DURFENTA

Fentanyl Pfizer, 12 mikrogramów/godzinę, system transdermalny, plaster

Każdy system transdermalny zawiera 1,375 mg fentanylu w plastrze o powierzchni 5 cm2 i uwalnia 12 mikrogramów fentanylu na godzinę.

Fentanyl Pfizer, 25 mikrogramów/godzinę, system transdermalny, plaster

Każdy system transdermalny zawiera 2,75 mg fentanylu w plastrze o powierzchni 10 cm2 i uwalnia 25 mikrogramów fentanylu na godzinę.

Fentanyl Pfizer, 50 mikrogramów/godzinę, system transdermalny, plaster

Każdy system transdermalny zawiera 5,5 mg fentanylu w plastrze o powierzchni 20 cm2 i uwalnia 50 mikrogramów fentanylu na godzinę.

Fentanyl Pfizer, 75 mikrogramów/godzinę, system transdermalny, plaster

Każdy system transdermalny zawiera 8,25 mg fentanylu w plastrze o powierzchni 30 cm2 i uwalnia 75 mikrogramów fentanylu na godzinę.

Fentanyl Pfizer, 100 mikrogramów/godzinę, system transdermalny, plaster

Każdy system transdermalny zawiera 11 mg fentanylu w plastrze o powierzchni 40 cm2 i uwalnia

100 mikrogramów fentanylu na godzinę.

Substancja pomocnicza o znanym działaniu:

Pełny wykaz substancji pomocniczych, patrz punkt 6.1.

? Nadwrażliwość na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą.

? Ból ostry lub pooperacyjny, ze względu na brak możliwości dostosowania dawki w krótkim czasie.

? Ciężka depresja oddechowa.

Bezpieczeństwo stosowania plastra transdermalnego zawierającego fentanyl oceniano u 1854 dorosłych i dzieci uczestniczących w 11 badaniach klinicznych (badanie z podwójnie ślepą próbą [placebo lub aktywna kontrola] plastra transdermalnego zawierającego fentanyl i(lub) otwarte badanie [brak kontroli lub aktywna kontrola] plastra transdermalnego zawierającego fentanyl) dotyczących leczenia chronicznego bólu, w tym pochodzenia nowotworowego i nienowotworowego. Uczestnicy stosowali przynajmniej jedną dawkę plastra transdermalnego zawierającego fentanyl, a ich obserwacja dostarczyła danych dotyczących bezpieczeństwa. Dane dotyczące bezpieczeństwa zebrane w trakcie tych badań klinicznych, wskazują, że do najczęściej zgłaszanych działań niepożądanych leku należały (częstość wyrażona w %): nudności (35,7%), wymioty (23,2%), zaparcia (23,1%), senność (15,0%), zawroty głowy (13,1%) i ból głowy (11,8%).

Poniżej przedstawiono działania niepożądane zgłaszane podczas stosowania plastrów zawierających fentanyl w trakcie wspomnianych badań klinicznych (w tym działania niepożądane wymienione powyżej) oraz zgłaszane po dopuszczeniu produktu do obrotu.

Zastosowano następujące kryteria podziału częstości występowania działań niepożądanych: bardzo często (> =1/10); często (> =1/100 do < 1/10); niezbyt często (> =1/1000 do < 1/100); rzadko (> =1/10,000 do < 1/1000), bardzo rzadko (< 1/10,000) oraz częstość nieznana (nie może być określona na podstawie dostępnych danych.

Dzieci i młodzież

Profil działań niepożądanych u dzieci i młodzieży leczonych produktem Fentanyl Pfizer był podobny do profilu obserwowanego u dorosłych. Nie zidentyfikowano żadnego ryzyka u dzieci i młodzieży ponad to, którego należy oczekiwać stosuj ąc opioidy w łagodzeniu bólu związanego z ciężkimi schorzeniami. Nie wykazano również, aby istniało szczególne, związane z wiekiem, ryzyko stosowania produktu Fentanyl Pfizer u dzieci w wieku 2 lat i starszych podczas stosowania leku zgodnie ze wskazaniami. Bardzo często zgłaszanymi działaniami niepożądanymi w badaniach klinicznych z udziałem dzieci były: gorączka, wymioty oraz nudności.

Podobnie jak w przypadku innych opioidowych leków przeciwbólowych, wielokrotne stosowanie produktu Fentanyl Pfizer może spowodować rozwinięcie się tolerancji, uzależnienia fizycznego i psychicznego (patrz punkt 4.4).

U niektórych pacjentów, po zmianie z wcześniej stosowanego opioidowego leku przeciwbólowego na Fentanyl Pfizer, lub w przypadku nagłego przerwania leczenia mogą wystąpić objawy odstawienia opioidów (takie jak nudności, wymioty, biegunka, niepokój oraz dreszcze) (patrz punkt 4.2). Zgłaszano przypadki występowania objawów odstawienia u noworodków, których matki stosowały przewlekle plastry zawierające fentanyl w okresie ciąży (patrz punkt 4.6).

Zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych

Po dopuszczeniu produktu leczniczego do obrotu istotne jest zgłaszanie podejrzewanych działań niepożądanych. Umożliwia to nieprzerwane monitorowanie stosunku korzyści do ryzyka stosowania produktu leczniczego. Osoby należące do fachowego personelu medycznego powinny zgłaszać wszelkie podejrzewane działania niepożądane za pośrednictwem Departamentu Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, e-mail: adr@urpl.gov.pl

Nie ma możliwości zapewnienia wymiennego stosowania przez pacjentów różnych systemów transdermalnych zawierających fentanyl. Dlatego należy podkreślić, że pacjenci nie powinni zamieniać stosowanego produktu zawierającego fentanyl na inny bez uprzedniej specjalistycznej konsultacji z pracownikiem służby zdrowia.

