Bulimia – czym jest? Objawy i leczenie bulimii

Czym właściwie jest bulimia i jakie są jej objawy?

Bulimia, nazywana inaczej „żarłocznością psychiczną”, to przewlekła choroba psychosomatyczna na tle zaburzeń odżywiania. Jej nazwa wywodzi się od słowa bulimis czyli tzw. „wilczy apetyt”. Etiologia bulimii jest szeroka i nie do końca poznana. Do jej rozwoju zaliczamy czynniki osobowościowe, społeczne, kulturowe oraz biologiczne. Dodatkowo do pojawienia się pierwszych jej symptomów mogą predysponować trudne wydarzenia życiowe, kryzysy w rodzinie czy przewlekły stres. Najczęściej chorują na nią osoby w wieku 16-40 lat i zdecydowanie częściej są to kobiety, co związane jest z błędnym postrzeganiem własnego ciała i potrzebą akceptacji.

Charakteryzuje się częstymi i dużymi napadami głodu, po których pojawiają się wyrzuty sumienia, a te z kolei zmuszają chorych do wywoływania wymiotów. U osób cierpiących na bulimię można zauważyć różnice w wadze poprzez częste nadużywanie środków przeczyszczających lub moczopędnych, wspomagających szybkie pozbycie się zjedzonej ilości pożywienia. Bulimicy obawiają się przytycia, stąd bardzo skrupulatnie koncentrują się na wyglądzie swojego ciała. Osoby te, są w pełni świadome swoich zachowań, lecz w momencie głodu często tracą kontrolę nad spożywaną ilością jedzenia. Najczęściej, są to wysokokaloryczne i przetworzone produkty, które pozwalają zmniejszyć uczucie samotności i odrzucenia. Takie zachowania prowadzą do pojawienia się zamkniętego koła, z którego - bez indywidualnego wsparcia wielospecjalistycznego zespołu - ciężko się wydostać.

Jak powinno wyglądać leczenie bulimii?

Pierwszym krokiem w walce z bulimią jest jej wczesne zdiagnozowanie. Kryteriami diagnostycznymi są:

• Nawracające epizody spożywania dużych ilości jedzenia w krótkim czasie (minimum 2 razy w tygodniu w ciągu 3 miesięcy);
• Strach przed przytyciem, zaburzający własną samoocenę;
• Zbyt duża koncentracja na jedzeniu i silny głód, który przymusza do jedzenia;
• Prowokowanie wymiotów lub wydalania stolca, okresy głodowania, nadużywanie leków obniżających łaknienie.

W większości przypadków leczenie bulimii odbywa się się ambulatoryjnie. Niemniej jednak istnieje pewien odsetek pacjentów wymagających hospitalizacji, szczególnie w sytuacjach: częstych napadów głodu (nawet kilka razy dziennie), występujących zaburzeń elektrolitowych zagrażających życiu, czy pojawiających się myśli samobójczych i depresji. Bulimia psychiczna stanowi bardzo poważny problem zdrowotny, dlatego jej leczenie wymaga współpracy wielu specjalistów w tym: psychoterapeuty, lekarza psychiatry oraz dietetyka klinicznego specjalizującego się w zaburzeniach odżywiania.

Psychoterapia w walce z bulimią

Postępowanie diagnostyczno-lecznicze rozpoczyna się od psychoterapii poznawczo-behawioralnej. Jej celem jest nauka kontroli objawów i zmiana podejścia do obrazu swojego ciała, wagi i samooceny. Pacjentom często zaleca się plan 4-5 posiłków dziennie, spożywanych co 3-4 h, aby nie dopuścić do hipoglikemii (zbyt niski poziom cukru we krwi) ani napadów głodu. Połączenie leczenia farmakologicznego i psychoterapii często daje lepsze efekty. Poprawa następuje stopniowo, a cały proces terapeutyczny powinien trwać minimum 16 tygodni. Przy braku widocznej poprawy okres ten wydłuża się nawet do 36 tyg. Całkowite wyleczenie udaje osiągnąć się u 50% cierpiących na bulimię, natomiast 20% choruje na nią przewlekle.

Jakie skutki zdrowotne niesie za sobą bulimia?

Bulimia jest chorobą, która ma wpływ na cały organizm. Pacjentki pomimo zdrowego wyglądu i często prawidłowej masy ciała, zmagają się z zaburzeniami metabolicznymi, do których między innymi zaliczamy:

• obrzęk kończyn dolnych
• zaburzenia miesiączkowania
• spadek ciśnienia tętniczego i duszność 
• zaburzenia świadomości
• skurcze mięśniowe
• zwiększone pragnienie, a co za tym idzie zwiększona produkcja moczu.

Bardzo często pierwszym widocznym skutkiem bulimii są zmiany w jamie ustnej spowodowane wymiotami. Są to choroby dziąseł, przebarwienia zębów, próchnica, erozja szkliwa i nadwrażliwość zębów. Znaczna część kobiet utrzymuje higienę jamy ustnej na wysokim poziomie z obawy przed rozpoznaniem problemu.

Bliscy chorego często nie wiedzą o jego problemach związanych z odżywianiem. Bulimicy najczęściej ukrywają swoje epizody napadu głodu, a szczególnie ciężko przyznają się do stosowania środków przeczyszczających. W  momencie podejrzenia wystąpienia zaburzeń u bliskiej osoby, ważna jest jak najszybsza reakcja i zaoferowanie pomocy, gdyż nieleczona bulimia może doprowadzić do wielu powikłań.