 mg dożylnie (przy czym w razie potrzeby dawkę można powtarzać)
lub 0,07-0,10 mg/kg domięśniowo. U pacjentów w wieku powyżej 60 lat, u pacjentów wyniszczonych
lub przewlekle chorych którym podaje się midazolam dawkę należy zmniejszyć i indywidualnie
dostosować. Zalecana dawka początkowa w podaniu dożylnym wynosi 0,5 mg i powinna być wolno
zwiększana w razie potrzeby. W podaniu domięśniowym zaleca się stosowanie dawki 0,025-
0,050 mg/kg. W przypadku równoczesnego podawania leków narkotycznych dawkę midazolamu
należy zmniejszyć. Zazwyczaj stosowana dawka to 2-3 mg.
Dzieci i młodzież
Noworodki i niemowlęta w wieku poniżej 6 miesięcy:
Nie zaleca się stosowania produktu leczniczego u dzieci w wieku poniżej 6 miesięcy, gdyż dostępne
dane na ten temat są ograniczone.
Dzieci w wieku powyżej 6 miesięcy
Podanie doodbytnicze: dawkę całkowitą, zazwyczaj w zakresie 0,3-0,5 mg/kg, należy podać 15-30
minut przed indukcją znieczulenia. Podanie doodbytnicze roztworu z ampułki powinno być
wykonywane z użyciem plastikowego aplikatora zamocowanego na końcu strzykawki. Jeśli objętość
roztworu, który ma zostać podany, będzie zbyt mała, można rozcieńczyć go wodą do całkowitej
objętości 10 ml.
Podanie domięśniowe: ze względu na bolesność podania domięśniowego tę drogę należy
wykorzystywać jedynie w wyjątkowych wypadkach. Powinno się preferować drogę doodbytniczą.
Wykazano jednak, że midazolam podawany domięśniowo w dawkach w zakresie 0,08-0,20 mg/kg jest
skuteczny i bezpieczny. U dzieci w wieku 1 -15 lat konieczne jest stosowanie proporcjonalnie
większych dawek niż u dorosłych w przeliczeniu na masę ciała.
U dzieci o masie ciała mniejszej niż 15 kg nie zaleca się stosowania roztworów midazolamu o stężeniu
przekraczającym 1 mg/ml. Roztwory o większym stężeniu należy rozcieńczać do stężenia 1 mg/ml.
Indukcja znieczulenia
Dorośli
Jeśli midazolam jest stosowany do indukcji znieczulenia przed podaniem innych leków o działaniu
znieczulającym, reakcja pacjentów jest osobniczo zmienna. Dawkę należy stopniowo zwiększać do
osiągnięcia pożądanego efektu odpowiednio do wieku i stanu klinicznego pacjenta. W przypadku
stosowania midazolamu przed lub w skojarzeniu z innymi dożylnymi lub wziewnymi lekami
stosowanymi do indukcji znieczulenia dawka początkowa każdego z nich powinna być znacznie
zmniejszona, nawet do 25% zazwyczaj stosowanej dawki początkowej.
Pożądany poziom znieczulenia osiąga się poprzez stopniowe zwiększanie dawki. Dawka midazolamu
stosowana dożylnie do indukcji znieczulenia powinna być podawana powoli, małymi ilościami. Dawki
nie powinny być zwiększane o więcej niż 5 mg podanych w ciągu 20-30 sekund z zachowaniem 2
minutowego odstępu pomiędzy kolejnymi dawkami.
• U dorosłych w wieku poniżej 60 lat, którzy zostali poddani premedykacji, zazwyczaj wystarcza
dawka dożylna wynosząca 0,15-0,20 mg/kg.
• U dorosłych w wieku poniżej 60 lat, którzy nie zostali poddani premedykacji, dawka może być
większa (0,30-0,35 mg/kg dożylnie). W razie potrzeby, aby zakończyć indukcję, można
podawać dawki zwiększone o około 25% wartości dawki początkowej podanej danemu
pacjentowi. Indukcję można też zakończyć za pomocą wziewnych leków znieczulających. W
przypadkach opornych do indukcji można zastosować dawkę całkowitą sięgającą 0,6 mg/kg,
przy czym należy się liczyć z tym, że tak duże dawki przedłużą proces wybudzania.