Wybór dawki początkowej

Odpowiednia dawka początkowa fentanylu powinna być ustalona na podstawie informacji dotyczących wcześniejszego stosowania opioidów przez pacjenta. Stosowanie fentanylu zaleca się u pacjentów, którzy rozwinęli tolerancję na opioidy. Należy również wziąć pod uwagę obecny ogólny stan zdrowia i stan kliniczny pacjenta, w tym masę ciała, wiek, stopień osłabienia oraz stopień tolerancji na opioidy.

Dorośli

Pacjenci, którzy rozwinęli tolerancję na opioidy

W celu zamiany doustnie lub parenteralnie stosowanych opioidów na fentanyl należy zastosować procedurę Przeliczanie potencjału analgetycznego przedstawioną poniżej. Dawkowanie może być następnie zwiększane lub zmniejszane w razie potrzeby o 12 mcg/h lub 25 mcg/h, aby osiągnąć minimalną skuteczną dawkę fentanylu, zależną od odpowiedzi klinicznej i dodatkowego zapotrzebowania na leki przeciwbólowe.

Pacjenci wcześniej nieprzyjmujący opioidów

Zwykle stosowana dawka fentanylu u pacjentów nieprzyjmujących wcześniej opioidów nie powinna przekraczać 25 mcg/h.

Doświadczenie kliniczne u pacjentów, którzy wcześniej nie przyjmowali opioidów, jest ograniczone. W sytuacji, gdy wybór leczenia fentanylem uważa się za właściwy dla pacjentów wcześniej nieprzyjmujących opioidów, zaleca się zastosować początkowo małe dawki opioidów o natychmiastowym uwalnianiu ( np. morfina, hydromorfon, oksykodon, tramadol i kodeina) w celu osiągnięcia dawki ekwianalgetycznej odpowiadającej uwalnianiu 25 mcg/h fentanylu. Pacjenci wówczas mogą być przestawieni na fentanyl w dawce 25 mcg/h . Dawkowanie może być następnie zwiększane lub zmniejszane w razie potrzeby o 12 mcg/h lub 25 mcg/h tak, aby osiągnąć najmniejszą skuteczną dawkę fentanylu zależną od odpowiedzi klinicznej i dodatkowego zapotrzebowania na leki przeciwbólowe (patrz również punkt 4.4 Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania).

Zmiana leczenia z innych leków opioidowych

W przypadku zmiany opioidów podawanych doustnie lub pozajelitowo na leczenie fentanylem, dawkę początkową należy wyliczyć następująco:

[1] Ustalić ilość leków przeciwbólowych wymaganą w ciągu ostatnich 24 godzin.

2 Przeliczyć otrzymaną sumę na równoważną przeciwbólowo dawkę doustną morfiny zgodnie z Tabelą 1.

3 Równoważną dawkę fentanylu należy ustalić następująco:

a) zgodnie z Tabelą 2 dla pacjentów, u których istnieje potrzeba rotacji opioidowej (współczynnik przeliczeniowy doustnej morfiny na przezskórny fentanyl wynosi 150:1),

b) zgodnie z Tabelą 3 dla pacjentów otrzymujących stałą i dobrze tolerowaną terapię opioidami (współczynnik przeliczeniowy doustnej morfiny na przezskórny fentanyl wynosi 100:1).

Tabela 1: Przeliczenie potencjału analgetycznego

Wszystkie dawki przedstawione w tabeli odpowiadają przeciwbólowemu działaniu 10 mg morfiny podanej pozajelitowo.

Tabela 2: Zalecana początkowa dawka fentanylu w postaci przezskórnej ustalona na podstawie doustnej dawki dobowej morfiny (dla pacjentów ustabilizowanych kilkutygodniową terapią morfiną podawaną doustnie lub opioidami o natychmiastowym uwalnianiu, oraz pacjentów wymagających rotacji opioidowej)

Tabela 3: Zalecana dawka początkowa fentanylu w postaci przezskórnej ustalona na podstawie dobowej dawki doustnej morfiny (dla pacjentów na stabilnej i dobrze tolerowalnej terapii opioidowej trwającej dłuższy czas, oraz pacjentów wymagających rotacji opioidowej)

Przez połączenie kilku systemów transdermalnych można uzyskać szybkość uwalniania fentanylu większą niż 100 mikrogramów/godzinę.

Początkową ocenę maksymalnego efektu przeciwbólowego produktu Fentanyl Pfizer można przeprowadzić nie wcześniej niż po 24 godzinach noszenia systemu transdermalnego. Jest to spowodowane stopniowym zwiększaniem się stężenia fentanylu w surowicy w ciągu 24 godzin po aplikacji plastra.

W ciągu pierwszych 12 godzin od zmiany na produkt Fentanyl Pfizer pacjent w dalszym ciągu otrzymuje poprzedni lek przeciwbólowy w dotychczasowej dawce, a w ciągu następnych 12 godzin należy go podawać w razie potrzeby.

Zwiększanie dawki i leczenie podtrzymujące

System transdermalny należy zmieniać co 72 godziny. Dawkę należy zwiększać indywidualnie aż do uzyskania działania przeciwbólowego. U pacjentów, którzy odczuwają znaczne zmniejszenie skuteczności w ciągu 48 do 72 godzin po nałożeniu, może być konieczna wymiana systemu transdermalnego Fentanyl Pfizer po 48 godzinach.

