Jak objawia się alergiczne zapalenie spojówek? Przyczyny, metody leczenia

Alergiczne zapalenie spojówek – skąd się bierze?

Jedną z najczęściej występujących chorób o podłożu alergicznym jest alergiczne zapalenie spojówek. Pojawia się ono na skutek kontaktu oka i worka spojówkowego z substancją alergizującą. U alergików układ immunologiczny identyfikuje pozornie niegroźne substancje jako zagrożenie dla organizmu i uruchamia szereg systemów obronnych, które mają je zwalczyć.

Szacuje się, że nawet co trzeci Polak może zmagać się z alergicznym zapaleniem spojówek. Jako główne alergeny odpowiedzialne za występowanie uciążliwych objawów wskazuje się pyłki drzew, traw oraz pozostałych roślin pylących, które wiosną i latem niemal cały czas obecne są w powietrzu. Alergenami mogą być także: sierść zwierząt i inne wydzieliny przez nie produkowane, roztocza kurzu domowego, grzyby i pleśnie, perfumy i kosmetyki, niektóre leki, a także soczewki kontaktowe i płyny przeznaczone do ich pielęgnacji.

Objawy alergicznego zapalenia spojówek

Alergiczne zapalenie spojówek łatwo rozpoznać, gdy ma charakter sezonowy. Zazwyczaj objawia się przekrwieniem spojówek, silnym łzawieniem i swędzeniem. Nawet w 90% przypadków towarzyszy swędzeniu w nosie, wodnistemu katarowi i kichaniu – typowym objawom alergicznego nieżytu nosa. Z dużym prawdopodobieństwem można założyć, że powodem nieprzyjemnych dolegliwości jest alergia na pyłki roślin wiatropylnych. Stale utrzymujące się objawy mogą wskazywać na alergię na wydzieliny zwierząt domowych, roztocza bądź obecne w domu pleśnie i grzyby. Zdarza się, że pacjenci uczuleni są na alergeny obecne w pracy (tzw. alergeny zawodowe) i wówczas objawy ustępują w trakcie weekendu lub urlopu, a nasilają się w trakcie tygodnia pracy.

Alergie całoroczne mają łagodniejszy przebieg i mogą objawiać się okresowym swędzeniem oczu, pieczeniem, suchością bądź uczuciem „zmęczonych oczu”, a także zatkanym nosem.

Jak rozpoznać, co wywołuje objawy alergii?

Przed rozpoczęciem leczenia konieczne jest rozpoznanie przyczyny wystąpienia objawów i wykluczenie innych schorzeń. W wielu przypadkach pacjenci są w stanie sami określić, w których momentach dochodzi do zaostrzenia objawów i jaki alergen może być tego przyczyną. Jeśli jednak objawy mają charakter przewlekły, postawienie diagnozy jest trudniejsze i wymaga czasu.

Do potwierdzenia alergii stosuje się testy skórne z podejrzanym alergenem lub z alergenami całorocznymi. Jeżeli to nie wystarczy, alergolog może skierować pacjenta na badania krwi, w celu oznaczenia swoistych przeciwciał lub wykonać próbę prowokacyjną.

Sposoby leczenia alergicznego zapalenia spojówek

Podstawową rekomendacją przy występowaniu objawów alergicznego zapalenie spojówek jest unikanie kontaktu z uczulającym alergenem. Nie zawsze jest to możliwe, zwłaszcza w okresie pylenia roślin, dlatego alergolog może zalecić doraźne stosowanie doustnych (m.in. cetyryzyna, loratadyna, feksofenadyna) bądź stosowanych dospojówkowo lub donosowo (lewokabastyna, azelastyna) antyhistaminowych leków przeciwalergicznych.

Jeżeli alergen dostanie się do oka, powinno się go wypłukać z worka spojówkowego oraz przemyć oczy np. roztworem soli fizjologicznej. W przypadku wystąpienia opuchlizny lub przekrwienia oczu pomocne będą chłodne okłady na oczy.

Objawy alergii bywają dla pacjenta bardzo uciążliwe i utrudniające wykonywanie codziennych obowiązków. W takich przypadkach alergolog może zalecić rozpoczęcie tzw. odczulania, czyli immunoterapii swoistej. Celem tej metody leczenia jest zmniejszenie wrażliwości pacjenta na dany alergen i tym samym zniwelowanie nieprzyjemnych objawów alergii.

Profilaktyka alergicznego zapalenia spojówek

• Zalecane jest ograniczanie ekspozycji na uczulające alergeny, o ile jest to możliwe. W okresie intensywnego pylenia roślin można rozważyć okresową zmianę strefy klimatycznej (np. wyjazd nad morze lub w wyższe partie gór).
• W okresie intensywnego pylenia należy ograniczyć wychodzenie na zewnątrz (najlepiej wychodzić wcześnie rano lub wieczorem, po deszczu). W trakcie jazdy samochodem zaleca się zamykanie okien (można korzystać z klimatyzacji).
• Po powrocie do domu należy się dokładnie umyć, a odzież wrzucić do prania, by pozbyć się kurzu i pyłków.
• Jeżeli powodem alergii są roztocza kurzu domowego, należy zadbać o czystość w mieszkaniu (regularne odkurzanie odkurzaczem z filtrami HEPA lub wodnym, częste wietrzenie mieszkania) i pozbyć się elementów wyposażenia, w których roztocza mogą się gromadzić (dywany, wykładziny, zasłony, kotary, narzuty). Pościel i materac łóżka, domowe tekstylia należy regularnie prać. Można również zastosować specjalistyczne preparaty neutralizujące główne alergeny roztoczy kurzu domowego.