Dializa a wyjazd na wakacje

Dzięki dializom w Polsce udaje się żyć i dobrze funkcjonować ponad dwudziestu tysiącom osób. Współczesna medycyna, rozbudowana sieć stacji dializ i możliwość zdalnego monitorowania przebiegu leczenia w przypadku dializy otrzewnowej pozwala takim pacjentom podróżować, o ile nie mają przeciwwskazań medycznych. 

Dializa otrzewnowa na wakacjach

Pacjenci leczeni dializą otrzewnową mogą swobodnie podróżować i prowadzić aktywny tryb życia. Zanim jednak wyruszą w podróż, muszą pamiętać o wcześniejszej konsultacji z lekarzem prowadzącym. Oceni on stan pacjenta, a w przypadku braku przeciwwskazań wyrazi zgodę na wyjazd.

Jedna z form dializy – automatyczna dializa otrzewnowa, odbywa się w nocy. Dzięki temu osoby, które z niej korzystają, zyskują cały dzień na zwiedzanie, uprawianie sportu i korzystanie z innych wakacyjnych rozrywek. Jedyne, co trzeba zrobić, to zabrać ze sobą cykler i powiadomić firmę dostarczającą płyny dializacyjne o miejscu pobytu. Niezależnie od tego, czy podróżujemy po Polsce, czy wyjeżdżamy za granicę, zostaną one dostarczone pod wskazany adres – nawet pod drzwi konkretnego pokoju hotelowego.

Niżej przedstawimy historie pacjentów, którzy korzystają z dializy otrzewnowej, a jednocześnie prowadzą bardzo aktywny tryb życia, udowadniając tym samym, że nie ma rzeczy niemożliwych.

Marcin jest kaskaderem i prowadzi bardzo aktywny tryb życia. Kilka lat temu, po konsultacji z lekarzem, zdecydował się właśnie na dializę otrzewnową, co umożliwia mu teraz swobodę i podróże po całym świecie.

W podobnej sytuacji jest Ania z Warszawy, która – jak sama mówi – żyje trochę na dwa kraje, w Grecji i w Polsce. „Firma umożliwia mi dializowanie się w dwóch krajach naraz. Udostępniła mi dwa urządzenia. Dzięki temu mogę podróżować bez problemu między Kretą a Polską”. Ania przeszła niedawno z hemodializy na dializę otrzewnową i przyznaje, że była to dla niej bardzo dobra zmiana. „To jest dużo łagodniejszy sposób dializowania, w związku z czym czuję się lepiej. Jestem w stanie podłączyć się wieczorem, odłączyć rano i cały dzień mam dla siebie”.

Podczas wyjazdu warto mieć ze sobą dokumentację medyczną, w tym aktualne wyniki badań. To ważne, ponieważ nawet na wakacjach mogą zdarzyć się sytuacje, w których pacjent będzie wymagał konsultacji lekarskiej.

Jak wybrać stację dializ na wakacjach?

Nieco więcej wymaga planowanie wakacji przez pacjentów leczonych hemodializami. Zalecamy proces ten rozpocząć od znalezienia stacji dializ usytuowanej najbliżej miejsca, w którym chcemy wypoczywać. Co najmniej na miesiąc przed wyjazdem trzeba też zadzwonić do ośrodka w celu sprawdzenia dostępności i rezerwacji miejsca. Warto przedtem poznać swój status wirusologiczny – posiadać wyniki badań anty-HBc, HBs i anty-HCV.

Aby dializa była przeprowadzona prawidłowo, stację dializ należy wybrać świadomie. Może się bowiem okazać, iż dany punkt nie stosuje np. leków przepisanych przez naszego lekarza. Trzeba być przygotowanym na każdą ewentualność.

Pytania, które warto zadać podczas pierwszej rozmowy telefonicznej z pracownikiem stacji dializ:

• Jakie typy aparatów wykorzystywane są do dializ?
• Czy wykorzystywane są jednorazowe dializatory?
• Ile trwa sesja dializacyjna i o jakiej porze dnia może być wykonana?
• Czy stacja będzie stosować leki przepisane przez mojego lekarza (np. erytropoetynę, dożylne preparaty żelaza)?
• Czy podczas dializy można spożywać posiłki?
• Czy stacja dializ reutylizuje linie krwi?