Plastry o szybkości uwalniania 12 mikrogramów/godzinę są odpowiednie do dostosowywania dawkowania w zakresie małych dawek. Jeśli pod koniec okresu stosowania pierwszego systemu transdermalnego skuteczność przeciwbólowa jest niewystarczająca, dawkę można zwiększyć po 3 dniach aż do osiągnięcia pożądanego działania u każdego pacjenta. Zwykle dawkę należy zwiększać o 12 lub 25 mikrogramów /godzinę, należy przy tym wziąć pod uwagę zapotrzebowanie pacjenta na inne leki przeciwbólowe i nasilenie odczuwanego bólu. Pacjenci mogą wymagać okresowego podawania dodatkowych dawek krótko działającego leku przeciwbólowego w celu opanowania bólu przebijającego. Jeśli dawka produktu Fentanyl Pfizer będzie większa niż 300 mikrogramów /godzinę, należy rozważyć zastosowanie dodatkowych lub innych metod leczenia bólu, albo podanie opioidów inną drogą.

Jeżeli konieczne jest zastosowanie dawki większej niż dawka równoważna 500 mg morfiny, należy ponownie ocenić skuteczność zastosowanej terapii opioidowej.

Po zmianie długotrwałego leczenia morfiną na przezskórną terapię fentanylem opisywano występowanie objawów odstawienia, mimo uzyskania wystarczającego działania przeciwbólowego. Jeśli wystąpią takie objawy, zaleca się zastosowanie małych dawek krótko działającej morfiny.

Zmiana lub zakończenie leczenia

Jeżeli konieczne jest przerwanie stosowania systemu transdermalnego, zmiana na inny lek opioidowy powinna przebiegać stopniowo, począwszy od małej dawki, którą zwiększa się powoli. Należy tak postępować, ponieważ stężenia fentanylu zmniejszają się stopniowo po usunięciu plastra i potrzeba co najmniej 17 godzin na zmniejszenie stężenia fentanylu w surowicy o 50%. Ogólną zasadą jest, że opioidowe leki przeciwbólowe należy odstawiać stopniowo w celu uniknięcia objawów odstawienia (takich jak nudności, wymioty, biegunka, lęk i drżenie mięśniowe). Tabeli 2 i 3 nie należy stosować do zmiany leczenia z fentanylu w postaci przezskórnej na morfinę.

Czas stosowania

System transdermalny należy zmienić po 72 godzinach. W pojedynczych przypadkach, gdy konieczna jest jego wcześniejsza zmiana, nie należy tego robić przed upływem 48 godzin, gdyż w przeciwnym

razie może zwiększyć się średnie stężenie fentanylu we krwi. Nowy system transdermalny należy zawsze umieszczać w innym miejscu niż poprzedni. To samo miejsce można ponownie wykorzystać dopiero po upływie 7 dni. Działanie przeciwbólowe może utrzymywać się jeszcze przez jakiś czas po usunięciu systemu transdermalnego.

Jeśli po usunięciu systemu transdermalnego pozostaną na skórze jego resztki, można je zmyć mydłem z dużą ilością wody. W żadnym wypadku nie należy stosować w tym celu alkoholu lub innych rozpuszczalników, gdyż mogą one przenikać w głąb skóry pod wpływem działania systemu transdermalnego.

Zwiększanie dawki i leczenie podtrzymujące

Jeśli działanie przeciwbólowe produktu Fentanyl Pfizer jest niewystarczające, należy podać dodatkową dawkę morfiny lub innego krótko działającego opioidu. Zależnie od potrzeby zastosowania leku przeciwbólowego i nasilenia bólu u dziecka, można podjąć decyzję o zastosowaniu większej ilości systemów transdermalnych. Dawkę należy dostosowywać stopniowo o 12 mikrogram/godzinę.

Stosowanie u pacjentów w podeszłym wieku

Badania, w których fentanyl podawano dożylnie sugerują, że u pacjentów w podeszłym wieku klirens fentanylu może być zmniejszony, okres półtrwania wydłużony, a wrażliwość na działanie leku większa niż u pacjentów młodszych. Jednak badania z zastosowaniem systemów transdermalnych z fentanylem u pacjentów w podeszłym wieku nie wykazały znaczących różnic w farmakokinetyce fentanylu w porównaniu do młodych pacjentów, choć obserwowano u nich tendencję do większego stężenia fentanylu w surowicy. Pacjentów w podeszłym wieku lub wyniszczonych należy starannie obserwować, czy nie występuj ą u nich objawy przedawkowania i w razie konieczności zmniejszyć dawkę (patrz punkty 4.4 i 5.2).

Zaburzenia czynności wątroby lub nerek

Pacjentów z zaburzeniami czynności wątroby lub nerek należy uważnie obserwować i w razie konieczności zmniejszyć dawkę (patrz punkt 4.4).

Dzieci i młodzież

Produkt Fentanyl Pfizer można stosować wyłącznie u dzieci, które tolerują leczenie opioidami (w wieku od 2 do 16 lat), i u których stosowane są leki przeciwbólowe w dawce równoważnej co najmniej 30 mg morfiny podawanej doustnie. W celu przeliczenia dawki opioidów podawanych doustnie lub pozajelitowo na dawkę produktu Fentanyl Pfizer, należy odnieść się do tabeli przeliczenia potencjału analgetycznego (Tabela 1) oraz zalecanych dawek produktu Fentanyl Pfizer ustalonych na podstawie dobowej dawki morfiny (Tabela 4).

Tabela 4. Zalecana dawka produktu Fentanyl Pfizer, obliczona na podstawie dobowej dawki morfiny podawanej doustnie1

1W badaniach klinicznych podane zakresy dawek dobowych morfiny podawanej doustnie były podstawą do zamiany na dawki produktu Fentanyl Pfizer

2Zamiana na dawki produktu Fentanyl Pfizer większe niż 25 mcg/h jest taka sama dla dorosłych i dzieci.

