Dieta wątrobowa - na czym polega i kto powinien na nią przejść?

Wątroba jest narządem odpowiedzialnym za wiele istotnych procesów zachodzących w organizmie człowieka. Do najważniejszych z nich należą: metabolizm substancji odżywczych, synteza białek, detoksykacja, magazynowanie wybranych witamin oraz wydzielanie żółci. Uszkodzenia wątroby mogą prowadzić nie tylko do dysfunkcji tego narządu, ale także do zaburzenia pracy całego organizmu. Częstymi objawami problemów wątrobowych są, np. zmęczenie, nadmierna senność, zaburzenia koncentracji, apatia, nudności, wymioty, niestrawność, wzdęcia, jadłowstręt czy bóle w okolicy prawego podżebrza. Wymienione dolegliwości wymagają bezwzględnej konsultacji lekarskiej oraz podjęcia właściwego leczenia. Sposobem na radzenie sobie z nieprzyjemnymi objawami może być także dieta wątrobowa. Przepisy, z których będą przygotowywane posiłku powinny być skonsultowane ze specjalistą. Sprawdź, czym jest dieta na stłuszczoną wątrobę i dowiedz się, czy taki jadłospis jest dla ciebie właściwy.

Chora wątroba - lista najpoważniejszych dolegliwości

Wątroba jako jeden z najważniejszych i najbardziej zapracowanych narządów w organizmie jest narażona na występowanie wielu chorób. Dotychczas schorzenia tego gruczołu były przypisywane osobom nadużywającym alkoholu, jednak obecnie cierpi na nie coraz większa część społeczeństwa. Winę na zwiększenie zachorowalności na choroby wątroby ponoszą tryb życia, niewłaściwa dieta oraz choroby cywilizacyjne. Do najczęstszych, a zarazem najpoważniejszych schorzeń wątrobowych należą:

• niealkoholowe stłuszczenie wątroby;
• alkoholowe stłuszczenie wątroby;
• polekowe uszkodzenie wątroby;
• wirusowe zapalenie wątroby.

Czynniki mogące spowodować uszkodzenie hepatocytów (komórek wątroby), które może prowadzić do wystąpienia powyższych schorzeń to m.in. wirusy, alkohol, niektóre leki, toksyny w pożywieniu (pleśnie, metale ciężkie) oraz nieprawidłowe produkty przemiany materii. Trzeba wiedzieć, że powodem coraz częstszych zachorowań na choroby wątroby jest zwiększenie liczby osób z nadwagą i otyłością. Te dolegliwości wpływają bowiem na zwiększenie ryzyka rozwoju cukrzycy typu II, nadciśnienia tętniczego oraz zaburzeń lipidowych. Ponadto nadwaga ma niekorzystny wpływ na wątrobę, ponieważ ta musi pracować w zmożonym tempie i przetwarzać większą ilość toksyn niż w przypadku osób o prawidłowej wadze. Ten problem dotyczy także pacjentów z otyłością. To schorzenie jest z kolei niezależnym czynnikiem ryzyka włóknienia i innych przewlekłych chorób wątroby.

Dowiedz się więcej na temat stłuszczenia wątroby w cukrzycy http://essentiale.pl/cukrzyca-a-kondycja-watroby.

Dieta na stłuszczenie wątroby

Dieta na stłuszczoną wątrobę jest ważnym elementem leczenia wszystkich schorzeń tego narządu. Zastosowanie specjalnego jadłospisu ma na celu ochronę gruczołu oraz ograniczenie aktywności wydzielniczej pozostałych organów (poza wątrobą: pęcherzyk żółciowy, trzustka, jelito grube). Podstawowe przepisy diety wątrobowej zakładają wykluczenie z posiłków składników takich jak łój, smalec, słonina czy boczek. Konieczne jest także maksymalne ograniczenie tłustych mięs i innych produktów uznawanych za ciężkostrawne. Dieta wątrobowa musi być bowiem lekkostrawna. Jednocześnie trzeba pamiętać o tym, że zmniejszenie ilości tłuszczów w jadłospisie wpływa na ograniczenie wchłaniania witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Z tego względu konieczne jest zwiększenie podaży warzyw bogatych w  β- karoten. Przewlekły stan zapalny towarzyszący chorobom wątroby sprawia, że niezbędne jest wzbogacenie diety w produkty zawierające witaminę C.