Warto też zapytać o opcję dowozu do stacji dializ, a po zabiegu – z powrotem do miejsca odpoczynku. Jeśli nie ma takiej możliwości, a pacjent nie dysponuje własnym transportem, trzeba liczyć się z dodatkowymi kosztami związanymi m.in. z usługami taksówek.

O czym trzeba pamiętać przed wyjazdem na wakacje?

Przynajmniej na tydzień przed planowanym wyjazdem do wybranej stacji dializ należy przesłać wymaganą dokumentację. Informację dotyczącą stanu zdrowia przygotuje lekarz prowadzący. Powinna ona zawierać:

• Dane osobowe pacjenta,
• Grupę krwi, suchą masę ciała,
• Okres pobytu na wakacjach,
• Aktualny opis badania fizykalnego, skrócony wywiad lekarski,
• Ostatnie wyniki badań laboratoryjnych, EKG i RTG klatki piersiowej,
• Listę stosowanych leków, rodzaj i dawkę antykoagulantu,
• Rodzaj stosowanego dializatora,
• Rodzaj i stan dostępu naczyniowego,
• Parametry dializy (czas zabiegu, prędkość przepływu krwi, rodzaj koncentratu, przeciętną wielkość ultrafiltracji).

Na wakacjach trzeba też mieć ze sobą drugi egzemplarz Karty informacyjnej z powyższymi danymi, a także skierowanie od lekarza prowadzącego, kserokopię grupy krwi i ostatnich badań.

Nieco więcej formalności wiąże się z wykonywaniem hemodializy na wakacjach za granicą. Konieczne jest wcześniejsze skontaktowanie się z NFZ w celu ustalenia zasad płatności i refundacji kosztów za świadczenia udzielane w kraju, do którego chcemy się udać. W tym wypadku również trzeba wcześniej się skontaktować ze stacją dializ. Dodatkowo należy mieć ze sobą kopię karty EHIC, wypełniony przez lekarza prowadzącego załącznik "HDI Dialysis Aplication...", wyniki badań HBsAG, anty-HBc powtórzone 4 tygodnie przed wyjazdem, kopie wyników anty-HCV, HIV oraz wymazy w kierunku MRSA, a także 3 ostatnie karty dializ. Rezerwacji trzeba dokonać wcześniej niż w przypadku dializ krajowych – minimum 8 tygodni przed planowanym wyjazdem.

Tego typu skomplikowanych procedur można jednak uniknąć dzięki stosowaniu dializy otrzewnowej. Wtedy wystarczy odpowiednio wcześniej poinformować swoją stację o dokładnym miejscu i terminie pobytu, aby płyny dializacyjne i materiały dotarły tam na czas. Marcin tak wspomina swoją podróż do Azji: „Wszystkie płyny, które potrzebujemy do dializy, firma nam dostarcza. Jak wybierałem się do Korei, powiedziałem o tym wcześniej, a jak przyjechałem z lotniska, płyny na mnie już tam czekały, były pod pokojem hotelowym.”

Odżywianie poza domem

Na wakacjach łatwo zapomnieć o odpowiednim odżywianiu. Tymczasem dla osób zmagających się z chorobami nerek jest ono bardzo ważne. Jeśli planujecie zakwaterowanie w hotelu lub innym ośrodku noclegowym serwującym gościom posiłki, warto się dowiedzieć, czy istnieje możliwość dostosowania diety do potrzeb osób dializowanych. Ograniczenie sodu, warzyw i owoców o wysokiej zawartości wody, a także produktów zawierających dużą ilość potasu i fosforu może wymagać od obiektu przygotowania jadłospisu dla konkretnego pacjenta.

Aby ułatwić obsłudze hotelu zapewnienie jedzenia dla osoby dializowanej, warto przygotować konkretne wytyczne. Oczekiwanie, iż kucharz zna potrzeby osób z chorobami nerek, może być mylne.

Wakacje z dializą mogą być naprawdę udane, o ile wcześniej dobrze je zaplanujemy. Posiadanie wymaganej dokumentacji i wcześniejsze skontaktowanie się ze stacją dializ i obiektem pozwoli uniknąć stresu i ewentualnych nieporozumień. Pozostanie tylko cieszyć się wypoczynkiem.

^{Numer materiału: PLMP/MG2/20-0055}

^{Data zatwierdzenia: czerwiec 2020}