Dostępne informacje z badań klinicznych u dzieci, które otrzymują ponad 90 mg doustnej morfiny na dobę, są ograniczone. W badaniach z udziałem dzieci i młodzieży wymaganą dawkę fentanylu w systemie transdermalnym obliczano w następujący sposób: 30 mg do 45 mg doustnej morfiny na dobę lub odpowiadająca jej dawka opioidu była zastępowana przez jeden system transdermalny Fentanyl Pfizer, uwalniający 12 mikrograma fentanylu na godzinę. Należy zauważyć, że taki schemat dawkowania dla dzieci ma zastosowanie wyłącznie do zmiany leczenia z doustnej morfiny (lub jej równoważników) na systemy transdermalne Fentanyl Pfizer. Nie można go natomiast zastosować do

zmiany leczenia z systemów transdermalnych Fentanyl Pfizer na inne opioidy ze względu na możliwość przedawkowania.

Działanie przeciwbólowe pierwszej dawki systemu transdermalnego Fentanyl Pfizer nie będzie optymalne przez pierwsze 24 godziny. Dlatego podczas pierwszych 12 godzin po zmianie na system transdermalny Fentanyl Pfizer pacjent powinien otrzymywać zwykłą dawkę poprzednio stosowanego leku przeciwbólowego. W trakcie następnych 12 godzin jego dawkę należy ustalać zgodnie z zapotrzebowaniem klinicznym.

Ze względu na to, że największe stężenie fentanylu występuje po upływie 12 do 24 godzin leczenia, zaleca się kontrolowanie przez co najmniej 48 godzin po rozpoczęciu leczenia fentanylem, czy u pacjenta nie występuj ą działania niepożądane, które mogą obejmować hipowentylację (patrz również punkt 4.4), bądź stopniowe zwiększanie dawki .

Sposób podawania

Niezwłocznie po wyjęciu plastra z opakowania i usunięciu warstw zabezpieczających, należy nakleić plaster na nieowłosioną partię skóry górnej części ciała (klatki piersiowej, pleców lub górnej części ramienia). W celu usunięcia owłosienia należy użyć nożyczek zamiast maszynki do golenia. Przed aplikacją skóra powinna być dokładnie umyta czystą wodą (bez środków myjących) i dokładnie osuszona. System transdermalny należy nakleić, dociskając lekko dłonią przez około 30 sekund. Skóra w miejscu aplikacji plastra powinna być wolna od mikrouszkodzeń (powstałych np. w wyniku napromieniowania lub golenia) oraz podrażnień.

Systemu transdermalnego nie należy przecinać, ponieważ brak jest danych dotyczących jakości, skuteczności oraz bezpieczeństwa działania podzielonych plastrów.

Ponieważ system transdermalny jest zabezpieczony zewnętrzną folią wodoodporną, może pozostawać na skórze podczas kąpieli pod prysznicem.

Czasami może zachodzić konieczność dodatkowego doklejenia systemu transdermalnego plastrem. Podczas intensywnego zwiększania dawki może zabraknąć wolnej powierzchni do dalszego zwiększania dawki.

PACJENCI, U KTÓRYCH WYSTĄPIŁY CIĘŻKIE DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE POWINNI BYĆ OBSERWOWANI PRZEZ CO NAJMNIEJ 24 GODZINY PO USUNIĘCIU PRODUKTU LECZNICZEGO FENTANYL PFIZER, PONIEWAŻ OBJAWY KLINICZNE WSKAZUJĄ, IŻ STĘŻENIA FENTANYLU W SUROWICY ZMNIEJSZAJĄ SIĘ STOPNIOWO O OKOŁO 50 % W CIĄGU 17 GODZIN(ZAKRES 13-22).

Jednoczesne stosowanie agonistów i antagonistów opioidów

Jednoczesne stosowanie z buprenorfiną, nalbufiną lub pentazocyną nie jest zalecane (patrz również punkt 4.5 Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji).

Fentanyl Pfizer należy przechowywać w miejscu niedostępnym dla dzieci zarówno przed jak i po użyciu.

W przypadku wystąpienia ciężkiego działania niepożądanego pacjent powinien być obserwowany przez 24 godziny po usunięciu systemu transdermalnego ze względu na okres półtrwania fentanylu (patrz punkt 5.2)

U pacjentów z przewlekłym, nienowotworowym bólem bardziej wskazane może być rozpoczęcie leczenia silnymi opioidami o natychmiastowym uwalnianiu (np. morfiną) i przepisanie fentanylu w systemie transdermalnym po ustaleniu skuteczności i optymalnej dawki silnego opioidu.

Nie należy rozcinać plastrów produktu Fentanyl Pfizer. Nie należy używać plastrów, które zostały rozdzielone, przecięte lub w jakikolwiek sposób uszkodzone.

Ból przebijający

Badania wykazały, że niemal wszyscy pacjenci, mimo leczenia systemami transdermalnymi fentanylu, wymagają dodatkowego podawania silnie działających leków o szybkim uwalnianiu, by opanować ból przebijający.

Depresja oddechowa

Podobnie jak w przypadku innych silnie działających opioidów, u niektórych pacjentów może występować depresja oddechowa po zastosowaniu produktu Fentanyl Pfizer. Wszystkich pacjentów należy obserwować, czy nie występuje u nich to powikłanie. Depresja oddechowa może się utrzymywać po usunięciu systemu transdermalnego. Prawdopodobieństwo wystąpienia depresji oddechowej zwiększa się wraz ze zwiększeniem dawki (patrz punkt 4.9). Substancje czynne działające na OUN mogą pogłębiać depresję oddechową (patrz punkt 4.5). U pacjentów z istniejącą depresją oddechową fentanyl można stosować tylko z zachowaniem ostrożności i w małej dawce.

Zespół serotoninowy

Należy zachować ostrożność podczas stosowania leku Fentanyl Pfizer jednocześnie z lekami wpływającymi na serotoninergiczny układ neuroprzekaźnikowy.

