Paracetamol – działanie, zastosowanie, dawkowanie. Jak stosować paracetamol u dzieci?

Działanie paracetamolu

Paracetamol jest lekiem wykazującym działanie przeciwbólowe i przeciwgorączkowe. Efekt ten uzyskiwany jest poprzez blokowanie cyklooksygenazy i zahamowanie syntezy prostaglandyn, choć przyjmuje się, że pełen mechanizm nie został jeszcze do końca poznany. 

Ibuprofen a paracetamol

Należy pamiętać, że w przeciwieństwie do ibuprofenu, paracetamol nie wykazuje działania przeciwzapalnego.

Kiedy stosować paracetamol?

Paracetamol wykorzystywany jest w walce z bólem oraz w celu obniżenia gorączki. To lek pierwszego wyboru m.in. w przypadku pacjentów cierpiących z powodu choroby wrzodowej, gdyż zmniejsza ryzyko wystąpienia działań niepożądanych, obserwowanych w przypadku niesteroidowych leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych (NLPZ). Co ciekawe, stosowanie paracetamolu jest zalecane w przypadku gorączki towarzyszącej ospie wietrznej, gdyż w przeciwieństwie do ibuprofenu, nie zwiększa prawdopodobieństwa nadkażenia zmian skórnych.

Czy można stosować paracetamol w ciąży i u dzieci?

Wiele badań klinicznych udowodniło dobry profil bezpieczeństwa paracetamolu, dzięki czemu dopuszczony jest on do stosowania nawet u najmłodszych dzieci czy osób starszych. Mogą stosować go również kobiety ciężarne oraz karmiące piersią.

Dawkowanie paracetamolu

Standardowa dawka paracetamolu dla osób dorosłych wynosi 500 mg co 4 godziny lub 1000 mg co osiem godzin. Dla zdrowej osoby, nieobciążonej chorobami przewlekłymi, maksymalna dawka dobowa wynosi 4g.

Paracetamol dla dzieci – dobór i dawkowanie

Inaczej dawkować należy preparaty z paracetamolem przeznaczone dla dzieci. Podstawową zasadą jest przeliczanie dawek w odniesieniu do masy ciała, a nie wieku małego pacjenta. Ze względu na łatwość podania, najczęściej stosuje się paracetamol w formie zawiesiny doustnej lub czopków.

W przypadku zawiesiny, zalecana dawka paracetamolu to 10-15 mg na kilogram masy ciała, podawane co 4-6 godzin. Odmierzenie odpowiedniej ilości umożliwiają specjalne miarki lub strzykawki z podziałką, dołączone do opakowania. Pamiętaj, że w przypadku zawiesin należy przed użyciem równomiernie wymieszać preparat poprzez wstrząśnięcie butelką. 

Zdecydowanie trudniej jest dobrać dawkę w przypadku czopków, gdyż ich dzielenie nie powinno być praktykowane. Jeśli wyliczona dawka dla dziecka nie odpowiada żadnej dostępnej na rynku, wybieramy czopek o wyższej, najbardziej zbliżonej zawartości substancji. Ze względu na specyfikę wchłaniania z odbytnicy, takie postępowanie jest bezpieczne, dając równocześnie pożądany efekt terapeutyczny.

Preparaty z paracetamolem

Preparaty z paracetamolem mają status leku. Występują w formie tabletek (także musujących), kapsułek, zawiesin oraz czopków. Dla starszych dzieci dostępny jest także lek w postaci granulatu, podawanego bezpośrednio do jamy ustnej. Ważne jest, by przestrzegać terminu ważności preparatu po otwarciu – w przypadku zawiesin jest to zazwyczaj okres 6 miesięcy.

Paracetamol występuje także w preparatach wieloskładnikowych. Wzmocnienie efektu przeciwbólowego uzyskuje się poprzez połączenie z kodeiną lub kofeiną. U pacjentów, którym objawy utrudniają zasypianie, zastosować można preparat zawierający paracetamol z substancją przeciwhistaminową. 

Paracetamol wchodzi także w skład popularnych tabletek i saszetek, stosowanych w objawach przeziębienia i grypy. Pamiętajmy, aby ich skład dopasować do przebiegu choroby i swoich dolegliwości, aby nie dostarczać organizmowi niepotrzebnych substancji. Preparaty tego typu (zawierające pseudoefedrynę lub fenylefrynę) są przeciwwskazane u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym.

Dostępność preparatów z paracetamolem z najbliższych aptekach możesz sprawdzić na portalu KtoMaLek.pl.

Działania niepożądane paracetamolu

Paracetamol jest stosunkowo bezpieczną substancją, a korzyści z jego stosowania wielokrotnie przewyższają ewentualne ryzyko powikłań. Najczęściej obserwuje się alergie skórne, istnieją także doniesienia o zaburzeniach pracy nerek oraz zwiększonym ryzyku sercowo-naczyniowym przy długotrwałym stosowaniu. Duże dawki paracetamolu mogą skutkować efektem hepatotoksycznym, czyli uszkadzającym wątrobę. Szczególnie narażoną grupą pacjentów są seniorzy, a także osoby cierpiące z powodu choroby alkoholowej lub przewlekłych schorzeń wątroby. W ich przypadku maksymalna dawka dobowa, uznawana za bezpieczną, może być niższa niż standardowe 4 g.