Diklofenak - właściwości, zastosowanie, przeciwwskazania, skutki uboczne

Diklofenak - właściwości

Diklofenak należy do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Wykazuje on działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne i przeciwgorączkowe. Mechanizm działania diklofenaku polega na hamowaniu aktywności enzymu cyklooksygenazy. W organizmie człowieka znajdują się co najmniej dwa rodzaje tego enzymu. Cyklooksygenaza 1 (COX-1) występuje w tkankach stale m.in. w przewodzie pokarmowym, płytkach krwi i nerkach. Odpowiada tam za powstawanie prostaglandyn, które mają ochronny wpływ na śluzówkę przewodu pokarmowego, regulują przepływ krwi przez nerki oraz funkcje płytek krwi. Cyklooksygenaza 2 (COX-2) jest wytwarzana przez organizm w tkankach objętych stanem zapalnym, co wiąże się z wystąpieniem objawów, takich jak ból, obrzęk i zwiększona miejscowo przepuszczalność naczyń krwionośnych.  

Diklofenak działa hamująco na obydwa rodzaje cyklooksygenazy. Wiąże się to z jego działaniem przeciwbólowym i przeciwzapalnym, które jest efektem hamowania COX-2 oraz z potencjalnymi działaniami niepożądanymi, wynikającymi z inhibicji COX-1.

Kiedy stosować diklofenak?

Diklofenak jest wskazany w leczeniu dolegliwości bólowych o słabym i umiarkowanym nasileniu. Stosuje się go w terapii reumatoidalnego zapalenia stawów, zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa, choroby zwyrodnieniowej stawów, zapalenia stawów kręgosłupa lub innych zespołów bólowych związanych ze zmianami w kręgosłupie. Diklofenak jest wykorzystywany również w leczeniu ostrych napadów dny moczanowej oraz w bólach pourazowych i pooperacyjnych, ze współistniejącym stanem zapalnym i obrzękiem, np. po zabiegach stomatologicznych i ortopedycznych. 

Diklofenak jest także stosowany w leczeniu stanów zapalnych i bólowych w ginekologii, związanych z pierwotnym bolesnym miesiączkowaniem lub zapaleniem przydatków. Diklofenak może być wykorzystywany w objawowym, miejscowym leczeniu stanów zapalnych błony śluzowej jamy ustnej i gardła.

W jakich lekach znajdziemy diklofenak?

Na rynku znajduje się kilkadziesiąt preparatów zawierających diklofenak, dostępnych zarówno bez recepty, jak i wyłącznie z przepisu lekarza. Występują one w postaci tabletek, kapsułek, żeli, aerozoli na skórę, kropli do oczu, czopków oraz zastrzyków.

W preparatach złożonych w postaci kapsułek, diklofenak może występować w połączeniu z omeprazolem, co zmniejsza ryzyko podrażnień błony śluzowej żołądka w czasie terapii. Zastrzyki z diklofenakiem mogą być wzbogacone o lidokainę, co potęguje efekt znieczulający. W aptekach znajdziemy również żele zawierające połączenie escyny, tribenozydu i diklofenaku, które są stosowane przede wszystkim w leczeniu miejscowym zapalenia żył. 

Wybrane preparaty znajdziesz i zarezerwujesz w aptece za pomocą portalu KtoMaLek.pl.

Przeciwwskazania do stosowania diklofenaku

Diklofenaku nie powinny stosować osoby:

• ze stwierdzoną chorobą wrzodową żołądka i dwunastnicy;
• z niewyjaśnionymi krwawieniami z przewodu pokarmowego;
• z niewydolnością nerek lub wątroby;
• z chorobą niedokrwienną serca;
• z chorobami naczyń obwodowych i mózgowych;
• w trzecim trymestrze ciąży;
• poniżej 14. roku życia.

Diklofenak - skutki uboczne

Jak w przypadku każdego leku, stosowanie diklofenaku może wiązać się z wystąpieniem działań niepożądanych. Należą do nich m.in.:

• nudności i wymioty;
• biegunka i niestrawność;
• bóle brzucha i wzdęcia;
• zwiększenie aktywności aminotransferaz wątrobowych;
• reakcje skórne: pokrzywka i wysypka;
• zapalenie błony śluzowej żołądka i jelit. 

Warto zwrócić uwagę na fakt, iż diklofenak jest substancją fotouczulającą. Podczas stosowania preparatu należy unikać ekspozycji na promieniowanie słoneczne oraz stosować filtry UV, z uwagi na ryzyko wystąpienia reakcji fototoksycznej, wiążącej się z powstawaniem na skórze pęcherzy i obrzęków. Reakcja ta może wystąpić zarówno po ogólnym, jak i miejscowym podaniu diklofenaku.  

Bibliografia:

1. Diklofenak. Baza leków, Medycyna praktyczna. Dostępne na: https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=227. (Dostęp: czerwiec 2022).
2. Diclac 50. Charakterystyka Produktu Leczniczego, Dostępne na: https://leki.urpl.gov.pl/files/Diclac50_czopki_50mg.pdf.
3. Diclac 75 Duo. Charakterystyka Produktu Leczniczego, Dostępne na: https://leki.urpl.gov.pl/files/Diclac_75_duo_tabl_75mg.pdf.