Potencjalnie zagrażający życiu zespół serotoninowy może wystąpić podczas jednoczesnego stosowania leków serotoninergicznych (takich jak inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny -SSRI), inhibitorów zwrotnego wychwytu serotoniny i noradrenaliny (SNRI) oraz leków, które zaburzają metabolizm serotoniny (w tym inhibitorów monoaminooksydazy - MAO), w zalecanych dawkach. Zespół serotoninowy może obejmować zmiany stanu psychicznego (np. pobudzenie, omamy, śpiączkę), zaburzenia układu autonomicznego (np. tachykardię, zmiany ciśnienia tętniczego, hipertermię), zaburzenia nerwowomięśniowe (np. hiperrefleksja, zaburzenia koordynacji, sztywność) i (lub) objawy ze strony układu pokarmowego (np. nudności, wymioty, biegunka).

W razie podejrzenia wystąpienia zespołu serotoninowego należy natychmiast przerwać stosowanie produktu leczniczego Fentanyl Pfizer.

Przewlekłe choroby płuc

U pacjentów z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc lub innymi chorobami układu oddechowego Fentanyl Pfizer może spowodować cięższe działania niepożądane, takie jak zmniejszenie napędu oddechowego i zwiększenie oporu w drogach oddechowych.

Uzależnienie od leków i ewentualne nadużywanie

Tolerancja oraz fizyczne i psychiczne uzależnienie może rozwinąć się w wyniku wielokrotnego stosowania opioidów.

Rzadko dochodzi do uzależnienia jatrogennego w wyniku stosowania opioidów. W przypadku pacjentów, którzy kiedykolwiek w przeszłości byli uzależnieni od środków farmakologicznych lub nadużywali alkoholu, istnieje większe ryzyko uzależnienia i nadużywania stosowanych opioidów. Pacjenci, u których występuje podwyższone ryzyko nadużywania leków opioidowych, mogą być nadal właściwie leczeni z zastosowaniem postaci leków opioidowych o zmodyfikowanym uwalnianiu, jednak konieczne będzie monitorowanie, czy nie występuj ą u nich objawy niewłaściwego użycia, nadużywania lub uzależnienia od leku. Fentanyl może być nadużywany w sposób podobny do innych agonistów opioidowych. Nadużywanie lub celowe, niezgodne z zaleceniami użycie produktu leczniczego Fentanyl Pfizer może prowadzić do przedawkowania i (lub) zgonu.

Zwiększone ciśnienie śródczaszkowe

Lek Fentanyl Pfizer należy stosować ostrożnie u pacjentów, którzy mogą być szczególnie wrażliwi na skutki retencji dwutlenku węgla w obrębie jamy czaszki, np. u pacjentów z objawami zwiększonego ciśnienia śródczaszkowego, z zaburzeniami świadomości lub śpiączką. Lek Fentanyl Pfizer należy stosować ostrożnie u pacjentów z nowotworami mózgu.

Choroby serca

Fentanyl może powodować bradykardię, dlatego należy zachować ostrożność podczas jego stosowania u pacjentów z bradyarytmią.

Opioidy mogą powodować niedociśnienie tętnicze, zwłaszcza u pacjentów z hipowolemią. Przed rozpoczęciem leczenia fentanylem w postaci systemu transdermalnego należy skorygować współistniejące, objawowe niedociśnienie i (lub) hipowolemię.

Zaburzenia czynności wątroby

Fentanyl jest metabolizowany w wątrobie do nieczynnych związków, dlatego zaburzenia czynności wątroby mogą opóźnić jego eliminację. Pacjenci z zaburzeniami czynności wątroby stosujący produkt Fentanyl Pfizer powinni być poddani uważnej obserwacji na wypadek wystąpienia objawów toksyczności fentanylu. W razie konieczności należy zmniejszyć dawkę produktu Fentanyl Pfizer (patrz punkt 5.2).

Zaburzenia czynności nerek

Mniej niż 10% dawki fentanylu jest wydalane w niezmienionej postaci przez nerki. W przeciwieństwie do morfiny, nieznane są czynne metabolity fentanylu wydalane drogą nerkową. Dane uzyskane po podaniu dożylnym fentanylu pacjentom z niewydolnością nerek wskazują, że dializoterapia może zmieniać objętość dystrybucji fentanylu. Może to wpływać na stężenia fentanylu w surowicy. Pacjentów z zaburzeniami czynności nerek otrzymujących produkt Fentanyl Pfizer należy dokładnie obserwować, czy nie występuj ą u nich działania toksyczne fentanylu i w razie konieczności zmniejszyć dawkę (patrz punkt 5.2).

Gorączka / zewnętrzne źródła ciepła

Model farmakokinetyczny sugeruje, że stężenie fentanylu we krwi może zwiększyć się o jedną trzecią, jeśli temperatura skóry podniesie się do 40°C. Z tego względu pacjentów gorączkujących należy bardzo starannie obserwować, czy nie występuj ą u nich działania niepożądane charakterystyczne dla opioidów, a w razie potrzeby dostosować dawkę produktu Fentanyl Pfizer. Istnieje możliwość zależnego od temperatury zwiększonego uwalniania fentanylu z systemu transdermalnego, skutkującego prawdopodobnym przedawkowaniem i śmiercią. Badanie farmakologii klinicznej przeprowadzone u zdrowych osób dorosłych wykazało, że przyłożenie ciepła do systemu transdermalnego Fentanyl Pfizer powodowało zwiększenie wartości pola pod krzywą stężeń (AUC) o 120% oraz średnich wartości Cmax o 61%.

