Sprawdzamy dostępność
leków w 10 982 aptekach
1. Wskaż, gdzie jesteś
2. Znajdź potrzebny lek
3. Zarezerwuj on-line
4. Odbierz w aptece
Znajdź i zarezerwuj lek w najbliższej aptece!
Sprawdź teraz w najbliższej aptecePreparaty na zaparcia
Produkty na zaparcia mają na celu zwiększenie częstości wypróżnień, regulację pracy jelit i zmiękczenie mas kałowych. Zaparcia mogą mieć różne przyczyny. Należą do nich choroby, przyjmowanie leków, siedzący tryb życia, stres, niewłaściwa dieta. Zaparcia mogą być również nawykowe. Pomocne w zaparciach jest picie 2 litrów niegazowanej wody dziennie oraz spożywanie produktów bogatych w błonnik (warzywa, otręby, kasze). Dodatkowo można sięgnąć po środki przeczyszczające oraz regulujące perystaltykę jelit. Preparaty o działaniu przeczyszczającym zawierają najczęściej: liść senesu, korę kruszyny, korzeń rzewienia, siemię lniane, laktulozę, błonnik roślinny. W tej kategorii można znaleźć różne postaci leków przeczyszczających: kapsułki, proszek do sporządzania roztworu, płyny, syropy, czopki, ziołowe mieszanki, błonnik oraz siemię lniane (np. Lactulosum, Alax, Czopki glicerynowe, Figura 1 z senesem). Te środki zwiększają ilość wody w jelicie grubym oraz przyspieszają ruchy jelit, przez co ułatwiają wypróżnienie.
Zaparcia
Co to są zaparcia?
Za normę uznaje się wypróżnienia od 2 razy dziennie do 5–7 razy w tygodniu. Kilkudniowe odstępstwo nie jest powodem do niepokoju. Dopiero, gdy w ciągu tygodnia wypróżnienie następuje rzadziej niż 3 razy, mówimy o zaparciu. Zaparciu zwykle towarzyszy ból brzucha i wzdęcia. Często jako zaparcie uznaje się inne zgłaszane przez pacjentów objawy jak trudności z oddawaniem stolca, uczucie niepełnego wypróżnienia, zbyt długi czas defekacji.
Zaparcia występują nawet u 20-30% populacji, z czego częściej obserwuje się je u kobiet. Najistotniejszym czynnikiem ryzyka jest jednak wiek – u dzieci i młodzieży zaparcie jest objawem rzadkim. Na zaparcia cierpią głównie osoby starsze i pacjenci z ograniczoną zdolnością do poruszania się oraz osoby stosujące leki, które zwalniają perystaltykę jelit.
Jakie są główne przyczyny zaparć?
Główne przyczyny zaparć to m.in.:
- nieregularne odżywianie;
- nieprawidłowa dieta – o dużej zawartość tłuszczów i węglowodanów prostych, z małą zawartością błonnika;
- mała ilość wypijanych płynów;
- siedzący tryb życia;
- mała aktywność fizyczna;
- częste powstrzymywanie potrzeby wypróżnienia;
- niefizjologiczna pozycja defekacyjna (wypróżniać się powinno w pozycji kucznej, a nie siedzącej);
- nadużywanie środków przeczyszczających;
- ciąża;
- niektóre leki, np. opioidy;
- niektóre choroby – np. choroba Hirschprunga, w której brak jest zwojów nerwowych w ścianie jelita; hemoroidy; rak jelita grubego; uchyłkowatość jelita; niedoczynność tarczycy; cukrzyca; choroba Leśniowskiego-Crohna; depresja; guzy jajnika i macicy; endometrioza.
Leczenie zaparć
Głównym sposobem leczenia zaparć jest zmiana diety – w zależności od rodzaju zaparcia obejmuje ona różne produkty. Jeżeli zmiana diety i stylu życia (zwiększenie wysiłku fizycznego i dbanie o regularne wypróżnienia) nie daje efektów to do leczenia zaparć włącza się leki. W rzadkich przypadkach stosuje się również treningi defekacyjne i leczenie operacyjne.
