DONEPEX

Donepezili hydrochloridum

Każda tabletka powlekana 5 mg zawiera 5 mg chlorowodorku donepezylu. Każda tabletka powlekana 10 mg zawiera 10 mg chlorowodorku donepezylu.

Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1.

Donepex jest przeciwwskazany u chorych, u których stwierdzono nadwrażliwość na chlorowodorek donepezylu, pochodne piperydyny bądź którąkolwiek substancję pomocniczą. Przeciwwskazane jest również stosowanie produktu Donepex u kobiet w ciąży.

Wśród objawów niepożądanych związanych z podawaniem chlorowodorku donepezylu najczęściej obserwowano biegunkę, skurcze mięśni, zmęczenie, nudności, wymioty i bezsenność.

Poniżej przedstawiono zaobserwowane objawy niepożądane, pogrupowane według układów narządowych i częstości występowania.

Częstość występowania działań niepożądanych: częste (> =1/100, < 1/10), niezbyt częste (> =1/1000, < 1/100), rzadkie (> =1/10000, < 1/1000).

Zakażenia i zarażenia pasożytnicze:

Częste: przeziębienia.

Zaburzenia metabolizmu i odżywiania:

Częste: anoreksja.

Zaburzenia psychiczne:

Częste: omamy**, pobudzenie**, agresywne zachowanie**.

Zaburzenia układu nerwowego:

Częste: omdlenia*, zawroty głowy, bezsenność. Niezbyt częste: napady padaczkowe*. Rzadkie: objawy pozapiramidowe

Zaburzenia serca:

Niezbyt częste: bradykardia.

Rzadkie: blok zatokowo-przedsionkowy, blok przedsionkowo-komorowy.

Zaburzenia żołądka i jelit:

Częste: biegunka, wymioty, nudności, zaburzenia żołądkowe.

Niezbyt częste: krwawienia z przewodu pokarmowego, choroba wrzodowa żołądka i

dwunastnicy.

Zaburzenia wątroby i dróg żółciowych:

Rzadkie: zaburzenia czynności wątroby, w tym zapalenie wątroby***.

Zaburzenia skóry i tkanki podskórnej:

Częste: wysypka, świąd.

Zaburzenia mięśniowo-szkieletowe i tkanki łącznej:

Częste: skurcze mięśni.

Zaburzenia nerek i dróg moczowych:

Częste: nietrzymanie moczu.

Zaburzenia ogólne i stany w miejscu podania:

Częste: ból głowy, uczucie zmęczenia, bóle.

Badania diagnostyczne:

Niezbyt częste: nieznaczne zwiększenie aktywności mięśniowej kinazy kreatynowej w surowicy.

Urazy i zatrucia:

Częste: wypadki

*Należy rozważyć możliwość wystąpienia bloku serca lub zahamowania zatokowego.

**Po zredukowaniu dawki bądź odstawieniu produktu, pacjenci przestali się uskarżać na te objawy.

***Należy rozważyć odstawienie produktu Donepex w przypadku wystąpienia niewyjaśnionego zaburzenia czynności wątroby.

- biegunka - skurcz mięśni - zmęczenie - nudności - wymioty - bezsenność

Dorośli/ pacjenci w podeszłym wieku

Dawka początkowa produktu to 5 mg, podawana raz na dobę. Produkt Donepex powinno się przyjmować doustnie, wieczorem, tuż przed snem.

Dawkę 5 mg na dobę powinno się utrzymywać przez okres co najmniej 1 miesiąca, po to, by móc ocenić skuteczność kliniczną produktu oraz by uzyskać stężenie stacjonarne donepezylu w surowicy.

Po ocenie skuteczności leczenia dawką 5 mg na dobę przez miesiąc, dawkę produktu Donepex można zwiększyć do 10 mg raz na dobę. Maksymalna zalecana dawka wynosi 10 mg na dobę.

Dawki donepezylu większe niż 10 mg na dobę nie były przebadane klinicznie.

Po przerwaniu leczenia widoczne jest stopniowe cofanie się korzystnych efektów działania donepezylu. Nie ma dowodów na występowanie efektu z odbicia po nagłym przerwaniu leczenia.

Dzieci:

Produkt Donepex nie jest zalecany do stosowania u dzieci.