Wszyscy pacjenci powinni być także ostrzeżeni przed eksponowaniem miejsca nałożenia produktu leczniczego Fentanyl Pfizer, plaster transdermalny na bezpośrednie działanie zewnętrznych źródeł ciepła, takich jak: poduszki elektryczne, butelki z gorącą wodą, koce elektryczne, podgrzewane łóżka wodne, lampy ogrzewające lub opalające, intensywne kąpiele słoneczne, przedłużające się gorące kąpiele, sauny lub gorące kąpiele spa, podczas noszenia plastra, ponieważ istnieje możliwość zależnego od temperatury zwiększenia uwalniania fentanylu z plastra.

Interakcje z innymi produktami leczniczymi Interakcje z inhibitorami CYP3A4:

Jednoczesne stosowanie produktu leczniczego Fentanyl Pfizer z silnymi inhibitorami cytochromu P450 3A4 (np. rytonawir, ketokonazol, itrakonazol, troleandomycyna, klarytromycyna, nelfinawir, nefazodon, werapamil, diltiazem i amiodaron) może spowodować wzrost stężenia fentanylu w osoczu, co może nasilić lub wydłużyć zarówno działanie terapeutyczne, jak i działania niepożądane, a także może spowodować ciężką depresję oddechową. W takiej sytuacji właściwe jest zapewnienie specjalistycznej opieki oraz uważnej obserwacji stanu pacjenta. Dlatego, nie zaleca się jednoczesnego stosowania fentanylu w systemie transdermalnym z inhibitorami CYP3A4, chyba że pacjent jest dokładnie monitorowany. Pacjentów, a szczególnie tych, u których stosowany jest produkt leczniczy Fentanyl Pfizer jednocześnie z inhibitorami CYP3A4, należy monitorować czy nie wystąpią u nich objawy depresji oddechowej, a w razie konieczności należy dostosować dawkowanie.

Pacjenci w podeszłym wieku

Badania, w których fentanyl podawano dożylnie sugeruj ą, że u pacjentów w podeszłym wieku klirens fentanylu może być zmniejszony, okres półtrwania wydłużony, a wrażliwość na działanie leku

większa niż u pacjentów młodszych. Jednak badania z zastosowaniem systemów transdermalnych z fentanylem u pacjentów w podeszłym wieku nie wykazały znaczących różnic w farmakokinetyce fentanylu w porównaniu do młodych pacjentów, choć obserwowano u nich tendencj ę do większego stężenia fentanylu w surowicy. Pacjentów w podeszłym wieku stosujących produkt Fentanyl Pfizer należy ściśle obserwować, czy nie występuj ą u nich objawy toksyczności fentanylu i w razie konieczności zmniejszyć jego dawkę (patrz punkt 5.2).

Stosowanie plastrów Fentanyl Pfizer może wpłynąć na pozytywny wynik testu na doping. Stosowanie fentanylu jako środek dopingujący może być niebezpieczne dla zdrowia.

Pacjenci z nużliwością mięśni (myasthenia gravis)

Mogą występować reakcje (mio)kloniczne o charakterze niepadaczkowym. Należy zachować ostrożność podczas leczenia pacjentów z miastenią ciężką rzekomoporaźną

Laktacja

Fentanyl przenika do mleka matki, dlatego podczas leczenia produktem Fentanyl Pfizer, należy przerwać karmienie piersią (patrz też punkt 4.6).

Dzieci

Produktu Fentanyl Pfizer nie należy podawać dzieciom, u których nie stosowano dotychczas leków opioidowych (patrz punkt 4.2). Ryzyko wystąpienia ciężkiej lub zagrażającej życiu hipowentylacji istnieje niezależnie od podanej w systemie transdermalnym dawki produktu Fentanyl Pfizer.

Nie badano stosowania fentanylu w postaci przezskórnej u dzieci w wieku poniżej 2 lat. Systemy transdermalne z fentanylem należy stosować jedynie u dzieci w wieku 2 lat lub starszych, które tolerują opioidy (patrz punkt 4.2). Produktu Fentanyl Pfizer nie należy stosować u dzieci w wieku poniżej 2 lat.

Aby uniknąć przypadkowego połknięcia przez dziecko, należy zachować ostrożność przy wyborze miejsca aplikacji produktu Fentanyl Pfizer (patrz punkt 6.6) i kontrolować, czy system transdermalny ściśle przylega do skóry.

PACJENCI, U KTÓRYCH WYSTĄPIŁY CIĘŻKIE DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE POWINNI BYĆ OBSERWOWANI PRZEZ CO NAJMNIEJ 24 GODZINY PO USUNIĘCIU PRODUKTU LECZNICZEGO FENTANYL PFIZER, PONIEWAŻ OBJAWY KLINICZNE WSKAZUJĄ, IŻ STĘŻENIA FENTANYLU W SUROWICY ZMNIEJSZAJĄ SIĘ STOPNIOWO O OKOŁO 50 % W CIĄGU 17 GODZIN(ZAKRES 13-22).

Jednoczesne stosowanie agonistów i antagonistów opioidów

Jednoczesne stosowanie z buprenorfiną, nalbufiną lub pentazocyną nie jest zalecane (patrz również punkt 4.5 Interakcje z innymi produktami leczniczymi i inne rodzaje interakcji).

Fentanyl Pfizer należy przechowywać w miejscu niedostępnym dla dzieci zarówno przed jak i po użyciu.

W przypadku wystąpienia ciężkiego działania niepożądanego pacjent powinien być obserwowany przez 24 godziny po usunięciu systemu transdermalnego ze względu na okres półtrwania fentanylu (patrz punkt 5.2)

U pacjentów z przewlekłym, nienowotworowym bólem bardziej wskazane może być rozpoczęcie leczenia silnymi opioidami o natychmiastowym uwalnianiu (np. morfiną) i przepisanie fentanylu w systemie transdermalnym po ustaleniu skuteczności i optymalnej dawki silnego opioidu.