W przypadku, gdy zmiana diety nie przynosi efektów, pacjentowi możemy zalecić zastosowanie środków przeczyszczających. Ze względu na mechanizm działania wyróżnia się różne grupy leków: środki osmotycznie czynne, leki o działaniu stymulującym , środki o działaniu zmiękczającym masy kałowe i środki poślizgowe.
Środki osmotycznie czynne
Wykazują łagodny efekt przeczyszczający. Na drodze osmotycznej zwiększają ilość wody w jelicie grubym, pobudzają jego perystaltykę oraz zmiękczają masy kałowe. Do takich środków zaliczamy:
Laktuloza
Jest syntetycznym dwucukrem składającym się z galaktozy połączonej z fruktozą. Nie ulega procesowi trawienia w jelicie cienkim. Do krążenia ogólnego wchłania się w niewielkim stopniu. Może być stosowana nawet u niemowląt.
Makrogole (polietylenoglikole, PEG)
Makrogole są długimi liniowymi polimerami zatrzymującymi cząsteczki wody siłą wiązań wodorowych. Mechanizm działania związany jest z aktywnością osmotyczną leku, co skutkuje napływem wody do jelita oraz upłynnieniem bądź rozluźnieniem mas kałowych. Mogą być stosowane u dzieci > 8 r.ż., u dzieci młodszych leczenie powinno być nadzorowane przez lekarza.
Leki o działaniu stymulującym
Bywają często nadużywane przez pacjentów. Powinny być podawane dopiero, wtedy gdy środki o działaniu osmotycznym okazały się zbyt mało skuteczne.
Antrachinony (np. liście senesu, korzeń rzewienia, kora kruszyny)
Substancje te wykazują działanie drażniącego na ściany jelita, zwiększają jego motorykę (następuje pobudzanie śluzówkowych i podśluzówkowych splotów nerwowych). Działają z kilkugodzinnym opóźnieniem.
Należy podkreślić, że przewlekłe stosowanie tych leków może prowadzić do ich nieskuteczności w wyniku uszkodzenia zakończeń nerwowych w błonie śluzowej jelita grubego. Bardzo często pacjenci zwiększają wtedy ich dawki, co powoduje dalsze uszkadzanie śluzówki. Następuje tzw. rozleniwienie jelit. Leki z tej grupy powinny być stosowane tylko w krótkotrwałym leczeniu objawowym. Nie mogą być podawane u dzieci i u kobiet w ciąży i karmiących.
Bisakodyl
Bisakodyl działa bezpośrednio na śluzówkowe i podśluzówkowe sploty nerwowe błony śluzowej jelita grubego. Stymuluje perystaltykę jelit, utrudnia wchłanianie elektrolitów, przez co zwiększa zawartość wody w kale. Podobnie jak w przypadku antrachinonów, wypróżnienie następuje dopiero po ok. 6 godzinach. W przypadku dzieci < 10 r.ż z przewlekłymi zaparciami stosować należy tylko z zalecenia lekarza.
Środki o działaniu zmiękczającym masy kałowe
Dokuzan sodowy
Jest to związek powierzchniowo czynny z grupy detergentów anionowych. Zmniejsza napięcie powierzchniowe na granicy nabłonka przewodu pokarmowego i mas kałowych oraz zwiększa wydzielanie elektrolitów i wody, ułatwia wnikanie tłuszczu i wody w głąb mas kałowych. Efektem jego działania jest zwiększenie objętości i zmiana konsystencji kału oraz ułatwienie defekacji. Jest stosowany w postaci czopków i kapsułek doustnych. Może być stosowany u dzieci powyżej 6. roku życia.
Środki o działaniu poślizgowym
Parafina płynna
Parafina nie wchłania się z przewodu pokarmowego. W jelicie grubym hamuje zwrotne wchłanianie wody z jelita, powleka błonę śluzową jelit i rozmiękcza masy kałowe, ułatwiając w konsekwencji wypróżnianie. Działanie przeczyszczające występuje kilkanaście godzin po podaniu.
Glicerol
Stosowany w postaci czopków doodbytniczych. Pod wpływem ciepła rozpuszczają się w odbytnicy, a płynna gliceryna ułatwia przesuwanie się treści pokarmowej. Ich działanie pojawia się szybko po podaniu – już po 15-60 minutach po aplikacji. Można je stosować u dzieci powyżej 1 r.ż.