Jedną z podstawowym zasad diety wątrobowej jest spożywanie czterech, maksymalnie pięciu posiłków dziennie. Każdy z nich musi być przyjmowany o określonych godzinach, najlepiej co trzy albo cztery godziny. Ważny jest też rozmiar porcji. Posiłki powinny być małe i nie mogą być gorące. Ostatnie danie powinno być spożywane maksymalnie dwie godziny przed snem.

Technologia przygotowania potraw w diecie na stłuszczoną wątrobę wymaga przestrzegania kilku zasad. Pierwszą z nich jest unikanie możliwości zakażenia bakteryjnego posiłków, dlatego zaleca się przygotowywanie potraw na świeżo. W czasie ich przechowywanie może bowiem dość do rozwoju drobnoustrojów. Ponadto zalecane jest smażenie beztłuszczowe, pieczenie w folii, w pergaminie, w naczyniach ceramicznych oraz na ruszcie w piekarniku. Zupy i sosy powinny być zagęszczane zawiesiną z mąki i mleka, a warzywa muszą być podawane z wody. Poza tym dobrze, by dania była rozdrobnione i łatwe do zgryzienia, co ułatwia trawienie. Dodatkowo potrawy mogą być spulchnione przez dodanie ubitej piany czy namoczonej bułki. Do przyprawiania dań mogą być stosowane łagodne przyprawy. Dieta wątrobowa zakłada ograniczenie tłuszczów, jednak niektóre z nich mogą być dodawane do potraw. Oleje i oliwy powinny być używane w postaci surowej. Konieczne jest wykluczenie z dań żółtka, ale można dodawać białko jaja kurzego. Ponadto należy unikać potraw i produktów bogatych w błonnik pokarmowy. Konieczne jest też wykluczenie dań i składników ciężkostrawnych, wzdymających, smażonych, tłustych oraz ostro przyprawionych.

Dieta wątrobowa - co jeść?

W Zaleceniach żywieniowych dla pacjenta opracowane przez Wojewódzki Specjalistyczny Szpital im. Władysława Biegańskiego w Łodzi zostały wyszczególnione produkty, które mogą być stosowane przez osoby stosujące dietę na stłuszczoną wątrobę.

Napoje

Zaleca się, by pacjenci na diecie wątrobowej sięgali po składniki takie jak: mleko z zawartością tłuszczu 1,5-05% tłuszczu jogurt naturalny 1,5-05% , maślanka 0,5%, serwatka, kawa zbożowa z dodatkiem mleka o niskiej zawartości tłuszczu, herbata czarna słaba dodatkiem mleka o niskiej zawartości tłuszczu, słaba napar z herbaty, herbata owocowa, soki owocowe, soki warzywne, napoje mleczno-owocowe, mleczno-warzywne, wody niegazowane, woda przegotowana.

Pieczywo i dodatki

Pieczywo dozwolone dla osób z chorobami wątroby to chleb pszenny, bułki, biszkopt na białkach i pieczywo półcukiernicze oraz cukiernicze.

W diecie wątrobowej mogą być stosowane dodatki do pieczywa takie jak: chudy twaróg, , chude mięso gotowane, chude wędliny, polędwica z drobiu, szynka, dżemy bez pestek, marmolady, miód.

Sosy i zupy gorące

Dieta na stłuszczoną wątrobę wyklucza tłuste i zawiesiste sosy, jednak istnieje wiele przepisów, które są dozwolone. Należą do nich, np. krupnik, jarzynowa, rosół jarski, zupa ziemniaczana, chude zupy krem.