Nie należy rozcinać plastrów produktu Fentanyl Pfizer. Nie należy używać plastrów, które zostały rozdzielone, przecięte lub w jakikolwiek sposób uszkodzone.

Ból przebijający

Badania wykazały, że niemal wszyscy pacjenci, mimo leczenia systemami transdermalnymi fentanylu, wymagają dodatkowego podawania silnie działających leków o szybkim uwalnianiu, by opanować ból przebijający.

Depresja oddechowa

Podobnie jak w przypadku innych silnie działających opioidów, u niektórych pacjentów może występować depresja oddechowa po zastosowaniu produktu Fentanyl Pfizer. Wszystkich pacjentów należy obserwować, czy nie występuje u nich to powikłanie. Depresja oddechowa może się utrzymywać po usunięciu systemu transdermalnego. Prawdopodobieństwo wystąpienia depresji oddechowej zwiększa się wraz ze zwiększeniem dawki (patrz punkt 4.9). Substancje czynne działające na OUN mogą pogłębiać depresję oddechową (patrz punkt 4.5). U pacjentów z istniejącą depresją oddechową fentanyl można stosować tylko z zachowaniem ostrożności i w małej dawce.

Zespół serotoninowy

Należy zachować ostrożność podczas stosowania leku Fentanyl Pfizer jednocześnie z lekami wpływającymi na serotoninergiczny układ neuroprzekaźnikowy.

Potencjalnie zagrażający życiu zespół serotoninowy może wystąpić podczas jednoczesnego stosowania leków serotoninergicznych (takich jak inhibitory zwrotnego wychwytu serotoniny -SSRI), inhibitorów zwrotnego wychwytu serotoniny i noradrenaliny (SNRI) oraz leków, które zaburzają metabolizm serotoniny (w tym inhibitorów monoaminooksydazy - MAO), w zalecanych dawkach. Zespół serotoninowy może obejmować zmiany stanu psychicznego (np. pobudzenie, omamy, śpiączkę), zaburzenia układu autonomicznego (np. tachykardię, zmiany ciśnienia tętniczego, hipertermię), zaburzenia nerwowomięśniowe (np. hiperrefleksja, zaburzenia koordynacji, sztywność) i (lub) objawy ze strony układu pokarmowego (np. nudności, wymioty, biegunka).

W razie podejrzenia wystąpienia zespołu serotoninowego należy natychmiast przerwać stosowanie produktu leczniczego Fentanyl Pfizer.

Przewlekłe choroby płuc

U pacjentów z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc lub innymi chorobami układu oddechowego Fentanyl Pfizer może spowodować cięższe działania niepożądane, takie jak zmniejszenie napędu oddechowego i zwiększenie oporu w drogach oddechowych.

Uzależnienie od leków i ewentualne nadużywanie

Tolerancja oraz fizyczne i psychiczne uzależnienie może rozwinąć się w wyniku wielokrotnego stosowania opioidów.

Rzadko dochodzi do uzależnienia jatrogennego w wyniku stosowania opioidów. W przypadku pacjentów, którzy kiedykolwiek w przeszłości byli uzależnieni od środków farmakologicznych lub nadużywali alkoholu, istnieje większe ryzyko uzależnienia i nadużywania stosowanych opioidów. Pacjenci, u których występuje podwyższone ryzyko nadużywania leków opioidowych, mogą być nadal właściwie leczeni z zastosowaniem postaci leków opioidowych o zmodyfikowanym uwalnianiu, jednak konieczne będzie monitorowanie, czy nie występuj ą u nich objawy niewłaściwego użycia, nadużywania lub uzależnienia od leku. Fentanyl może być nadużywany w sposób podobny do innych agonistów opioidowych. Nadużywanie lub celowe, niezgodne z zaleceniami użycie produktu leczniczego Fentanyl Pfizer może prowadzić do przedawkowania i (lub) zgonu.

Zwiększone ciśnienie śródczaszkowe

Lek Fentanyl Pfizer należy stosować ostrożnie u pacjentów, którzy mogą być szczególnie wrażliwi na skutki retencji dwutlenku węgla w obrębie jamy czaszki, np. u pacjentów z objawami zwiększonego ciśnienia śródczaszkowego, z zaburzeniami świadomości lub śpiączką. Lek Fentanyl Pfizer należy stosować ostrożnie u pacjentów z nowotworami mózgu.

Choroby serca

Fentanyl może powodować bradykardię, dlatego należy zachować ostrożność podczas jego stosowania u pacjentów z bradyarytmią.

Opioidy mogą powodować niedociśnienie tętnicze, zwłaszcza u pacjentów z hipowolemią. Przed rozpoczęciem leczenia fentanylem w postaci systemu transdermalnego należy skorygować współistniejące, objawowe niedociśnienie i (lub) hipowolemię.

Zaburzenia czynności wątroby

Fentanyl jest metabolizowany w wątrobie do nieczynnych związków, dlatego zaburzenia czynności wątroby mogą opóźnić jego eliminację. Pacjenci z zaburzeniami czynności wątroby stosujący produkt Fentanyl Pfizer powinni być poddani uważnej obserwacji na wypadek wystąpienia objawów toksyczności fentanylu. W razie konieczności należy zmniejszyć dawkę produktu Fentanyl Pfizer (patrz punkt 5.2).