Pacjenci z niewydolnością nerek

Ponieważ niewydolność nerek nie wpływa na klirens chlorowodorku donepezylu, u pacjentów z niewydolnością nerek można stosować podobny schemat dawkowania, jak w przypadku pacjentów z prawidłową czynnością nerek.

Pacjenci z niewydolnością wątroby

W związku z możliwym wystąpieniem dużych stężeń leku u pacjentów z łagodną bądź umiarkowaną niewydolnością wątroby (patrz punkt 5.2), zwiększanie dawki powinno odbywać się zgodnie z indywidualną tolerancją pacjenta.

Brak danych dotyczących stosowania produktu u pacjentów z ciężką niewydolnością wątroby.

Lek należy stos. zgodnie wg. wskazówek lekarza. Początkowa dawka dobowa wynosi 5 mg jednorazowo- przed snem. Po upływie miesiąca, w zależności od skuteczności leku, lekarz może zwiększyć dawkę do 10 mg. na dobę jednorazowo przed snem.

Leczenie powinno zostać rozpoczęte i nadzorowane przez lekarza, który ma doświadczenie w diagnozowaniu i leczeniu otępienia w chorobie Alzheimera.

Diagnoza powinna zostać przeprowadzona zgodnie z zaakceptowanymi wytycznymi (kryteria rozpoznawania otępienia wg DSM IV, ICD 10). Leczenie donepezylem należy podejmować tylko w tych przypadkach, gdy możliwa jest ciągła kontrola przyjmowania leku przez pacjenta. Leczenie podtrzymujące należy prowadzić tak długo, jak długo stwierdza się korzystne działanie produktu. Niezbędna jest zatem regularna ocena kliniczna działania leku. Odstawienie leku powinno rozważyć się wtedy, gdy nie stwierdza się już działania leczniczego. Nie można przewidzieć indywidualnej odpowiedzi pacjenta na leczenie. Nie przeprowadzono badań dotyczących stosowania donepezylu u pacjentów z ciężką postacią otępienia w chorobie Alzheimera, innymi typami otępienia lub innymi rodzajami zaburzeń pamięci (np. związanymi z procesami starzenia).

Znieczulenie ogólne

Pod wpływem donepezylu, który jest inhibitorem acetylocholinoesterazy, prawdopodobne jest nasilenie działania leków zwiotczających, będących pochodnymi sukcynylocholiny, stosowanymi podczas prowadzenia znieczulenia ogólnego.

Choroby układu krążenia

Farmakologiczne działanie inhibitorów acetylocholinoesterazy może powodować parasympatykomimetyczne działanie na częstość akcji serca (np. powodować bradykardię). Może to być szczególnie ważne u pacjentów z zespołem chorego węzła zatokowego lub z zaburzeniami przewodnictwa nadkomorowego (np. blokiem zatokowo-przedsionkowym lub przedsionkowo-komorowym).

Istnieją doniesienia o omdleniach i drgawkach. Podczas badania pacjentów należy wziąć pod uwagę możliwość bloku serca lub zahamowania zatokowego.

Choroby układu pokarmowego

Pacjenci szczególnie zagrożeni chorobą wrzodową, np. z chorobą wrzodową w wywiadzie oraz otrzymujący jednocześnie niesteroidowe leki przeciwzapalne, powinni znajdować się pod stałą kontrolą lekarską.

W badaniach klinicznych nie stwierdzono jednak, by donepezyl zwiększał w porównaniu z placebo ryzyko wystąpienia choroby wrzodowej bądź krwawień z przewodu pokarmowego.

Układ moczowo-płciowy

Chociaż leki o działaniu cholinomimetycznym mogą spowodować utrudnienie odpływu moczu z pęcherza moczowego, w badaniach klinicznych donepezylu działania tego nie zaobserwowano.

Układ nerwowy

Uważa się, że leki cholinomimetyczne mogą przyczyniać się do powstawania uogólnionych napadów drgawkowych. Skłonność do napadów drgawkowych może być też jednak objawem choroby Alzheimera. Cholinomimetyki mogą nasilać lub wywoływać objawy pozapiramidowe.

Choroby układu oddechowego

Ze względu na działanie cholinomimetyczne, inhibitory acetylocholinoesterazy należy ostrożnie stosować u pacjentów z astmą lub obturacyjną chorobą płuc w wywiadzie.

Ciężka niewydolność wątroby

Brak danych dotyczących stosowania u pacjentów z ciężką niewydolnością wątroby.