Mięso, drób, ryby

Lista produktów mięsnych jest długa. Osoby z problemami wątrobowymi powinny wybierać jak najchudsze kawałki. Dozwolone mięso to: młoda wołowina, królik, chuda cielęcina. Drób, po który mogą sięgać osoby na diecie wątrobowej to kurczak oraz indyk. Z kolei ryby, jakie warto wybierać to: dorsz, pstrąg strumieniowy, płoć, morszczuk, sola, sandacz, flądra, lin, okoń, halibut biały, szczupak, mintaj.

Tłuszcze

Tłuszcze w diecie na stłuszczoną wątrobę powinny być spożywane sporadycznie i zawsze powinny być podawane w postaci surowej. Dozwolone są oleje roślinne takie jak: sojowy, słonecznikowy, rzepakowy oraz oliwa z oliwek.

Warzywa i owoce

Warzywa, których nie może zabraknąć w diecie wątrobowej to dynia, marchew, pietruszka, kabaczki, patisony i pomidory. Wszystkie składniki powinny być podawane bez skórki i pestek. Warto gotować je w wodzie albo na parze. Dobrym pomysłem jest przetwarzanie ich na soki. Najlepsze owoce w diecie wątrobowej to: owoce jagodowe, winogrona bez pestek najlepiej w postaci przecierów, owoce cytrusowe bez pestek, banany, brzoskwinie, morele, jabłka pieczone. W postaci surowej, gotowanej, przecierów, musów, soków.

Dieta wątrobowa wymaga wielu wyrzeczeń, jednak potrawy nie muszą być niesmaczne. Najważniejsze jest wybieranie odpowiednich składników i właściwe ich komponowanie. Stosowanie wybranych przypraw pozwala na dodanie smaku potrawom, dlatego warto po nie sięgać jak najczęściej, choć z umiarem.

Przed użyciem zapoznaj się z ulotką, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotyczące działań niepożądanych i dawkowanie oraz informacje dotyczące stosowania produktu leczniczego, bądź skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą, gdyż każdy lek niewłaściwie stosowany zagraża Twojemu życiu lub zdrowiu.

^{Essentiale Forte, 300 mg, kapsułki. 1 kapsułka zawiera: 300 mg (Phospholipidum essentiale) fosfolipidów z nasion sojowych zawierających (3-sn-fosfatydylo) cholinę. Substancje pomocnicze o znanym działaniu: olej sojowy, etanol. Wskazania do stosowania: Essentiale Forte jest roślinnym produktem leczniczym stosowanym w chorobach wątroby. Zmniejsza subiektywne dolegliwości, takie jak: brak apetytu, uczucie ucisku w nadbrzuszu spowodowane uszkodzeniem wątroby w wyniku nieprawidłowej diety, działania substancji toksycznych lub w przebiegu zapalenia wątroby. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na substancję czynną, soję, orzeszki ziemne lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Podmiot odpowiedzialny: Opella Healthcare Poland Sp. z o. o. (CHPL Essentiale Forte 10.2022)}

^{Essentiale MAX, 600 mg, kapsułki, twarde. Każda kapsułka zawiera: Phospholipidum essentiale, fosfolipidy z nasion sojowych zawierające (3-sn-fosfatydylo) cholinę, 600 mg. Substancje pomocnicze o znanym działaniu: olej sojowy. Wskazania do stosowania: Essentiale Max jest roślinnym produktem leczniczym stosowanym w chorobach wątroby. Zmniejsza subiektywne dolegliwości, takie jak: brak apetytu, uczucie ucisku w prawym nadbrzuszu spowodowane uszkodzeniem wątroby w wyniku nieprawidłowej diety, działania substancji toksycznych lub w przebiegu zapalenia wątroby. Przeciwwskazania: Nadwrażliwość na substancję czynną, soję, orzeszki ziemne lub na którąkolwiek substancję pomocniczą. Podmiot odpowiedzialny: Opella Healthcare Poland Sp. z o. o. (CHPL Essentiale Max 10.2022)}