Zaburzenia czynności nerek

Mniej niż 10% dawki fentanylu jest wydalane w niezmienionej postaci przez nerki. W przeciwieństwie do morfiny, nieznane są czynne metabolity fentanylu wydalane drogą nerkową. Dane uzyskane po podaniu dożylnym fentanylu pacjentom z niewydolnością nerek wskazują, że dializoterapia może zmieniać objętość dystrybucji fentanylu. Może to wpływać na stężenia fentanylu w surowicy. Pacjentów z zaburzeniami czynności nerek otrzymujących produkt Fentanyl Pfizer należy dokładnie obserwować, czy nie występuj ą u nich działania toksyczne fentanylu i w razie konieczności zmniejszyć dawkę (patrz punkt 5.2).

Gorączka / zewnętrzne źródła ciepła

Model farmakokinetyczny sugeruje, że stężenie fentanylu we krwi może zwiększyć się o jedną trzecią, jeśli temperatura skóry podniesie się do 40°C. Z tego względu pacjentów gorączkujących należy bardzo starannie obserwować, czy nie występuj ą u nich działania niepożądane charakterystyczne dla opioidów, a w razie potrzeby dostosować dawkę produktu Fentanyl Pfizer. Istnieje możliwość zależnego od temperatury zwiększonego uwalniania fentanylu z systemu transdermalnego, skutkującego prawdopodobnym przedawkowaniem i śmiercią. Badanie farmakologii klinicznej przeprowadzone u zdrowych osób dorosłych wykazało, że przyłożenie ciepła do systemu transdermalnego Fentanyl Pfizer powodowało zwiększenie wartości pola pod krzywą stężeń (AUC) o 120% oraz średnich wartości Cmax o 61%.

Wszyscy pacjenci powinni być także ostrzeżeni przed eksponowaniem miejsca nałożenia produktu leczniczego Fentanyl Pfizer, plaster transdermalny na bezpośrednie działanie zewnętrznych źródeł ciepła, takich jak: poduszki elektryczne, butelki z gorącą wodą, koce elektryczne, podgrzewane łóżka wodne, lampy ogrzewające lub opalające, intensywne kąpiele słoneczne, przedłużające się gorące kąpiele, sauny lub gorące kąpiele spa, podczas noszenia plastra, ponieważ istnieje możliwość zależnego od temperatury zwiększenia uwalniania fentanylu z plastra.

Interakcje z innymi produktami leczniczymi Interakcje z inhibitorami CYP3A4:

Jednoczesne stosowanie produktu leczniczego Fentanyl Pfizer z silnymi inhibitorami cytochromu P450 3A4 (np. rytonawir, ketokonazol, itrakonazol, troleandomycyna, klarytromycyna, nelfinawir, nefazodon, werapamil, diltiazem i amiodaron) może spowodować wzrost stężenia fentanylu w osoczu, co może nasilić lub wydłużyć zarówno działanie terapeutyczne, jak i działania niepożądane, a także może spowodować ciężką depresję oddechową. W takiej sytuacji właściwe jest zapewnienie specjalistycznej opieki oraz uważnej obserwacji stanu pacjenta. Dlatego, nie zaleca się jednoczesnego stosowania fentanylu w systemie transdermalnym z inhibitorami CYP3A4, chyba że pacjent jest dokładnie monitorowany. Pacjentów, a szczególnie tych, u których stosowany jest produkt leczniczy Fentanyl Pfizer jednocześnie z inhibitorami CYP3A4, należy monitorować czy nie wystąpią u nich objawy depresji oddechowej, a w razie konieczności należy dostosować dawkowanie.

Pacjenci w podeszłym wieku

Badania, w których fentanyl podawano dożylnie sugeruj ą, że u pacjentów w podeszłym wieku klirens fentanylu może być zmniejszony, okres półtrwania wydłużony, a wrażliwość na działanie leku

większa niż u pacjentów młodszych. Jednak badania z zastosowaniem systemów transdermalnych z fentanylem u pacjentów w podeszłym wieku nie wykazały znaczących różnic w farmakokinetyce fentanylu w porównaniu do młodych pacjentów, choć obserwowano u nich tendencj ę do większego stężenia fentanylu w surowicy. Pacjentów w podeszłym wieku stosujących produkt Fentanyl Pfizer należy ściśle obserwować, czy nie występuj ą u nich objawy toksyczności fentanylu i w razie konieczności zmniejszyć jego dawkę (patrz punkt 5.2).

Stosowanie plastrów Fentanyl Pfizer może wpłynąć na pozytywny wynik testu na doping. Stosowanie fentanylu jako środek dopingujący może być niebezpieczne dla zdrowia.

Pacjenci z nużliwością mięśni (myasthenia gravis)

Mogą występować reakcje (mio)kloniczne o charakterze niepadaczkowym. Należy zachować ostrożność podczas leczenia pacjentów z miastenią ciężką rzekomoporaźną

Laktacja

Fentanyl przenika do mleka matki, dlatego podczas leczenia produktem Fentanyl Pfizer, należy przerwać karmienie piersią (patrz też punkt 4.6).

Dzieci

Produktu Fentanyl Pfizer nie należy podawać dzieciom, u których nie stosowano dotychczas leków opioidowych (patrz punkt 4.2). Ryzyko wystąpienia ciężkiej lub zagrażającej życiu hipowentylacji istnieje niezależnie od podanej w systemie transdermalnym dawki produktu Fentanyl Pfizer.

Nie badano stosowania fentanylu w postaci przezskórnej u dzieci w wieku poniżej 2 lat. Systemy transdermalne z fentanylem należy stosować jedynie u dzieci w wieku 2 lat lub starszych, które tolerują opioidy (patrz punkt 4.2). Produktu Fentanyl Pfizer nie należy stosować u dzieci w wieku poniżej 2 lat.

Aby uniknąć przypadkowego połknięcia przez dziecko, należy zachować ostrożność przy wyborze miejsca aplikacji produktu Fentanyl Pfizer (patrz punkt 6.6) i kontrolować, czy system transdermalny ściśle przylega do skóry.