Aminek egipski – właściwości, działanie i zastosowanie medyczne

Aminek egipski – występowanie i wygląd rośliny

Aminek egipski (łac. Ammi visnaga) to jednoroczna lub dwuletnia roślina zielna z rodziny selerowatych. Aminek egipski rośnie dziko w Europie Południowej, Afryce Północnej oraz Azji Zachodniej. Jego wygląd jest bardzo charakterystyczny dla tej rodziny – żeberkowana łodyga, delikatne, podłużne liście i białe kwiaty w formie typowego baldachu. Morfologicznie aminek najbardziej przypomina koper włoski.

Aminek egipski jako surowiec zielarski

Surowcem zielarskim otrzymywanym z aminka egipskiego jest jego owoc. Owoc aminka był stosowany w celach leczniczych już od bardzo dawna, m.in. w Egipcie. W tamtejszej medycynie ludowej nosił nazwę “kela” i do dziś w niektórych opracowaniach można spotkać się z określeniem “owoc keli”.

Skład i działanie owocu aminka egipskiego

Owoc keli i jego lecznicze właściwości były znane już wiele wieków temu, natomiast z biegiem czasu i rozwojem nauki poznano konkretne związki chemiczne, które za to działanie odpowiadają. 

Owoc aminka egipskiego zawiera substancje z grupy furanochromonów, w tym m.in. kelinę, a także piranokumaryny (np. wisnadynę). Dodatkowo w skład surowca wchodzą flawonoidy i fenolokwasy oraz typowe dla nasion związki sterolowe, olejowe czy białkowe.

Wymienione powyżej substancje, zwłaszcza kelina i wisnadyna, zapewniają działanie rozkurczowe mięśni gładkich. Dotyczy to zarówno naczyń krwionośnych, oskrzeli, dróg moczowych, żółciowych i przewodu pokarmowego. 

Aminek egipski – zastosowania w medycynie

Ze względu na rozkurczowe działanie owocu aminka na drogi moczowe jest on od dawna stosowany jako środek łagodzący objawy kamicy nerkowej czy zapalenia pęcherza moczowego. Ułatwia wydalanie kamieni nerkowych, pomaga w przypadku bolesnego oddawania moczu podczas infekcji czy kolki. 

Podobnie w przypadku kolki związanej ze stanami skurczowymi dróg żółciowych, przełyku czy jelit można sięgnąć po owoc keli jako ziołowe remedium. Dawniej właściwości spazmolityczne aminka miały zastosowanie w chorobach oskrzeli, np. astmie. Działanie kardiotoniczne i kardioprotekcyjne, a także poprawiające ukrwienie mięśnia sercowego, okazały się korzystne we wczesnych stadiach dusznicy bolesnej, choroby wieńcowej czy w profilaktyce zawału mięśnia sercowego.

Jak stosować aminek egipski?

Z owoców aminka można przygotowywać odwar (poprzez gotowanie w wodzie około 15 -20 minut). Innym rodzajem przetworu z owocy keli jest wyciąg alkoholowy – należy jednak pamiętać, że po nastawieniu wyciągu trzeba odczekać około dwa tygodnie przed rozpoczęciem jego stosowania.

Przeciwwskazania i środki ostrożności

Wpływ na kurczliwość mięśni gładkich nie jest bez znaczenia dla mięśni macicy. Z tego powodu spożywanie nasion aminka jest zabronione w ciąży i podczas karmienia piersią. W zaostrzonych przypadkach kamicy moczowej lub żółciowej aminek może być jedynie dodatkiem wspomagającym terapię i powinien być przyjmowany pod nadzorem lekarskim. Nie należy zażywać preparatów aminka w przypadku wystąpienia niewydolności nerek, anemii czy jaskry. 

Warto pamiętać, że aminek jest surowcem kumarynowym, może więc działać fotouczulająco, czyli zwiększać wrażliwość skóry na promieniowanie UV, co z kolei może prowadzić do oparzeń słonecznych. Podczas stosowania preparatów keli powinno się stosować kremy ochronne z wysokimi filtrami UV. 

Gdzie zaopatrzyć się w owoce aminka egipskiego?

Aminek egipski nie występuje w Polsce naturalnie, nie ma też możliwości pozyskiwania owoców z upraw. Owoc keli można dostać w dobrych sklepach zielarskich.

Dostępność preparatów ziołowych i innych produktów w okolicznych aptekach można sprawdzić za pomocą portalu KtoMaLek.pl.