Macierzanka piaskowa – właściwości zdrowotne. Kiedy warto ją stosować?

Redakcja KtoMaLek.pl 2022-03-04 12:16
Kwitnąca macierzanka piaskowa.

Macierzanka piaskowa (Thymus serpyllum L.) należy do rodziny jasnotowatych i powszechnie występuje w Polsce. Jest ziołem wykorzystywanym w przemyśle farmaceutycznym, kosmetycznym oraz perfumeryjnym. Właściwości prozdrowotne macierzanki znane są od pokoleń, dziś zaś wykorzystują je przede wszystkim zwolennicy naturalnych metod leczenia. Czy jej szerokie zastosowanie jest uzasadnione i kiedy faktycznie warto sięgnąć po macierzankę?

Jakie związki odpowiadają za działanie macierzanki piaskowej?

W lecznictwie wykorzystuje się ziele macierzanki piaskowej (Serpylli herba) oraz olejek macierzankowy (Serpylli oleum) ze względu na obecność licznych związków aktywnych.

Macierzanka piaskowa zawiera do 0,6% olejku eterycznego, w skład którego wchodzą cymen, cytral, karwakrol i tymol. Są to związki chemiczne wykazujące działanie antyseptyczne i odkażające. Olejek uzyskuje się z ziela poprzez destylację z parą wodną.

Ziele macierzanki jest bogatym źródłem flawonoidów, takich jak luteolina, diosmetyna, apigenina czy skutelareina. Substancje te posiadają szerokie spektrum aktywności farmakologicznej. Wykazują działanie antyoksydacyjne, przeciwzapalne, moczopędne i rozkurczowe. Ponadto diosmetyna jest aktywnym biologicznie metabolitem diosminy, która wchodzi w skład wielu preparatów stosowanych w leczeniu objawów związanych z niewydolnością krążenia żylnego. Ziele macierzanki zawiera także nawet do 7% garbników, działających ściągająco i hamująco na wzrost bakterii. 

Obecne w macierzance saponiny posiadają właściwości moczopędne, wykrztuśne, a także wzmagają wydzielanie śluzu. Gorycze, takie jak serpyllina, odpowiadają za zwiększenie wydzielania soku żołądkowego i żółci. Ponadto macierzanka piaskowa stanowi również źródło wielu soli organicznych, kwasów mineralnych oraz witaminy C.

Kiedy warto sięgnąć po macierzankę piaskową?

Związki zawarte w macierzance sprawiają, że jest ona wykorzystywana w wielu dolegliwościach. Jako tradycyjny roślinny produkt leczniczy znalazła zastosowanie w leczeniu kaszlu i stanów zapalnych dróg oddechowych. Obecność saponin oraz olejku eterycznego wpływa na ułatwienie odkrztuszania zalegającej wydzieliny, hamuje rozwój drobnoustrojów chorobotwórczych, a także działa przeciwzapalnie. 

Dzięki związkom zwiększającym wydzielanie żółci i soków żołądkowych, macierzanka piaskowa jest stosowana w medycynie ludowej przy osłabieniu łaknienia oraz w dolegliwościach trawiennych. Ponadto ziele wykazuje działanie rozkurczowe i wiatropędne.

Macierzanka bywa także używana wspomagająco w leczeniu ran. Zawarte w niej garbniki stymulują tworzenie się skrzepów poprzez aglutynację krwinek czerwonych. Dodatkowo garbniki wykazują działanie ściągające i przeciwbakteryjne, co może pozytywnie wpływać na proces gojenia i regeneracji naskórka. 

W jakich preparatach znajdziemy macierzankę piaskową?

Ze względu na wielokierunkowe działanie macierzanka jest dostępna w różnych postaciach. Jako produkt leczniczy zarejestrowane jest ziele macierzanki w postaci sypkiej . Stosuje się go w postaci naparu do picia, jako środek ułatwiający odkrztuszanie oraz zmniejszający stan zapalny górnych dróg oddechowych. Napar może być wykorzystywany także do płukania jamy ustnej w przypadku wystąpienia stanów zapalnych oraz do przemywania otarć i drobnych skaleczeń (np. ZIELE MACIERZANKI Herbatka ziołowa, Ziele macierzanki).

Macierzanka piaskowa wchodzi w skład wielu suplementów diety, zarówno w postaci syropów (Syrop z tymianku i macierzanki Premium Rosa), jak i tabletek wpływających korzystnie na funkcjonowanie układu oddechowego. W aptekach i sklepach zielarskich dostępny jest także macierzankowy olejek eteryczny, przeznaczony przede wszystkim do inhalacji lub do stosowania jako dodatek do kąpieli.

Dostępność poszukiwanych preparatów w najbliższych aptekach możesz z łatwością sprawdzić poprzez portal KtoMaLek.pl.

Zastosowanie macierzanki piaskowej w kosmetyce

Właściwości antyseptyczne macierzanki wykorzystywane są w produkcji kosmetyków dedykowanych skórze trądzikowej, powodujących redukcję zmian zapalnych. Obecność garbników w ekstraktach z macierzanki sprawia, że działają one ściągająco, zmniejszając widoczność rozszerzonych porów. Ponadto kosmetyki z wyciągiem z macierzanki tonizują skórę i koją podrażnienia. 


Wszystkie treści zamieszczone w Serwisie, w tym artykuły dotyczące tematyki medycznej, mają wyłącznie charakter informacyjny. Dokładamy starań, aby zawarte informacje były rzetelne, prawdziwe i kompletne, jednakże nie ponosimy odpowiedzialności za rezultaty działań podjętych w oparciu o nie, w szczególności informacje te w żadnym wypadku nie mogą zastąpić wizyty u lekarza.

Więcej artykułów