Nie należy stosować donepezylu jednocześnie z innymi inhibitorami acetylocholinoesterazy, agonistami bądź antagonistami układu cholinergicznego.

Pacjenci z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy typu Lapp lub złym wchłanianiem glukozy-galaktozy nie powinni przyjmować tego leku.

Leczenie powinno zostać rozpoczęte i nadzorowane przez lekarza, który ma doświadczenie w diagnozowaniu i leczeniu otępienia w chorobie Alzheimera.

Diagnoza powinna zostać przeprowadzona zgodnie z zaakceptowanymi wytycznymi (kryteria rozpoznawania otępienia wg DSM IV, ICD 10). Leczenie donepezylem należy podejmować tylko w tych przypadkach, gdy możliwa jest ciągła kontrola przyjmowania leku przez pacjenta. Leczenie podtrzymujące należy prowadzić tak długo, jak długo stwierdza się korzystne działanie produktu. Niezbędna jest zatem regularna ocena kliniczna działania leku. Odstawienie leku powinno rozważyć się wtedy, gdy nie stwierdza się już działania leczniczego. Nie można przewidzieć indywidualnej odpowiedzi pacjenta na leczenie. Nie przeprowadzono badań dotyczących stosowania donepezylu u pacjentów z ciężką postacią otępienia w chorobie Alzheimera, innymi typami otępienia lub innymi rodzajami zaburzeń pamięci (np. związanymi z procesami starzenia).

Znieczulenie ogólne

Pod wpływem donepezylu, który jest inhibitorem acetylocholinoesterazy, prawdopodobne jest nasilenie działania leków zwiotczających, będących pochodnymi sukcynylocholiny, stosowanymi podczas prowadzenia znieczulenia ogólnego.

Choroby układu krążenia

Farmakologiczne działanie inhibitorów acetylocholinoesterazy może powodować parasympatykomimetyczne działanie na częstość akcji serca (np. powodować bradykardię). Może to być szczególnie ważne u pacjentów z zespołem chorego węzła zatokowego lub z zaburzeniami przewodnictwa nadkomorowego (np. blokiem zatokowo-przedsionkowym lub przedsionkowo-komorowym).

Istnieją doniesienia o omdleniach i drgawkach. Podczas badania pacjentów należy wziąć pod uwagę możliwość bloku serca lub zahamowania zatokowego.

Choroby układu pokarmowego

Pacjenci szczególnie zagrożeni chorobą wrzodową, np. z chorobą wrzodową w wywiadzie oraz otrzymujący jednocześnie niesteroidowe leki przeciwzapalne, powinni znajdować się pod stałą kontrolą lekarską.

W badaniach klinicznych nie stwierdzono jednak, by donepezyl zwiększał w porównaniu z placebo ryzyko wystąpienia choroby wrzodowej bądź krwawień z przewodu pokarmowego.

Układ moczowo-płciowy

Chociaż leki o działaniu cholinomimetycznym mogą spowodować utrudnienie odpływu moczu z pęcherza moczowego, w badaniach klinicznych donepezylu działania tego nie zaobserwowano.

Układ nerwowy

Uważa się, że leki cholinomimetyczne mogą przyczyniać się do powstawania uogólnionych napadów drgawkowych. Skłonność do napadów drgawkowych może być też jednak objawem choroby Alzheimera. Cholinomimetyki mogą nasilać lub wywoływać objawy pozapiramidowe.

Choroby układu oddechowego

Ze względu na działanie cholinomimetyczne, inhibitory acetylocholinoesterazy należy ostrożnie stosować u pacjentów z astmą lub obturacyjną chorobą płuc w wywiadzie.

Ciężka niewydolność wątroby

Brak danych dotyczących stosowania u pacjentów z ciężką niewydolnością wątroby.

Nie należy stosować donepezylu jednocześnie z innymi inhibitorami acetylocholinoesterazy, agonistami bądź antagonistami układu cholinergicznego.

Pacjenci z rzadko występującą dziedziczną nietolerancją galaktozy, niedoborem laktazy typu Lapp lub złym wchłanianiem glukozy-galaktozy nie powinni przyjmować tego leku.

