Malaria - co ją wywołuje i jakie są jej objawy? Szczepionki przeciwko malarii.

Skąd się bierze malaria?

Malaria, nazywana również zimnicą lub febrą, występuje w krajach o klimacie tropikalnym i subtropikalnym. To choroba pasożytnicza, za którą odpowiedzialny jest jeden z gatunków zarodźca malarii: zarodziec ruchliwy, zarodziec pasmowy, zarodziec sierpowaty, zarodziec owalny albo zarodziec małpi, o którym do niedawna myślano, że wywołuje chorobę jedynie u małp - makaków, dziś wiemy, że może zarażać także ludzi.

Ludzie najczęściej chorują na malarię na skutek zakażenia zarodźcem ruchliwym lub zarodźcem sierpowatym, z czego ten drugi odpowiada za jej najcięższe postacie. Za przenoszenie zarodźca pomiędzy ludźmi odpowiedzialna jest samica komara z rodzaju Anopheles.

Jak rozpoznać malarię?

Pierwsze objawy choroby pojawiają się zazwyczaj po 10-14 dniach od zarażenia zarodźcem. Początkowo łatwo jest je pomylić ze zwykłym przeziębieniem albo grypą, ponieważ objawy łudząco je przypominają. U chorego pojawia się osłabienie, bóle mięśni i głowy, gorączka z dreszczami i potami oraz ogólne złe samopoczucie. Ponadto mogą im towarzyszyć biegunka, nudności, wymioty i żółtaczka. Gorączka może występować falami - w 24 godzinnych odstępach, co dwa dni, co trzy dni lub też całkowicie nieregularnie. Ciężkie postacie choroby mogą dawać powikłania takie jak uszkodzenie narządów wewnętrznych, zaburzenia metaboliczne, uszkodzenia układu nerwowego, śpiączkę, a często śmierć.

W przypadku podejrzenia malarii bardzo ważna jest jak najszybsza reakcja - należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu, a najlepiej lekarza medycyny tropikalnej. Chorobę diagnozuje się na podstawie objawów, historii podróży i badania mikroskopowego krwi. Szybkie rozpoznanie i włączenie odpowiedniego leczenia znacznie zwiększa szansę na powrót do zdrowia i zmniejsza śmiertelność.

W jaki sposób leczy się malarię?

Malarię można całkowicie wyleczyć, jednak podstawą jest szybka interwencja w przypadku pojawienia się pierwszych objawów. Nawet jeden dzień zwłoki z wdrożeniem leczenia może mieć dla chorego fatalne konsekwencje. Postępowanie z chorym na malarię jest uzależnione od jego ogólnego stanu i dostępu do leków przeciwmalarycznych w danym kraju. Podstawowa terapia malarii polega na zastosowaniu odpowiedniej kombinacji środków przeciwmalarycznych tzw. ACT. U osób w ciężkim stanie podłącza się kroplówki nawadniające, stosuje leki przeciwgorączkowe i przeciwdrgawkowe.

Jak chronić się przed malarią?

Najważniejszą strategią ochrony przed zachorowaniem na malarię jest unikanie ukłucia przez komary. Dlatego tak ważne jest, aby stosować odpowiednią odzież ochronną, zabezpieczać miejsca noclegu wykorzystując moskitiery nasączone środkiem owadobójczym, używać repelentów (MOSKITER Long Active, KICK the TICK Max Repelent Plus p/ kleszczom i komarom, Mugga Spray 50% DEET, Mugga Spray 9,5% DEET, MUGGA Mlecz. p/komar./kleszcz., Mugga Roll-On 50% DEET, Mugga Roll-On 20% DEET) oraz wdrożyć tzw. chemioprofilaktykę malarii, która polega na prewencyjnym stosowaniu doustnych leków przeciwmalarycznych, które w przypadku ukłucia przez zarażonego komara chronią człowieka przed namnażaniem i rozwojem zarodźca. Ponadto, jeśli nasza podróż ma się odbyć do krajów, gdzie dostęp do fachowej pomocy medycznej jest utrudniony lekarz może przepisać leki przeciwmalaryczne do samodzielne stosowania w przypadku zachorowania już w podróży. 

Na świecie trwają prace nad szczepionką przeciwko malarii. Ich owocem jest powstanie jedynej jak dotąd szczepionki RTS,S z adiuwantem AS01, z wykorzystaniem której prowadzi się obecnie pilotażowy program szczepień na terenie Ghany, Malawii i Kenii.

Pamiętaj, że dostępność wielu repelentów w wybranych aptekach możesz znaleźć z pomocą wyszukiwarki KtoMaLek.pl.