Potówki u niemowlaka - jak je leczyć?

Czym są potówki?

Potówki (łac. miliaria) są zmianami skórnymi, które pojawiają się pod wpływem podwyższonej temperatury i dużej wilgotności. Mają postać niewielkich, czerwonych i pęcherzykowatych krostek, które występują w większych skupiskach. Mogą pojawić się na różnych obszarach skóry - twarzy, szyi, pod pachami, w pachwinach, na plecach. U niemowląt są one najczęściej efektem przegrzania. Kłopot ten występuje zwłaszcza u dzieci świeżo upieczonych rodziców, którzy nie mają jeszcze doświadczenia i martwią się, że pociecha zmarznie. W efekcie maluch jest ubrany zbyt ciepło i zaczyna się pocić. Stąd już prosta droga do zamknięcia gruczołów potowych i pojawienia się krostek na skórze.

Wyróżnia się dwa rodzaje potówek - zwykłe i czerwone. Potówki zwykle (łac. miliaria crystallina) najczęściej lokalizują się na głowie dziecka, skórze szyi i tułowiu. Mają postać pęcherzykowatych wykwitów, ale bez cech stanu zapalnego. Potówki czerwone (łac. miliaria rubra), oprócz wymienionych wcześniej obszarów, mogą pojawić się pod pachami, w zgięciach łokci, na plecach. Towarzyszy im stan zapalny oraz zbieranie się w pęcherzykach ropnej wydzieliny.

Czy potówki są groźne?

Potówki u noworodków i niemowląt nie stanowią żadnego zagrożenia dla zdrowia. Dla rodziców jest to problem estetyczny. Zależy im bowiem, by skóra dziecka była gładka i zdrowa. Dla malucha zaś potówki są niekomfortowe, ponieważ pieką i swędzą. Z tego powodu dzieci często są marudne i niespokojne.

Skąd się biorą potówki?

Potówki u niemowlaka występują przede wszystkim w tych miejscach, które są najbardziej narażone na pocenie się. U noworodków jest to tył głowy i plecy, ponieważ na tak wczesnym etapie dziecko jeszcze nie potrafi przewracać się na boki i na brzuch, więc leży głównie na plecach. Ponadto potówki pojawiają się tam, gdzie pieluszka styka się ze skórą - na brzuchu i plecach, w pachwinach i na pupie. Nieprzyjemna wysypka ma również tendencję do występowania na fałdach skórnych, pod pachami, na udach, a także na skórze twarzy.

Głównym czynnikiem odpowiadającym za występowanie potówek u dzieci jest nadmierne pocenie się na skutek wysokiej temperatury, przeważnie związanej z niewłaściwym ubraniem dziecka. Ubranie może być za grube lub rodzic zastosował zbyt wiele warstw odzieży. Przyczyną mogą być też niskiej jakości materiały, które nie przepuszczają powietrza.

Pojawienie się potówek na skórze twarzy lub miejscach nieokrytych odzieżą może być efektem stosowania niewłaściwych kosmetyków do pielęgnacji skóry dziecka (tłuste kremy, oliwki) lub zbyt rzadkiego mycia malucha.

Jak leczyć potówki?

Jak leczyć potówki u niemowlaka? Najpierw znajdźmy źródło tego problemu, a dopiero później zajmijmy się jego leczeniem. Sprawdźmy, czy dziecko nie jest za ciepło ubrane, zwłaszcza późną wiosną i latem, gdy jest już bardzo ciepło. Należy także zwrócić uwagę na jakość dziecięcych ubranek. Lepiej wybierać te wykonane z bawełny lub lnu, niż sztucznych tkanin, w których dziecko się będzie pocić. W niektórych przypadkach potówki u niemowląt mogą być efektem stosowania nieprzepuszczalnych ochraniaczy na materac w łóżeczku.

Jeżeli potówki jednak się pojawiły, należy zadbać o to, by skóra dziecka była czysta i mogła "oddychać". Na pewien czas zrezygnujmy ze stosowania tłustych oliwek, które mogą zatykać ujścia gruczołów potowych. Skórę pokrytą wysypką należy przemywać kilka razy dziennie, np. przy pomocy zwilżonego wodą wacika lub delikatnymi kosmetykami przeznaczonymi dla skóry dziecka. Ulgę w dolegliwościach może przynieść kąpiel w krochmalu (np. Ninio Biolife krochmal, Atoperal Baby Plus krochmal do kąpieli), a także kąpiele z dodatkiem naparów ziołowych np. rumianku, nagietka. Dobry sposób na potówki u niemowląt to także rozebranie dziecka i pozostawienie go bez ubranka przez chwilę, aby skóra mogła swobodnie oddychać.

W leczeniu potówek można sięgnąć po preparaty sprzedawane w aptece. Dostępne są specjalne zasypki (np. Alantan, Alantan plus, Sylveco dla dzieci, Linomag puder dla dzieci i niemowląt), które osuszają skórę, działają łagodząca i kojąco, a także niwelują świąd i pieczenie.