Obecnie dostępne są nieliczne informacje związane z klinicznym stosowaniem donepezylu, zatem możliwe jest, że nie zarejestrowano jeszcze wszystkich interakcji lekowych związanych ze stosowaniem produktu. Dlatego też należy zdawać sobie sprawę z wystąpienia nowych, dotychczas nieznanych interakcji donepezylu z innymi lekami. Donepezyl oraz żaden z jego metabolitów nie hamuje metabolizmu teofiliny, warfaryny, cymetydyny, ani digoksyny u ludzi. Digoksyna lub cymetydyna w skojarzeniu z donepezylem nie zaburzają jego metabolizmu.

W badaniach in vitro stwierdzono, że w przemianach metabolicznych donepezylu biorą udział izoenzymy 3A4 i 2D6 cytochromu P450. Badania nad interakcjami lekowymi przeprowadzone in vitro wykazały, że ketokonazol i chinidyna (inhibitory odpowiednio CYP3A4 i 2D6) hamują metabolizm donepezylu. Leki te, jak również inne inhibitory CYP3A4 (np. itrakonazol i erytromycyna) i inhibitory CYP2D6 (np. fluoksetyna) mogą zatem hamować metabolizm donepezylu.

W badaniu u zdrowych ochotników po podaniu ketokonazolu nastąpiło zwiększenie o około 30% stężenia donepezylu.

Leki powodujące indukcję enzymów mikrosomalnych wątroby, np. ryfampicyna, fenytoina, karbamazepina i alkohol mogą spowodować zmniejszenie stężenia donepezylu w surowicy.

Ponieważ nie jest możliwe do przewidzenia nasilenie indukcji enzymatycznej, łączenie donepezylu z wymienionymi lekami powinno być bardzo ostrożne. Chlorowodorek donepezylu ma możliwość współoddziaływania z lekami posiadającymi aktywność cholinolityczną. Może wystąpić synergizm z jednocześnie podawaną sukcynylocholiną, lekami hamującymi lub pobudzającymi przewodzenie cholinergiczne oraz beta-adrenolitykami.

Otępienie w chorobie Alzheimera może zaburzać zdolność prowadzenia pojazdów mechanicznych i obsługiwania urządzeń mechanicznych w ruchu. Ponadto donepezyl może wywoływać uczucie zmęczenia, zawroty głowy i powodować skurcze mięśni, szczególnie na początku leczenia i po każdorazowym zwiększeniu dawki. Zdolność pacjentów z chorobą Alzheimera leczonych donepezylem do prowadzenia pojazdów mechanicznych i obsługiwania urządzeń mechanicznych w ruchu powinna być regularnie oceniana przez lekarza prowadzącego.

Średnia śmiertelna dawka chlorowodorku donepezylu, po podaniu doustnym, wynosiła 45 mg/kg mc. dla myszy i 32 mg/kg mc. dla szczurów, co stanowi odpowiednio 225 i 160 krotność maksymalnej zalecanej dawki u ludzi - 10 mg na dobę. U zwierząt obserwowano zależne od dawki oznaki stymulacji cholinergicznej, przejawiające się poprzez: ruchy spontaniczne, przyjmowanie pozycji leżącej na brzuchu, chwiejny chód, łzawienie, drgawki kloniczne, spowolniony oddech, ślinotok, zwężenie źrenic, drganie pęczkowe mięśni i obniżoną temperaturę ciała.

Przedawkowanie inhibitorów cholinoesterazy może powodować przełom cholinergiczny, cechujący się ciężkimi nudnościami, wymiotami, ślinotokiem, poceniem się, bradykardią, spadkiem ciśnienia krwi, utrudnieniem oddychania, zapaścią i drgawkami. Narastanie osłabienia mięśniowego może spowodować śmierć, jeżeli obejmie mięśnie oddechowe. W przypadku przedawkowania leku należy zastosować środki ogólne, podtrzymujące czynności życiowe. Leki przeciwcholinergiczne, jak np. atropina, mogą być stosowane jako antidotum w przypadkach przedawkowania donepezylu.

Zaleca się dożylne podawanie siarczanu atropiny w stopniowo zwiększanych dawkach w zależności od efektu klinicznego: początkowo 1,0 mg do 2,0 mg dożylnie, następne dawki w zależności od stanu pacjenta. Opisywano nietypowe zmiany ciśnienia krwi i częstości pracy serca w przypadku stosowania innych środków cholinomimetycznych razem z czwartorzędowymi środkami przeciwcholinergicznymi. Nie wiadomo, czy donepezyl może zostać usunięty z organizmu poprzez zastosowanie dializy (hemodializy, otrzewnowej dializy czy hemofiltracji).