• U dorosłych w wieku powyżej 60 lat, którzy zostali poddani premedykacji, oraz pacjentów
wyniszczonych lub przewlekle chorych dawkę należy znacznie zmniejszyć, np. do dawki w
zakresie 0,05-0,15 mg/kg podanej dożylnie przez 20-30 sekund z odczekaniem 2 minut na
efekt.
• U dorosłych w wieku powyżej 60 lat, którzy nie zostali poddani premedykacji, zwykle
wymagane jest użycie większej dawki midazolamu do wywołania indukcji znieczulenia. Zaleca
się stosowanie dawki początkowej wynoszącej 0,15-0,30 mg/kg. Pacjenci z ciężką chorobą
ogólno ustrojową lub wyniszczeniem którzy nie zostali poddani premedykacji zwykle
wymagają mniejszych dawek midazolamu do osiągnięcia indukcji znieczulenia. Początkowa
dawka wynosząca 0,15-0,25 mg/kg jest zazwyczaj wystarczająca.
Składnik o działaniu sedacyjnym w znieczuleniu kombinowanym
Dorośli
Midazolam może być stosowany jako składnik o działaniu sedacyjnym w znieczuleniu
kombinowanym, w postaci okresowych niewielkich dawek dożylnych (w zakresie dawek 0,03-
0,10 mg/kg), albo w postaci ciągłego wlewu dożylnego (w zakresie dawek 0,03-0,10 mg/kg/h), z
reguły w skojarzeniu z lekami przeciwbólowymi. Dawka i odstępy pomiędzy kolejnymi dawkami
uzależnione są od indywidualnej reakcji pacjenta.
U dorosłych w wieku powyżej 60 lat oraz u pacjentów wyniszczonych lub przewlekle chorych
konieczne będzie zastosowanie mniejszych dawek podtrzymujących.
Sedacja na oddziale intensywnej opieki medycznej
Zamierzony poziom sedacji osiągany jest poprzez stopniowe zwiększanie dawki midazolamu, a
następnie ciągły wlew albo powtarzane bolusy - zależnie od potrzeb klinicznych, stanu pacjenta,
wieku oraz jednocześnie stosowanych leków (patrz punkt 4.5).
Dorośli
Dożylna dawka wysycająca: wynosi 0,03-0,30 mg/kg i powinna być podawana powoli w dawkach
podzielonych. Każda dawka podzielona, w zakresie 1,0-2,5 mg, powinna być podawana przez
20-30 sekund, odczekując 2 minuty przed podaniem następnej. U pacjentów z hipowolemią, skurczem
naczyń lub hipotermią dawka wysycająca powinna być mniejsza lub zostać pominięta. W przypadku
podawania midazolamu w skojarzeniu z silnie działającymi lekami przeciwbólowymi jako pierwsze
powinny zostać podane leki przeciwbólowe, tak aby efekt sedatywny midazolamu mógł być
bezpiecznie dozowany na ewentualnie nałożony efekt sedacyjny leków przeciwbólowych.
Dożylna dawka podtrzymująca: dawki mogą mieścić się w zakresie 0,03-0,20 mg/kg/h. U pacjentów z
hipowolemią, skurczem naczyń lub hipotermią dawkę podtrzymującą należy zmniejszyć. Poziom
sedacji należy regularnie kontrolować. W przypadku długotrwałej sedacji może rozwinąć się
tolerancja wymagająca zwiększenia dawki.
Noworodki i niemowlęta w wieku poniżej 6 miesięcy
Midazolam należy podawać w ciągłym wlewie dożylnym, zaczynając od dawki 0,03 mg/kg/h
(0,5 mikrogramów/kg/min) w przypadku noworodków urodzonych przed 32. tygodniem ciąży lub od
dawki 0,06 mg/kg/h (1 mikrogram/kg/min) w przypadku noworodków urodzonych po 32. tygodniu
ciąży oraz dzieci w wieku poniżej 6 miesięcy.
U noworodków i niemowląt w wieku poniżej 6 miesięcy nie zaleca się stosowania dożylnych dawek
wysycających - zamiast tego wlew można przez pierwsze kilka godzin prowadzić z większą
szybkością, aby osiągnąć stężenie terapeutyczne leku w osoczu. Tempo wlewu należy dokładnie i
często oceniać, szczególnie po upływie pierwszych 24 godzin, tak aby podawać możliwie najmniejszą
skuteczną dawkę i zmniejszać ryzyko kumulacji leku w organizmie.
Konieczne jest uważne monitorowanie częstości oddechów i poziomu wysycenia hemoglobiny tlenem.
Dzieci w wieku powyżej 6 miesięcy
U zaintubowanych i wentylowanych mechanicznie pacjentów pediatrycznych, w celu uzyskania
pożądanego efektu klinicznego, dożylną dawkę wysycającą wynoszącą 0,05-0,20 mg/kg należy
podawać powoli przez co najmniej 2-3 minuty. Midazolamu nie należy podawać w postaci szybkiego
wstrzyknięcia dożylnego. Po podaniu dawki wysycającej należy rozpocząć ciągły wlew dożylny w
dawce 0,06-0,12 mg/kg/h (1-2 mikrogramów/kg/min). W razie konieczności szybkość wlewu można
zwiększyć lub zmniejszyć (zazwyczaj o 25% szybkości początkowej lub kolejnej) bądź podać
dodatkowe dawki dożylne midazolamu w celu zwiększenia lub utrzymania pożądanego efektu.
W przypadku rozpoczynania wlewu midazolamu u hemodynamicznie niewydolnych pacjentów
zwykle stosowana dawka wysycająca może być stopniowo zwiększana w niewielkich dawkach, a
pacjent powinien być monitorowany na wypadek wystąpienia objawów destabilizacji
hemodynamicznej, np. niedociśnienia. Chorzy ci są również podatni na wystąpienie wywołanej przez
midazolam depresji oddechowej i wymagają uważnego monitorowania częstości oddechów oraz
stopnia wysycenia hemoglobiny tlenem.
U wcześniaków, noworodków urodzonych o czasie oraz u dzieci o masie ciała poniżej 15 kg nie
zaleca się stosowania roztworów midazolamu o stężeniu przekraczającym 1 mg/ml. Roztwory o
większym stężeniu należy rozcieńczać do stężenia 1 mg/ml.
Stosowanie leku w populacjach szczególnych
Pacjenci z zaburzeniami czynności nerek
U pacjentów z zaburzeniami czynności nerek (klirens kreatyniny < 10 ml/min) farmakokinetyka
wolnego midazolamu po jednorazowym podaniu dożylnym jest podobna do farmakokinetyki u
zdrowych ochotników. Jednak w przypadku długotrwałego wlewu dożylnego u pacjentów
przebywających na oddziale intensywnej opieki medycznej (OIOM) średni czas trwania efektu
sedacyji w przypadku pacjentów z zaburzeniami czynności nerek był znacznie dłuższy, co
najprawdopodobniej było spowodowane kumulacją glukuronidu alfa-hydroksymidazolamu.
Brak specyficznych danych dotyczących pacjentów z ciężkmi zaburzeniami czynności nerek (klirens
kreatyniny poniżej 30 ml/min) otrzymujących midazolam w ramach indukcji znieczulenia.
Pacjenci z zaburzeniami czynności wątroby
Zaburzenia czynności wątroby zmniejszają klirens podanego dożylnie midazolamu, wydłużając okres
półtrwania w końcowej fazie eliminacji. Może to zatem powodować nasilenie i wydłużenie
klinicznych efektów działania leku. Wymaganą dawkę midazolamu można zmniejszyć, odpowiednio
monitorując parametry życiowe (patrz punkt 4.4).
Dzieci i młodzież
Patrz wyżej oraz patrz punkt 4.4.